Grzebowilk (gmina Siennica)

Grzebowilk
wieś
Ilustracja
Zabudowania folwarku i budynek cegielni w Grzebowilku
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

miński

Gmina

Siennica

Liczba ludności (2011)

493[1][2]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

05-332[3]

Tablice rejestracyjne

WM

SIMC

0687089[4]

Położenie na mapie gminy Siennica
Mapa konturowa gminy Siennica, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Grzebowilk”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Grzebowilk”
Położenie na mapie powiatu mińskiego
Mapa konturowa powiatu mińskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Grzebowilk”
Ziemia52°06′56″N 21°32′29″E/52,115556 21,541389

Grzebowilkwieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Siennica[4][5].

Wieś szlachecka Grzebowilk położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[6]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Położenie

Wieś znajduje się przy drodze z Rudzienka do Pogorzeli przy stacji kolejowej Grzebowilk na linii PilawaMińsk Mazowiecki na południe od Mińska Mazowieckiego, ok. 5 km od drogi krajowej nr 50.

Historia

W końcu XVIII lub na początku XIX wieku powstał tu dworek myśliwski, według tradycji ks. Józefa Poniatowskiego, który w końcu XIX wieku przechodzi na własność Karczewskich. Dwór przechodzi kilka przebudów w wieku XIX i XX, m.in. przez Tadeusza Rychłowskiego, właściciela dóbr na początku XX w. i założyciela sąsiedniej cegielni.

W 1889 wieś została opisana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich następująco: Wieś i folw. w gm. Glinianka, par. Kołbiel. Pod koniec XIX w. 13 domów i 110 mieszkańców. Folwark z wsią G. i Iłowiec miał gorzelnię. Wzniesiony na przełomie XVIII/XIX w. dworek myśliwski. Obok rośnie kilka starych drzew.[7]

W 1920 folwark i cegielnia stają się własnością Zyg­munta Poradowskiego, który wydziela z dóbr teren folwarku o powierzchni 24 ha i zakłada dla niego oddzielną księgę hipoteczną Fol­wark Leśniczówka Grzebowilk. W 1944 folwark zostaje przez właściciela rozparcelowany, a on sam zostawia sobie jego centralną część o powierzchni 5,5 ha wraz z dworem. W 1959 Poradowski przepisuje majątek na córkę swej sios­try, Marię Rogozińską.

Dwór obecnie należy do Marii Teresy i Apolinarego Gałeckich, którzy w latach 19871991 dokonali gruntownego remontu, w czasie którego drewniane ściany zostały zamienione na murowane według projektu inż. arch. Apolinarego Gałeckiego.

Wieś obecnie

Obecnie we wsi znajduje się m.in. Publiczna Szkoła Podstawowa imienia Edwarda Szymańskiego, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, murowany kościół parafialny pod wezwaniem św. Kazimierza Królewicza oraz stacja kolejowa (rozrządowa) w zachodniej części wsi. Mieszkańcy wsi zajmują się głównie rolnictwem. Powstało tu nowe osiedle 28 domów jednorodzinnych wolnostojących zbudowane przez firmę z Mińska Mazowieckiego. W rejonie wsi znajdują się złoża glin ceramicznych eksploatowane przez cegielnię Grzebowilk w kopalni Pogorzel. W centrum wsi zabytkowy prywatny drewniany dwór gruntownie przebudowany w końcu XX wieku, otoczony pozostałościami parku dworskiego z poł. XIX wieku z okazami starodrzewu[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Grzebowilk w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2017-04-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-09-15].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 344 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  7. Grzebowilk (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 888.
  8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 58.

Bibliografia

  • Waldemar Braniewski, Tadeusz S. Jaroszewski, Grzebowilk, Spotkania z Zabytkami, 1993 nr 6, s. 36-37, ilustr.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Grzebowilk Train Station.JPG
Autor: Profsowa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stacja kolejowa Grzebowilk. 5 torów, 0 peronów, 0 ramp, duży ruch pociągów pospiesznych i międzynarodowych (Niemcy - Polska - Ukraina).
Siennica (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Siennica, Polska
Powiat miński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu mińskiego, Polska