Grabie (województwo opolskie)

Artykuł

50°47′57″N 18°5′26″E

- błąd

39 m

WD

50°47'57"N, 18°5'14"E

- błąd

39 m

Odległość

248 m

Grabie
wieś
Ilustracja
Kościół rzymskokatolicki w Grabiach
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

opolski

Gmina

Łubniany

Liczba ludności (2002)

156

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

46-024[1]

Tablice rejestracyjne

OPO

SIMC

0499040

Położenie na mapie gminy Łubniany
Mapa konturowa gminy Łubniany, po prawej znajduje się punkt z opisem „Grabie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Grabie”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Grabie”
Ziemia50°47′57″N 18°05′26″E/50,799167 18,090556

Grabie (dodatkowa nazwa w j. niem. Heinrichsfelde) – wieś fryderycjańska w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Łubniany, 20 km w kierunku północno-wschodnim od Opola. Miejscowość zajmuje 150 hm² (ha)[2] i mieszka w niej 156 ludzi (stan na 2002 rok)[3].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.

Miejscowość jest położona na Równinie Opolskiej, na Obszarze Chronionego Krajobrazu „Lasy Stobrawsko-Turawskie”, w pobliżu Stobrawskiego Parku Krajobrazowego i Jeziora Turawskiego, między Borami Turawskimi od południowego wschodu a Dębowymi Górami od północnego zachodu. Najbliższe miasta to: Kluczbork, Olesno, Dobrodzień, Kolonowskie, Ozimek, Opole i Wołczyn.

Historia

Miejscowość została założona w 1783 r.[a], dekretem króla Fryderyka II. Wielkiego (kolonizacja fryderycjańska), a jej nazwa została nadana na cześć brata króla, Henryka Pruskiego. W 1821 r. miejscowość była oznaczana jako „królewska kolonia” (niem. „kgl. Kolonie”)[4]. W 1830 r. w miejscowości działała szkoła ewangelicka[5]. 1 kwietnia 1938 r. do miejscowości włączono Kobylno[6]. 15 marca 1947 r. miejscowości nadano nazwę Grabie[7].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[8]:

  • kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki fil. pw. św. Bartłomieja. Został on wybudowany w 1920 r. przez wspólnotę ewangelicko-augsburską; poświęcenia dokonano 21 stycznia 1924 r[9]. Gdy w 1925 r. do miejscowości przybył ks. Heintz Reder, została w niej utworzona samodzielna parafia ewangelicka. Ks. Reder był jej proboszczem do 1939 r. Od zakończenia II wojny światowej kościół był filią parafii ewangelicko-augsburskiej pw. Zbawiciela w Kluczborku. W 2009 r., decyzją Rady Parafialnej parafii kluczborskiej, kościół został przekazany rzymskokatolickiej parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła w Jełowej[10].

inne obiekty:

  • cmentarz zlokalizowany jest obok kościoła.

Liczba mieszkańców

Rok17841821183018611890191019251933193919601964[b]196519942002
Liczba mieszkańców103129173[c]195261[d]252[e]274275[f]610[g]236[h]209257[i]173[j]156

(Źródła[5][11][6][2][3])

Komunikacja

Przez miejscowość przechodzi 1 droga krajowa nr 45 (ulica Oleska) i 1 droga powiatowa nr 1743 (ulica Wiejska, prowadząca od drogi krajowej nr 45 przez Grabie, Kobylno i Niwę do dróg powiatowej nr 1741 i wojewódzkiej nr 463[12][13]). Do miejscowości można też dojechać drogami polnymi od strony Jełowej (przedłużenia ulicy Młyńskiej). Najbliższe drogi rangi wojewódzkiej to: 461 (ok. 3 km – Jełowa), 463 (ok. 6 km – Ligota Turawska, ok. 7 km – Bierdzany) i 494 (ok. 8 km – Bierdzany).

Najbliższe stacje i przystanki kolejowe to: Jełowa (ok. 4 km), Kały (ok. 4 km) i Osowiec Śląski (ok. 5 km, nieczynna), znajdujące się przy liniach kolejowych nr 293 (Jełowa-Kluczbork) i 301 (Opole-Namysłów), po których kursują pociągi Przewozów Regionalnych Sp. z o.o., relacji Opole-Namysłów, Nysa-Kluczbork i Opole-Kluczbork. Najbliższe węzły kolejowe to: Jełowa, Opole Główne (ok. 21 km), Kluczbork (ok. 28 km) i Fosowskie (ok. 34 km).

W miejscowości znajduje się 1 przystanek autobusowy („Grabie, skrz.”), przy którym zatrzymują się autobusy: PKS-u Częstochowa w Częstochowie SA, PKS-u w Kluczborku Sp. z o.o., PKS-u w Lublińcu Sp. z o.o., Opolskiego PKS-u SA i PKS-u Wieluń Sp. z o.o., kursujące na trasach: Opole-Bierdzany, Opole-Jaworzno, Opole-Kluczbork, Opole-Olesno, Opole-Pajęczno, Opole-Praszka, Opole-Uszyce i Opole-Wieluń[14].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Taka data jest podana w książce Powiat opolski – szkice monograficzne, natomiast na stronie Urzędu Gminy Łubniany podany jest rok 1784.
  2. ↑ Prawdopodobnie pomylona data i liczba ta odnosi się do roku 1946.
  3. ↑ Liczba zamieszkanych domów: 24.
  4. ↑ W tym 204 osoby (ok. 78,2%) podały język niemiecki jako macierzysty.
  5. ↑ W tym 126 osób (50,0%) to kobiety. 236 osób (ok. 93,7%) posługiwało się językiem niemieckim, 171 osób (ok. 67,9%) było wyznania ewangelickiego. Liczba zamieszkanych domów: 43. Leksykon Polactwa w Niemczech podaje, że wedle spisu z 1910 r. w miejscowości mieszkało 16 Polaków.
  6. ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte 1871-1990 podaje dla tego roku liczbę 597.
  7. ↑ Wraz z miejscowością Kobylno.
  8. ↑ W tym 120 osób (ok. 50,8%) to kobiety; w wieku produkcyjnym 59,3%; z zajęć pozarolniczych utrzymywało się 65,7%. Liczba zamieszkanych budynków: 321.
  9. ↑ W tym 132 osoby (ok. 51,4%) to kobiety.
  10. ↑ Liczba zamieszkanych gospodarstw: 35.

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 333 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ a b Informator Gmina Łubniany – Dożynki '94.
  3. ↑ a b Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Stobrawski Zielony Szlak – Łubniany. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  4. ↑ Leopold Krug: Neues topographisch-statistisch-geographisches Wörterbuch des Preussischen Staats. T. 2: G–Ko. Halle: Alexander August Mützell, 1821, s. 161. [dostęp 2011-04-08]. (niem.).
  5. ↑ a b Poznajemy wsie – Wsie powiatu opolskiego. W: Józef Madeja: Powiat opolski – szkice monograficzne. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1969, s. 352. (pol.).
  6. ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2011-04-08]. (niem.).
  7. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. (Dz.U. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 94. [dostęp 2013-01-03].
  9. ↑ Sebastian Kozieł: Parafia Ewangelicko – Augsburska w Kluczborku. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  10. ↑ Andrzej Jagiełła: Opole: Kościół ewangelicki w Grabiu przejęła parafia rzymskokatolicka w Jełowej – 22 marca 2009. 2009-03-22. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  11. ↑ Leksykon Polactwa w Niemczech. Warszawa, Wrocław: PWN, 1973. (pol.).
  12. ↑ Dariusz Kotowski: ZDP w Opolu. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).
  13. ↑ ULIC: Oleska – 14973, Wiejska – 24048.
  14. ↑ trig.pl: Opolskie PKS S.A. – Tabliczki przystankowe. 2010-10-01. [dostęp 2011-04-07]. (pol.).

Bibliografia

  • Informator Gmina Łubniany – Dożynki '94
  • Madeja Józef, Powiat opolski – szkice monograficzne; Instytut Śląski w Opolu, Opole 1969
  • Leksykon Polactwa w Niemczech; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Wrocław 1973

Linki zewnętrzne

Gmina Łubniany
Wsie
Osada leśna
Integralne
części wsi

POL gmina Łubniany COA.svg

Media użyte na tej stronie

Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
Opole County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.00 N
  • S: 50.49 N
  • W: 17.42 E
  • E: 18.37 E
POL Grabie kosciol.jpg
Autor: Gabriel Tendera, Licencja: CC BY-SA 2.5
Grabie, ul. Wiejska - dawny kościół ewangelicki, od 2009 rzymskokatolicki filialny p.w. św. Antoniego, 1920