Graz

Graz
Ilustracja
Ratusz
Herb
Herb
Państwo Austria
Kraj związkowy Styria
BurmistrzElke Kahr
Powierzchnia127,46 km²
Wysokość353 m n.p.m.
Populacja (1 stycznia 2015)
• liczba ludności
• gęstość

273 838
2148 os./km²
Nr kierunkowy0316
Kod pocztowy801x, 802x, 803x, 804x, 805x
Tablice rejestracyjneG
Położenie na mapie Styrii
Mapa konturowa Styrii, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Graz”
Położenie na mapie Austrii
Mapa konturowa Austrii, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Graz”
Ziemia47°04′N 15°26′E/47,066667 15,433333
Strona internetowa
Historyczne centrum Grazu i Zamek Eggenberg[1][a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
ilustracja
Państwo Austria
Typkulturowy
Spełniane kryteriumII, IV
Numer ref.931
Region[b]Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę1999
na 23. sesji
Dokonane zmiany2010

Graz (słoweń. Gradec) – miasto statutarne w południowo-wschodniej Austrii, stolica kraju związkowego Styria oraz siedziba powiatu Graz-Umgebung (do którego jednak nie należy).

Miasto leży nad rzeką Murą, u podnóża Alp Styryjskich. Po Wiedniu drugie co do wielkości i znaczenia miasto Austrii. Graz jest znaczącym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i turystycznym. W mieście znajdują się cztery uniwersytety i dwie inne szkoły wyższe, do których uczęszcza razem ponad 45 tys. studentów. W roku 2003 był kulturalną stolicą Europy. Znajduje się tu także polski konsulat honorowy.

Toponimia nazwy

Nazwa miasta wywodzi się od słowa gradecsłoweńskiego wyrazu oznaczającego mały zamek. Jest to związane z tym, że miasto Graz powstało na terenie wcześniejszej słowiańskiej osady o takiej właśnie nazwie.

Historia

Pierwsze wzmianki o Grazu pochodzą z roku 881, kiedy w dokumencie wymienia się go jako warownię władców Styrii. Potwierdzeniem statusu było przyznanie praw miejskich w roku 1281 przez Rudolfa I Habsburga. Od pierwszej połowy XV wieku aż do XVII wieku Graz był siedzibą styryjskiej gałęzi dynastii Habsburgów. Pod ich patronatem w XV i XVI wieku miasto dobrze się rozwijało, wtedy to na górze Schlossberg wzniesiono twierdzę dla obrony przed Turkami. W roku 1586 w Grazu powstał pierwszy uniwersytet. W 1809 roku twierdzę bez powodzenia oblegały wojska napoleońskie.

W dniach 29–30 kwietnia 2008 r. na zamku w Grazu spotkało się ośmiu prezydentów państw Unii Europejskiej (w tym Polski – Lech Kaczyński).

Zabytki i turystyka

W roku 1999 grodzieckie Stare Miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Najważniejsze zabytki to:

  • późnogotycka katedra świętego Idziego (Hl. Ägydius) z okresu 1438–1462, przy katedrze barokowe mauzoleum Ferdynanda II
  • ruiny zamku Schlossberg z dwiema zachowanymi wieżami, spośród których charakterystyczna wieża zegarowa jest symbolem miasta
  • gotyckie i barokowe kościoły m.in. katolicki Najświętszej Krwi (Hl. Blut), Matki Bożej Nieustającej Pomocy (Mariahilfkirche)
  • renesansowy budynek starostwa Landhaus
  • ratusz z XIX wieku
  • arsenał z XVII wieku
  • kościół pielgrzymkowy Mariatrost
  • muzea m.in. Universalmuseum Joanneum z koroną książąt Styrii oraz malarstwem europejskim

Spośród nowoczesnych budynków uwagę zwraca Kunsthaus Graz, wzniesiony w 2003 budynek galerii sztuki zlokalizowany w centrum miasta. Dwupiętrowy obiekt został zaprojektowany przez londyńskich architektów, Petera Cooka i Colina Fourniera. Według różnych interpretacji budynek wykonany z żelbetu i paneli pleksiglasowych, przypomina serce wyjęte z ciała lub krowie wymię.

Oświata

Uczelnie:

  • Karl-Franzens-Universität
  • Technische Universität Graz
  • Medizinische Universität Graz
  • Universität für Musik und darstellende Kunst Graz
  • FH Joanneum
  • Campus 02 Fachhochschule der Wirtschaft
  • Pädagogische Hochschule Steiermark
  • Kirchliche Pädagogische Hochschule Graz
  • Johann-Joseph-Fux-Konservatorium Graz

Transport

Tramwaje

Transport kolejowy

W mieście znajduje się dworzec główny Graz Hauptbahnhof oraz stacje Graz Ostbahnhof, Graz Puntigam, Graz Don Bosco, Graz Köflacherbahnhof, Graz Liebenau/Murpark, Graz Wetzelsdorf, oraz Graz Webling.

Sport

Stolica Styrii miłośnikom sportu znana jest z takich klubów jak Sturm Graz czy EC Graz 99ers, które w tym mieście mają swoją siedzibę.

Galeria

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

Przypisy

  1. Austria. Polski Komitet ds. UNESCO. [dostęp 2021-01-04].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Flag of Portugal.svg
Flag of Portugal, created by Columbano Bordalo Pinheiro (1857-1929), officially adopted by Portuguese government in June 30th 1911 (in use since about November 1910). Color shades matching the RGB values officially reccomended here. (PMS values should be used for direct ink or textile; CMYK for 4-color offset printing on paper; this is an image for screen display, RGB should be used.)
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Graz Dom 20061216.jpg
Graz, Austria: Dom
Graz Mariahilfer Kirche.jpg
"Mariahilfer Kirche" in Graz, Austria, Europe
Flag of Styria.svg
White-green. Colours of the state of Styria.
Graz - Uhrenturm6.jpg
(c) Wladyslaw, CC BY 3.0
Graz: Wieża zegarowa w nocy
16-07-06-Rathaus Graz Turmblick-RR2 0275.jpg
Autor: Ralf Roletschek , Licencja: CC BY-SA 3.0 at
Castle mountain Graz, View from the spire of the town hall
Wappen Steiermark.svg
Coat of arms of Steiermark
Graz clock tower.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Austria Styria location map.svg
Autor: Rosso Robot, versions later 2013-12: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Styria

Equirectangular projection. Geographic limits of the map:

  • N: 47.8849333° N
  • S: 46.57305° N
  • W: 13.5085305° E
  • E: 16.2235138° E
Vischer - Topographia Ducatus Stiria - 110 Graz.jpg

G. M. Vischers Käyserlichen Geographi, Topographia Ducatus Stiriae,

Das ist: Eigentliche Delineation / und Abbildung aller Städte / Schlösser / Marcktfleck / Lustgärten / Probsteyen / Stiffter / Clöster und Kirchen / so es sich im Herzogthumb Steyrmarck befinden; Und anjetzo Umb einen billichen Preyß zu finden seynd Bey Johann Bitsch Universitäts Buchhandlern / Auff dem Juden=Platz bey der guldenen Saulen.

Graz 1681

Die Nummerierung der Dateien folgt der alphabetischen Reihung der Ortsnamen
GrazerRathaus-edit.jpg
Autor: Tamirhassan~commonswiki, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Rathaus (City Hall) in Graz, Austria. This is an edit of an existing file, with the perspective corrected and a few other minor alterations.
DSCF0136 Dom - Mausoleum II.jpg
Autor: KarlN, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Mausoleum neben den Grazer Dom
Graz Austria pano from Schlossberg.jpg
Autor: Mfield, Matthew Field, http://www.photography.mattfield.com, Licencja: CC BY-SA 3.0
Panorama of Graz, Austria from Schlossberg. Stitched image from 11 portrait format images. (original which is not under CC is 14000x4000)
Austria location map.svg
Autor: Lencer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Austria

Equirectangular projection, N/S stretching 150 %. Geographic limits of the map:

  • N: 49.2° N
  • S: 46.3° N
  • W: 9.4° E
  • E: 17.2° E
IMG 0411 - Graz - Landhaushof.JPG
Autor: Andrew Bossi, Licencja: CC BY-SA 2.5
Countryhouse yard, Graz, Austria