Gródek (powiat wysokomazowiecki)

Gródek

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	wysokomazowiecki
Gmina	Klukowo
Liczba ludności (2011)	200[1][2]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-214[3]
Tablice rejestracyjne	BWM
SIMC	0398534[4]
Położenie na mapie gminy Klukowo Gródek
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gródek
Położenie na mapie województwa podlaskiego Gródek
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego Gródek
52°43′22″N 22°32′41″E/52,722778 22,544722

Gródek – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Klukowo^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zmartwychwstania Pańskiego w Kuczynie^[6].

Historia

Wieś powstała prawdopodobnie w XI w. Grodek był wymieniony wśród włości kościoła płockiego w wieku XIII.

W 1484 roku należał do rodziny Kuczyńskich herbu Ślepowron. W 1547 roku orzeczono, że Stanisław i Klemens z synowcami, mają 50 łanów chełmińskich w Kuczynie, Gródku, Trojanówku, Wichowie i Żabińcu i mają stawić 5 koni na wyprawę wojenną^[7].

W XVI i XVII w. dokonano wielu działów. Wzmiankowani są tacy właściciele (często częściowi) jak:

• 1577 – synowie i wnukowie Stanisława i Klemensa
• Stanisław, syn Jana Klementowicza (syna Klemensa) wraz z braćmi: Maciejem i Janem
• 1647 – Marcin, syn Stanisława
• Stanisław (brata Klemensa)
• Abraham i jego syn, również Abraham, zwany Malusem

Pod koniec XVII w. większość działów wykupił Walenty Kuczyński, sędzia grodzki, drohicki. Majątek ten odziedziczyli jego synowie Wiktoryn i Marcin. Właścicielem większej części Gródka został Marcin Kuczyński, który zmarł w 1752 roku, nie pozostawiając potomka. Za jego czasów wioska zupełnie zmieniła charakter. Z osady drobnoszlacheckiej stała się wsią dworską zamieszkaną przez chłopów.

Po śmierci Marcina Kuczyńskiego dobra kuczyńskie odziedziczył jego bratanek Kazimierz Kuczyński (syna Wiktoryna). W 1756 dobra klukowskie i kuczyńskie z Gródkiem stały się własnością Józefa Kuczyńskiego, syna Kazimierza, który zginął tragicznie w 1805. Majątek odziedziczył jego bratanek Józef Leon hrabia Starzeński^[7].

W roku 1827 miejscowość liczyła 11 domów i 121 mieszkańców.

Do 1857 wieś stanowiła własność hrabiów Starzeńskich, tak jak całe dobra kuczyńskie, następnie przeszła na własność rodziny Leśniewskich. W 1864 roku została uwłaszczona. Powstało 26 gospodarstw rolnych na 264 morgach powierzchni.

Słownik Geograficzny z 1880 roku informuje: Gródek - wieś, powiat mazowiecki, gmina Klukowo, parafia Kuczyn.

W 1921 roku w miejscowości znajdowały się 32 domy z 215 mieszkańcami, wśród nich 3 osoby narodowości rosyjskiej.^[7].

Majątek w Gródku

Folwark ziemski w Gródku został wyodrębniony z dóbr kuczyńskich po roku 1864. Przed 1908 r. należał do Józefa Szulborskiego.^[8]

W 1921 r. były tu 3 domy z 96 mieszkańcami, najczęściej fornalami. Właścicielem folwarku był Józef Maruszewski, posiadający 167 ha ziemi.^[7] W prowadzeniu majętności pomagali mu: Walendziak i Stanisław Goga.^[8] Następnie dzierżawcą ziemi był emerytowany major kawalerii Henryk Ortwein.^[7].Właściciel zmarł w połowie lat 30. Spadkobiercy Maruszewskiego sprzedali gospodarstwo Henrykowi Ortweinowi, plenipotentowi Klukowa i wójtowi tej gminy. W latach 1941–1944 występował on jako Niemiec.

Po wyzwoleniu część majątku rozparcelowano, a na pozostałym kawałku zorganizowano Spółdzielnię Kółek Rolniczych. W budynkach folwarcznych przez pewien czas funkcjonowała szkoła rolnicza.^[8]

Obiekty archeologiczne

• cmentarzysko założone około roku 100 p.n.e. wykorzystywane przez ludność kultury przeworskiej^[9]

Współcześnie

Wieś rolnicza. Produkcja roślinna podporządkowana przede wszystkim hodowli krów mlecznych.

Przypisy