Grochowe Łąki

Grochowe Łąki

część miasta Poznania
Widok ogólny zabudowy – ul. Grochowe Łąki
Państwo	Polska
Miasto	Poznań
Dzielnica	Osiedle Stare Miasto
Strefa numeracyjna	(+48) 61
Tablice rejestracyjne	• PO • PY (motocykle)
Położenie na mapie Poznania Grochowe Łąki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Grochowe Łąki
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Grochowe Łąki
52°24′45″N 16°56′10″E/52,412600 16,936000
Portal Polska

Grochowe (Dominikańskie) Łąki na mapie z 1856

Grochowe Łąki – część Garbar w Poznaniu, zlokalizowana w rejonie obecnych ulic Grochowe Łąki i Bóżniczej, w obrębie Osiedla Stare Miasto.

Historia

Tereny na północ od dawnej Bramy Wronieckiej stanowiły ongiś podmokłe łąki nadwarciańskie, należące w XVI wieku do kupca i rajcy miejskiego Jana Groffa, zamieszkałego przy Starym Rynku w kamienicy o numerze 61 (jeszcze wcześniej łąki przynależały do Dominikanów). Na terenach tych założono ogrody i sady. Ze względu na nazwisko rodziny właścicieli nazywano je Groffowymi Łąkami (także Groffowskimi). W 1900 wytyczono tutaj nowe ulice - Południową oraz, nieco wcześniej, Północną. Ta druga nadal istnieje pod niezmienioną nazwą, a Południowej nadano w 1919 miano Grochowych Łąk, dla upamiętnienia spolszczonej już, a będącej w powszechnym użyciu, nazwy dawnych łąk Groffa. Łącznie teren Grochowych Łąk został w historii podniesiony o kilka metrów względem pierwotnego, podmokłego podłoża. Miąższość tych nawiezień może sięgać w niektórych miejscach nawet ponad 10 metrów. Ostatnie znaczne podniesienie terenu (o 3-5 metrów) nastąpiło w 1892, w związku z budową rzeźni. Ziemię zwożono wówczas z terenu obecnych Winiar – ulic Wołyńskiej, Szydłowskiej i Obornickiej^[1]. W maju 1937, przy ul. Bóżniczej miał miejsce wielki pożar Akwawitu.

Zabudowa

Przy Grochowych Łąkach znajduje się wiele okazałych kamienic z początku XX wieku (pierzeja południowa), w tym monumentalny budynek dawnej fabryki wódek i likierów Hartwiga Kantorowicza z roku 1907, który jako pierwszy produkował Wódkę Wyborową. Inni znani poznańscy kupcy, którzy zrealizowali tutaj fabryki i kamienice, to Józef Czepczyński (nr 3, architekt Emil Asmus) i Józef Warschauer. Pierzeję północną stanowi ozdobne ogrodzenie dawnej, zabytkowej rzeźni. Na narożniku z ulicą Garbary stoi dom dla pracowników rzeźni miejskiej, wybudowany w latach 1927-1928 według projektu Jerzego Tuszowskiego (inne źródła mówią, że był to Kazimierz Ruciński). Na poddaszu tego budynku mieściło się atelier malarskie Instytutu Sztuk Pięknych Adama Hannytkiewicza, z którego w latach 30. korzystał m.in. Wojciech Kossak. Inne kamienice przy tej ulicy projektowali m.in. Paul Lindner (znany z zespołu rezydencji na Jeżycach), Karl Roskam i Hugo Francke.

Komunikacja

W pobliżu, przed rzeźnią, do lat 70. XX wieku istniała pętla tramwajowa. Obecnie teren obsługują autobusy linii 147, 151, 160, 163, 167, 174, 176, 190, 911 (przystanki Grochowe Łąki i Małe Garbary) oraz tramwaje linii 3, 4, 8, 17 (przystanek Małe Garbary).

Galeria

Pierzeja południowa ulicy Grochowe Łąki

Kamienica na rogu ul. Garbary - pracownia, z której korzystał Wojciech Kossak

Dawna Fabryka Wódek Hartwiga Kantorowicza - fragment

Przypisy

Bibliografia

• Poznań - atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
• Praca zbiorowa, Atlas architektury Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, ss.125 i 142, ISBN 978-83-7503-058-7
• Praca zbiorowa, Poznań - spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, s.107, ISBN 83-89525-07-0
• Kazimierz Sobkowicz, Architekci wielkopolscy – biogramy – dzieła – stowarzyszenia, cz.I, lata 1886–1939, wyd. Oddziału Poznańskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich, Poznań, 1988, ISBN 83-00-02480-8
• System Informacji Miejskiej - tablica na ul. Grochowe Łąki

Poznań – Osiedle Stare Miasto

Obszary Systemu Informacji Miejskiej	Centrum Dzielnica Cesarska Garbary (Grochowe Łąki) Grobla Piaski Piekary Przepadek Rybaki Święty Marcin Święty Wojciech Chwaliszewo Stare Miasto
Osiedla mieszkaniowe	Osiedle Nad Wartą Osiedle robotnicze na Czartorii Zespół domów profesorskich przy ul. Libelta Zespół domów urzędniczych przy ulicy Kościuszki Zespół mieszkaniowy przy Placu Bernardyńskim
Atrakcje turystyczne	Fontanna Prozerpiny Odwach Pałac Anderschów Pałac Działyńskich Pałac Górków Pałac Mielżyńskich Pręgierz Ratusz Stary Browar Studzienka Bamberki Waga miejska Zamek Cesarski Zamek Królewski
Teatry	Polski Teatr Tańca Scena na Piętrze Teatr Animacji Teatr Ósmego Dnia Teatr Muzyczny Teatr Polski Teatr U Przyjaciół Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki
Kina	Kino Apollo Kino „Malta” Kino „Muza” Kino Pałacowe Multikino Stary Browar
Miejsca kultu religijnego	Kościół św. Antoniego Padewskiego Kościół Bożego Ciała Kościół św. Franciszka Serafickiego Kościół św. Józefa Kościół św. Marcina Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia Kościół Najświętszego Zbawiciela Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa Kościół Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego Kościół Przemienienia Pańskiego Kościół Świętego Krzyża Kościół św. Wojciecha Kościół Wszystkich Świętych Synagoga
Targowiska	Plac Bernardyński Plac Wielkopolski
Stacje kolejowe	Poznań Garbary

(c) Diego Delso, CC BY-SA 4.0

• nawiasy grupują części miasta położone w tym samym obszarze SIM Portal:Poznań
• Wikiprojekt:Poznań