Grądy (powiat łomżyński)

Grądy

wieś
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	łomżyński
Gmina	Nowogród
Wysokość	116 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	144[1][2]
Strefa numeracyjna	86
Kod pocztowy	18-414[3]
Tablice rejestracyjne	BLM
SIMC	0402448[4]
Położenie na mapie gminy Nowogród Grądy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Grądy
Położenie na mapie województwa podlaskiego Grądy
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego Grądy
53°10′43,05″N 21°52′42,49″E/53,178625 21,878469

Grądy – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Nowogród^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa łomżyńskiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Nowogrodzie^[6].

Historia

Historia Grądów sięga początków XV wieku. Wtedy to książę mazowiecki Janusz I nadał ziemie leżące pomiędzy wsią Sławiec a majątkiem Zycharzewo (obecnie wsie Chmielowo, Dzierzgi, Sulimy).

Obszar o powierzchni 10 włók (około 180 ha) leżący nad rzeczką Długanoga (obecna nazwa: Krzywa Noga)^[7] otrzymali Dobiesław i Stanisław z Gumowa^[8]. (Tłumaczenie z łaciny: Ks. Janusz nadał Dobiesławowi i Stanisławowi z Gumowa 10 włók nad rzeką Długanoga z obydwoma brzegami, leżących między Sławcem a Zycharzewem obok Nowogrodu, wyjąwszy barcie. Z których to 10 włók Dobiesław otrzymał dwie trzecie, a Stanisław – jedną trzecią.)

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie łomżyńskim ziemi łomżyńskiej^[9].

Nazwa Grądy została wzięta prawdopodobnie od nazwy lasów pokrywających ten teren. Istnienie lasu wskazuje wyłączenie z książęcego nadania dochodów z barci.

Według Słownika Geograficznego z roku 1880 roku nazwa Grąd (Grądy) określa miejsce wyniesione pomiędzy terenami podmokłymi. W słowniku podano, że w XIX wieku Grądy to wieś i folwark należący do gminy Miastkowo w powiecie łomżyńskim, parafia Nowogród. W 1827 mieszkało w Grądach 120 mieszkańców. Zabudowania tworzyło 14 domów i 8 drewnianych budynków. Powierzchnia gruntów łącznie wynosiła 600 mórg (grunty orne i ogrody 185 m, łąki 42 m, stawy 1 m, Lasy 352 m, nieużytki i place 20 m)^[10].

w 1875 roku wydzielono hipotecznie Nomenklaturę Sulki o powierzchni 27 morgów. W 1866 w ramach uwłaszczenia (po powstaniu styczniowym na mocy dekretu carskiego z 2 marca 1864 roku) chłopom przekazano 240 mórg.

W danych pierwszego spisu powszechnego w II Rzeczypospolitej w roku 1921 Grądy pokazane jako dwie miejscowości: Grądy Szlacheckie i Grądy Włościańskie. Dane statystyczne z roku 30 września 1921^[11]:

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Wiśniewski, Początek i rozwój nowego osadnictwa w ziemi łomżyńskiej w końcu XIV i w XV wieku, 1989.

Linki zewnętrzne

• Grądy (14), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 801 .
• Metryki księstwa mazowieckiego z XV i XVI w.
• Skany Metryki Książęcej z nadaniem ziem nad rzeczką Długanoga
• Rastrowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski. kzgw.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-02)].
• Biblioteka Cyfrowa GUS