Grażyna Szapołowska

Grażyna Szapołowska
Ilustracja
Grażyna Szapołowska (2018)
Data i miejsce urodzenia

19 września 1953
Bydgoszcz

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Marek Lewandowski (rozwód)
Andrzej Jungowski (rozwód)
Paweł Potoroczyn (rozwód)

Lata aktywności

od 1972

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”

Grażyna Szapołowska (ur. 19 września 1953 w Bydgoszczy) – polska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna, w latach 1977–1984 i 2004–2011 aktorka Teatru Narodowego w Warszawie.

Laureatka Orła za główną rolę kobiecą w filmie Pan Tadeusz.

Życiorys

Urodziła się w Bydgoszczy. Ojciec miał pochodzenie łotewsko-polskie, a matka Wanda[1] – litewsko-polskie[2]. Ma starszą o 11 lat siostrę Lidię[3]. W wieku siedmiu lat przeniosła się z rodziną do Torunia[3]. Gdy miała 11 lat, ojciec opuścił rodzinę[3].

Po maturze wyjechała do Jeleniej Góry[4], gdzie zadebiutowała w Teatrze Dolnośląskim rolą Rusałki w Legendzie (1972)[5][6]. W latach 1972–1974 grała we Wrocławskim Teatrze Pantomimy. W 1977 ukończyła naukę na Wydziale Aktorskim warszawskiej PWST[7], w latach 1977–1984 występowała w stołecznym Teatrze Narodowym (m.in. rola księżniczki w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego).

W czasie studiów grywała epizodyczne role w serialach telewizyjnych (m.in. w Czterdziestolatku i w Lalce). Na wielkim ekranie debiutowała rolą Jagody w polsko-jugosłowiańskim dramacie psychologicznym Zapach ziemi (1977). W 1981 zagrała rolę lesbijki Livii w filmie Márty Mészáros Inne spojrzenie (1982)[8], rok później wystąpiła obok Jana Nowickiego w Wielkim Szu. Przełom w jej karierze nastąpił w 1983, wraz z występem w popularnej komedii muzycznej Lata dwudzieste... lata trzydzieste... Janusza Rzeszewskiego.

Grażyna Szapołowska (2008)

W latach 80. ograniczyła występy w teatrze i skupiła się na pracy w filmie. Współpracowała z Krzysztofem Kieślowskim, co zaowocowało rolami w Bez końca (1984) oraz Krótkim filmie o miłości (1988). Za kreację w tym drugim otrzymała nagrodę Srebrnego Hugo na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago, została też laureatką nagrody za najlepszą rolę kobiecą na 13. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

W 1997 podczas Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnęła dłoń na Promenadzie Gwiazd. W latach 90. stworzyła ważne kreacje, m.in. matki w Kronikach domowych Leszka Wosiewicza (1997) oraz Telimeny w ekranizacji Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, w reżyserii Andrzeja Wajdy (1999). Za rolę odebrała Polską Nagrodę Filmową – Orła za najlepszą rolę kobiecą w 2000. Występowała także za granicą, głównie w filmach węgierskich[9], włoskich[10] i niemieckich, a także rosyjskich[11].

W 2003 została uhonorowana umieszczeniem tablicy z odlewem podpisu w Alei Gwiazd na Rynku Staromiejskim w Toruniu, przed Dworem Artusa.

Występowała na scenie też jako interpretatorka piosenki aktorskiej. Śpiewa sopranem[12].

W 2005 wydała zbiór opowiadań pt. Pocałunki.

W 2008 uczestniczyła w programie rozrywkowym Polsatu Jak oni śpiewają. W kwietniu 2011 została zwolniona dyscyplinarnie z Teatru Narodowego w Warszawie przez Jana Englerta po tym, jak nie stawiła się na spektakl z powodu udziału w nagraniu telewizyjnym programu rozrywkowego Bitwa na głosy[13], w którym występowała w charakterze jurorki.

Życie prywatne

Jej pierwszym mężem był aktor Marek Lewandowski, z którym rozwiodła się kilka miesięcy po ślubie[14]. Jej drugim mężem był Andrzej Jungowski[15], z którym ma córkę Katarzynę (ur. 1978)[16]. Jej trzecim mężem był dziennikarz Paweł Potoroczyn. Od 2002 jej partnerem życiowym jest przedsiębiorca Eryk Stępniewski[17]. Mieszka w Warszawie na Aninie[18].

Filmografia

Spektakle Teatru Telewizji (wybrane)

Odznaczenia

Nagrody filmowe

  • 2018: Nagroda „Wąż” za rolę w filmie Botoks w kategorii: występ poniżej talentu.
  • 2011: Nagroda „Złota Kaczka” za rolę w filmie „Magnat w kategorii: najlepsza amantka w historii kina polskiego.
  • 2000: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1999.
  • 2000: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” w kategorii: najlepsza główna rola kobieca; za rok 1999.
  • 2000: tytuł „Najsławniejszego Polaka 1999” przyznany w plebiscycie słuchaczy Polskiego Radia.
  • 1999: Polskie Nagrody Filmowe „Orły” (nominacja) w kategorii: najlepsza rola kobieca; za rok 1998
  • 1997: Odcisk dłoń na Promenadzie Gwiazd w Międzyzdrojach.
  • 1992: Nagroda im. Ennio Flaiano.
  • 1989: Nagroda „Srebrny Hugo" przyznana w Chicago.
  • 1989: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1988.
  • 1988: Najlepsza główna rola kobieca na FPFF Gdynia.
  • 1987: Nagroda „Złoty Ekran" za rolę w filmie „Przez dotyk”.
  • 1986: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XVI LLF w Łagowie.
  • 1986: Nagroda dla najlepszej aktorki festiwalu KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie.
  • 1986: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1985.
  • 1985: Nagroda „Gwiazdy Filmowego Sezonu” przyznany na XV LLF w Łagowie.
  • 1985: Nagroda „Złota Kaczka” w kategorii: najlepsza polska aktorka; za rok 1984.

Dyskografia

Przypisy

  1. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 31.
  2. ↑ Grażyna Szapołowska: przyjadę do Święcian tego lata, Wilnoteka [dostęp 2020-05-25] (pol.).
  3. ↑ a b c Grażyna Szapołowska: czułe ręce mojej matki. [w:] Dobry Tydzień [on-line]. kobieta.interia.pl. [dostęp 2020-07-07]. (pol.).
  4. ↑ Nina Terentiew: Zwierzenia kontrolowane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 62–63. ISBN 83-7337-452-3.
  5. ↑ Grażyna Szapołowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [online] [dostęp 2020-02-09].
  6. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 86–87.
  7. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 123–124.
  8. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 151, 174–176, 223—224.
  9. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 70.
  10. ↑ Szapołowska i Bielska 2012 ↓, s. 75–77, 83.
  11. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 44–48.
  12. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 152.
  13. ↑ Szapołowska o kulisach zwolnienia: Wykonano na mnie publiczny wyrok, wiadomosci.gazeta.pl [dostęp: 16 kwietnia 2011]
  14. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 1164–165.
  15. ↑ Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 27, 7 lipca 2016, s. 9
  16. ↑ Grażyna Szapołowska i Katarzyna Jungowska, kobieta.onet.pl
  17. ↑ Grażyna Szapołowska szykuje się do czwartego ślubu!, www.gala.pl [dostęp 2020-04-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-25] (pol.).
  18. ↑ Szapołowska i Bielska 2013 ↓, s. 100.
  19. ↑ Przez dotyk w bazie filmpolski.pl
  20. ↑ Kronika wypadków w bazie filmpolski.pl
  21. ↑ https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/serial-moj-agent-gdzie-ogladac-player-pl-tvn-obsada-o-czym-opowiada-kiedy-premiera
  22. ↑ M.P. z 2004 r. nr 12, poz. 188
  23. ↑ Nowości muzyczne: 26.09-02.10. www.omediach.info. [dostęp 2017-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-11)].

Bibliografia

  • Grażyna Szapołowska, Aleksandra Bielska, Ścigając pamięć, G+J Gruner+Jahr Polska, 2013, ISBN 978-83-7778-336-8.

Linki zewnętrzne

Polskie Nagrody Filmowe za najlepszą główną rolę kobiecą
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Nagroda FPFF za pierwszoplanową rolę kobiecą
1974–1980
1981–1990
1991–2000
2001–2010
2011–2020

Media użyte na tej stronie

Grażyna Szapołowska (2018).jpg
Autor: Fryta 73 from Strzegom (Wikimedia Commons account: Fryta73), Licencja: CC BY-SA 2.0
Grażyna Szapołowska – polska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna