Griffelkin

Griffelkin
Rodzaj

opera baśniowa

Muzyka

Lukas Foss

Libretto

Alastar Reid

Liczba aktów

3

Język oryginału

angielski

Data powstania

(1953–1955)

Prapremiera

6 listopada 1955, NBC Opera Theatre

poprzednia
The Jumping Frog of Calaveras County		następna
Introductions and Good-Byes

Griffelkin – opera baśniowa w 3 aktach Lukasa Fossa z librettem Alastara Reida, na podstawie bajki Hilde Foss (matki kompozytora)[1][2].

Opera była skomponowana w latach (1953–1955), na zamówienie NBC Opera Theatre. Premiera telewizyjna odbyła się 6 listopada 1955, z Adelaide Bishop (sopran) w roli tytułowej[3]. Premiera sceniczna opery miała miejsce rok później, w Tanglewood Music Center[4][5]. Kolejna premiera, tym razem zrewidowanej przez kompozytora wersji, odbyła się 7 października 1993, w New York City Opera, w ramach World Premiere Festival[6].

Osoby i obsada premier

RolaGłosNBC Opera Theatre, 6 listopada 1955[3]New York City Opera, 7 października 1993[6]
GriffelkinsopranAdelaide BishopRobin Tabachnik
BabciakontraltMary KresteDiana Daniele
DziewczynkamezzosopranRose GeringerHelen Yu
Chłopiectenor / sopranOliver AndesJulia Parks
MatkasopranAlice RichmondElizabeth Grohowski
PolicjantbarytonLee Cassb.d.
SklepikarztenorRobert Hollandb.d.
Posągmezzosopran / sopranMignon DunnReveka Mavrovitis
Skrzynka na listytenorAndrew McKinleyMichael Hayes
a także: starszy diabeł, 3 gospodynie domowe, 2 lwy, zabawki, mieszkańcy miasteczka, diabły i in.;
w sumie 13 sopranów, 4 mezzosoprany, alt, tenor, 2 barytony, 2 basy oraz chór mieszany i orkiestra

Treść

Griffelkin jest diabełkiem, który właśnie obchodzi swoje dziesiąte urodziny. W prezencie otrzymuje magiczny płyn ożywiający przedmioty oraz prawo do spędzenia jednego dnia w miasteczku na Ziemi, by z pomocą płynu przećwiczyć diabelskie sztuczki w świecie ludzi. Początkowo diabeł świetnie się bawi ożywiając pomnik, skrzynkę na listy, parę kamiennych lwów oraz zabawki, by zaimponować napotkanej dziewczynce. Jednak dziewczynka nie myśli o zabawie, tylko o ciężko chorej matce, która wkrótce umiera. Przejęty rozpaczą dziewczynki i jej brata, Griffelkin wskrzesza zmarłą za pomocą magicznego płynu. Po powrocie do piekła zostaje postawiony przed sądem za popełnienie dobrego uczynku. Sąd pozbawia go diabelskich uprawnień i atrybutów (ogon, rogi, spiczaste uszy), co jest równoznaczne z transformacją w człowieka oraz skazuje go na banicję do świata ludzi. Griffelkin, już jako zwykły chłopiec, wraca do miasteczka, serdecznie witany przez dziewczynkę i jej rodzinę, i zostaje z nimi.

Historia utworu

W wywiadzie udzielonym Bruce'owi Duffie 2 lutego 1987, Lukas Foss ujawnił kulisy powstania tej opery[7]:

„To jest bajka, którą moja matka opowiadała mi, gdy miałem 7 lat. Uwielbiałem tę opowieść, więc matka przerobiła ją na małe libretto. Zacząłem pisać tę operę mając 8 lat. Niestety w wieku 9 lat uznałem, że mój akt pierwszy jest beznadziejny i dziecinny. Porzuciłem więc ten projekt. Po śmierci mojej matki, chcąc uczcić jej pamięć, wynająłem angielskiego poetę Alastaira Reida (1926-2014) by napisał dla mnie nowe libretto, na podstawie libretta mojej matki. I tak powstała opera.”

Na podstawie opery powstał w 1999 film H-E Double Hockey Sticks(ang.), będącym jednym z odcinków (s03e02) serialu The Wonderful World of Disney (1997–2005)[8][9].

Przypisy

  1. ↑ Schäffer 1987 ↓, s. 133.
  2. ↑ Chase 2004 ↓.
  3. ↑ a b NBC Opera. US Musical Specials 1949-64 (ang.). [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-05)].
  4. ↑ Schäffer 1987 ↓, s. 132.
  5. ↑ Foss Griffelkin (ang.). W: Gramophone [on-line]. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-22)].
  6. ↑ a b Edward Rothstein: Review/Opera; A Little Devil Who Was Too Good (ang.). W: The New York Times [on-line]. 1993-10-09. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-26)].
  7. ↑ Bruce Duffie: Composer / Conductor / Pianist Lukas Foss - interview (ang.). W: BruceDuffie.com [on-line]. [dostęp 2020-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-01)].
  8. ↑ H-E Double Hockey Sticks w bazie IMDb (ang.)
  9. ↑ H-E Double Hockey Sticks w bazie Filmweb

Bibliografia

  • Bogusław Schaeffer: Foss, Lukas. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987, s. 132–133. ISBN 83-224-0344-5. (pol.)
  • Gilbert Chase: Foss [Fuchs], Lukas. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. F. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)
  • Allan Kozinn: Do Something Decent, and Satan Gets Mad (ang.). W: The New York Times [on-line]. 2007-12-08. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-22)].
  • Victor Carr Jr.: BMOP's recording of Foss's Griffelkin receives perfect score (ang.). W: BMOP [on-line]. 2003-08-09. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-22)].

Linki zewnętrzne