Gruba Kaśka

Gruba Kaśka
Ilustracja
„Gruba Kaśka” widziana z mostu Łazienkowskiego
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Ukończenie budowy

1964

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gruba Kaśka”
Ziemia52°13′17,69″N 21°03′24,78″E/52,221581 21,056883

Gruba Kaśka – ujęcie wody w Warszawie i budynek studni miejskiej w korycie rzeki Wisły, która pompuje wodę z systemu poddennych drenów do mieszczącej się na Saskiej Kępie Stacji Uzdatniania Wody (SUW) „Praga” Zakładu Centralnego należącego do Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK)[1][a][2]. Nadmiar wody z Grubej Kaśki kierowany jest na drugą stronę rzeki do Stacji Uzdatniania Wody (SUW) „Filtry” tego samego zakładu[1][b].

Jest jedynym obiektem w Europie położonym w nurcie rzeki, wykorzystującym naturalny proces infiltracji[4].

Opis

Gruba Kaśka została wzniesiona w 1964. W 2002 została wyremontowana wizualnie i technicznie oraz zwiększono jej przepustowość. Oddano ją ponownie do użytku w styczniu 2003 r. Pobiera wodę z 15 promieniście ułożonych drenów, które znajdują się ok. 6 metrów pod dnem i 300-metrowym rurociągiem pompuje ją na brzeg. Rurociąg ten znajduje się w podwodnym tunelu, którym obsługa może także dostać się z praskiego brzegu do wnętrza budowli.

Historia

Ujęcia infiltracyjne zawsze budowane były na lądzie. Metodę pobierania wody spod dna rzeki opracował inż. Włodzimierz Skoraszewski. Jej przewaga nad filtrami w brzegach polega na tym, że na nieuregulowanej rzece występuje zjawisko stałego przesuwania się rumowiska dennego. Zapewnia to ujęciom stałą, naturalną wymianę złoża. W Warszawie dodatkowo dwa Chude Wojtki, kręcące się stale w okolicach Grubej Kaśki i położonych wyżej dwóch ujęć brzegowych, strugami wody pod ciśnieniem spłukują wierzchnią, najbardziej zanieczyszczoną warstwę. Nurt Wisły nanosi wtedy kolejną warstwę.

Rozruch Grubej Kaśki nastąpił 22 września 1964[5].

Dane techniczne

  • umiejscowienie wzdłużne – 509 km biegu Wisły
  • umiejscowienie poprzeczne – 186 m od zachodniego brzegu
  • układ drenów – promienisty
  • liczba drenów – 15
  • głębokość umiejscowienia drenów – 4–8 m.
  • łączna długość drenów – 1472 m.
  • data uruchomienia – 22 września 1964 r.
  • wydajność – 90–120 tys. m³ na dobę.

Galeria

Zobacz też

Uwagi

  1. Według Koczko i in. 1995 oraz Pacholec i in. 1999 są to ujęcia infiltracyjne Zakładu Wodociągu Praskiego[2][1]. Strona Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) w Warszawie podaje obecnie jednak, że Zakład Centralny składa się z dwóch Stacji Uzdatniania Wody (SUW) – „Filtry” i „Praga”[3].
  2. Według Pacholec i in. 1999 do Zakładu Wodociągu Centralnego[1]. Strona Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) w Warszawie podaje obecnie jednak, że Zakład Centralny składa się z dwóch Stacji Uzdatniania Wody (SUW) – „Filtry” i „Praga”[3].

Przypisy

  1. a b c d Beata Pacholec, Jacek Wąsowski, Ewa Dąbrowska, Bernard Krekora i inni. Analiza pracy ujęć infiltracyjnych Wodociągu Praskiego w Warszawie. „Ochrona Środowiska”. nr 3/1999 (74), s. 61–66, 1999. Wrocław: Oddział Dolnośląski Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych (PZITS). ISSN 1230-6169. [dostęp 2016-06-26].  Ochrona Środowiska nr 3/1999.
  2. a b Bogdan Koczko, Beata Pacholec, Anna Mossakowska. Doświadczenia eksploatacyjne ujęcia infiltracyjnego Wodociągu Praskiego w Warszawie. „Ochrona Środowiska”. nr 3/1995 (58), s. 41–43, 1995. Wrocław: Oddział Dolnośląski Polskiego Zrzeszenia Inżynierów i Techników Sanitarnych (PZITS). ISSN 1230-6169. [dostęp 2016-06-26].  Ochrona Środowiska nr 3/1995.
  3. a b Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A.; Zakład Centralny MPWiK. MPWiK w m.st. Warszawie S.A., 2016. [dostęp 2016-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-11)].
  4. Wodociągi Warszawskie – nowoczesność w zgodzie z naturą. „Dziennik Gazeta Prawna”, s. 48, 27 kwietnia 2018. 
  5. Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Pogłębiarka „Sawa”, Wisła, Saska Kępa, Warszawa.jpg
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Pogłębiarka „Sawa”, głowica, Wisła, Saska Kępa, Warszawa 2.jpg
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Gruba Kaśka, pogłębiarka, Wisła, Saska Kępa, Warszawa.jpg
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Chudy Wojtek III.jpg
Autor: Panek, Licencja: CC BY-SA 4.0
"Chudy Wojtek III" – statek spulchniacz hydrauliczny Wodociągu Praskiego przy Cyplu Czerniakowskim
Gruba Kaśka, Wisła, Warszawa.jpg
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Gruba Kaśka pogłębiarka Wisła Warszawa 001.jpg
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Gruba Kaśka Warszawa 03.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gruba Kaśka w Warszawie widziana z mostu Łazienkowskiego
Pogłębiarka „Sawa”, głowica, Wisła, Saska Kępa, Warszawa.jpg
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze
Symbol Industry.svg
Industrial zone traffic sign
Gruba Kaśka, pogłębiarka, Wisła, Saska Kępa, Warszawa 3.jpg
(c) Dariusz Kowalczyk, CC BY-SA 4.0
To jest fotografia obszaru chronionego w ramach programu Natura 2000 o identyfikatorze