Grab amerykański

Grab amerykański
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbukowce
Rodzinabrzozowate
Rodzajgrab
Gatunekgrab amerykański
Nazwa systematyczna
Carpinus caroliniana Walter
Fl. carol. 236. 1788[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania
Mapa zasięgu

Grab amerykański (Carpinus caroliniana Walter) – gatunek średniej wielkości drzewa liściastego z rodziny brzozowatych (Betulaceae) (we współczesnych systemach APG, w innych ujęciach w rodzinie leszczynowatych). Występuje w Ameryce Północnej, na wschodzie Kanady oraz na południowym wschodzie Stanów Zjednoczonych[3].

Morfologia

Pokrój
Rozłożysty szeroki. Dorasta do 10 m wysokości[5]. Często pokrzywiony. Korona rozpostarta[6].
Kora
Stalowoszara, gładka. U starych osobników może być bruzdowana[5].
Liście
Jajowate lub eliptyczne, do 6 cm długości. Podwójnie ząbkowane, zaostrzone. Na wyraźnym unerwieniu może występować drobne owłosienie[6]. Po obu stronach ciemnozielone, jesienią przebarwiają się na pomarańczowo, purpurowo lub czerwono.
Kwiaty
Roślina jednopienna, kwitnąca wiosną i wiatropylna. Kotki żeńskie zielone, mniejsze od męskich, osadzone na wierzchołkach pędów[5].
Owoc
Orzeszki z dwu lub trójklapowymi skrzydełkami, zebrane w zwisające owocostany[5].

Biologia i ekologia

Nie jest często sadzony, lecz pod względem estetyki liści oraz barw jesiennych przewyższa swojego europejskiego kuzyna. Rdzenni Amerykanie używali tego gatunku grabu przy wielu schorzeniach[6].

Podgatunki:

  • Carpinus caroliniana subsp. caroliniana
  • Carpinus caroliniana subsp. virginiana[6]

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-02-25] (ang.).
  3. a b Carpinus caroliniana (ang.). W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2012-02-25].
  4. Carpinus caroliniana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b c d Russel, Cutler, Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 162. ISBN 97883242-0842-5.Sprawdź autora:1.
  6. a b c d Flora of North America: Carpinus caroliniana (ang.). [dostęp 2012-02-25].

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Carpinus caroliniana range map 2.png
Natural distribution map for Carpinus caroliniana
Carpinus caroliniana 3.JPG
Carpinus caroliniana