Grzegorz Ciechowski

Grzegorz Ciechowski

Imię i nazwisko	Grzegorz Zbigniew[a] Ciechowski
Pseudonim	Obywatel G.C. Ewa Omernik Grzegorz z Ciechowa
Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1957 Tczew
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 2001 Warszawa
Przyczyna śmierci	tętniak serca
Instrumenty	flet poprzeczny, instrumenty klawiszowe, gitara
Gatunki	rock, post punk, nowa fala, art rock
Zawód	muzyk
Aktywność	1976–2001
Powiązania	Lady Pank, Justyna Steczkowska, Kayah, Nowo Mowa
Zespoły
Republika (1981-1986, 1990–2001) Obywatel G.C. (1986–1992)
Odznaczenia
Strona internetowa

Popiersie Grzegorza Ciechowskiego wyrzeźbione przez Dorotę Dziekiewicz-Pilich

Tablica pamiątkowa w miejscu urodzenia Grzegorza Ciechowskiego na ścianie domu przy ul. Nowy Rynek w Tczewie

Grób Grzegorza Ciechowskiego na Powązkach Wojskowych

(c) MateuszFD z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0

Gwiazda Grzegorza Ciechowskiego w Alei Gwiazd Polskiej Piosenki w Opolu

Tablica poświęcona Grzegorzowi Ciechowskiemu przed klubem Od Nowa w Toruniu

Plac im. Grzegorza Ciechowskiego przed Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu

Mural na Domu Studenckim nr 12 w Toruniu

Parowóz TKt48-170 w barwach Republiki w Tczewie

Podobizna Grzegorza Ciechowskiego

Grzegorz Zbigniew^[a] Ciechowski (ur. 29 sierpnia 1957 w Tczewie, zm. 22 grudnia 2001 w Warszawie) – polski muzyk rockowy, pianista, flecista, poeta, kompozytor, felietonista, autor tekstów, lider i wokalista zespołu Republika, który działalność artystyczną zaczynał w toruńskim klubie studenckim „Od Nowa” w 1980.

Jako solista występował m.in. pod pseudonimami Obywatel G.C. i Grzegorz z Ciechowa^[1]. Pisał również teksty innym wykonawcom m.in. zespołowi Lady Pank („Zostawcie Titanica”) oraz Justynie Steczkowskiej (pod pseudonimem Ewa Omernik)^[2].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się 29 sierpnia 1957 w Tczewie^[3][4]. Był drugim z trojga dzieci Zbigniewa (1923-1993)^[5] – prezesa tamtejszej Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej i Heleny Omernik (1930^[5] -2022^[6]). Miał siostry: Aleksandrę (ur. 26 sierpnia 1954) i Małgorzatę (ur. 1966)^[7]. W Tczewie uczęszczał do szkoły podstawowej, w 1972 rozpoczął naukę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie, w którym w 1976 złożył egzamin dojrzałości.

W latach szkolnych rozwijał swoje zainteresowania muzyczne i literackie; grał na flecie i pianinie, występował w chórze i jako flecista w zespołach Nocny Pociąg, a od 1976 w Jazz Formation. Pisał wiersze, zbierał płyty, ćwiczył też kulturystykę. Na studia wybrał się do Torunia na polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika. Tam też wydał tom wierszy oraz zaczął karierę muzyczną.

Kariera

W 1979 dołączył do zespołu Res Publica, prowadzonego przez Jana Castora, szybko został jego liderem, napisał sam większość utworów grupy, która od 1980 przyjęła nazwę Republika.

Zespół Republika zaczął publiczne występy jesienią 1981 w Toruniu, a wiosną 1982 pojawił się w Warszawie. Proponował nowe, ostre brzmienie, oryginalne teksty oraz czarno-biały styl wizualny. Utwory Republiki odbierano jako inteligentne spojrzenie na sytuację jednostki w odhumanizowanym społeczeństwie. Pierwsze nagrania to największe przeboje zespołu: „Kombinat”, „Gadające głowy”, „Sexy Doll”, „Układ sił”, „Telefony” i „Biała flaga”.

We wrześniu 1982 zespół nagrał pierwszą płytę długogrającą Nowe sytuacje, która została wydana w marcu 1983. Wszystkie 10 utworów napisał Grzegorz Ciechowski i były to tylko nowe piosenki. Zespół nagrał też anglojęzyczną wersję albumu, która ukazała się rok później w Wielkiej Brytanii jako 1984. W tym samym roku Republika wystąpiła na festiwalu w Roskilde w Danii, śpiewając po polsku i po angielsku. Ciechowski jako jeden z pierwszych w polskim show-biznesie zaczął stosować kontrowersję jako sposób na promocję zespołu i swej osoby. Między innymi wyreżyserował reportaż radiowy prezentujący go jako gwiazdę rocka^[8].

Przez rok zespół przygotowywał materiał na nową płytę, która pojawiła się w listopadzie 1984 pod tytułem Nieustanne tango. Znalazły się na niej przeboje: „Obcy astronom”, „Zróbmy to (teraz)”, „Poranna wiadomość” i piosenka tytułowa. W następnych latach nagrali jeszcze kilka utworów, takich jak „Ciało”, „Klatka”, „Sam na linie” i „Moja krew”. W 1986 zakończyli działalność, a Ciechowski zaczął występować jako „Obywatel G.C.”. W 1986 wydał pierwszy solowy album, również zatytułowany Obywatel G.C. Dwa lata później wydał kolejny album pt. Tak! Tak!, na którym znalazły się przeboje „Nie pytaj o Polskę” i „Tak... tak... to ja”. W sierpniu 1988 wystąpił na festiwalu w Sopocie. Jego muzyka była bardziej osobista i łagodniejsza, a brzmienie bardziej oparte na instrumentach klawiszowych i mniej oryginalne niż wcześniej. Muzyk wyraźnie wzbogacił instrumentarium, grał m.in. na pianie Fendera i organach Hammonda. W 1989 wydał muzykę do filmu Stan strachu.

W 1990 powrócił do śpiewania z zespołem Republika, pierwszy koncert po zjednoczeniu zagrali w Opolu. W 1991 nagrali i wydali nowy album pt. 1991, który promowali utworem „Lawa”. Następnie w 1993 roku wydali premierową płytę pt. Siódma pieczęć oraz koncert akustyczny „Republika Bez Prądu”. W 1991 roku Ciechowski nagrał również solowy album pt. Obywatel świata i stworzył muzykę filmową do niemieckiego serialu Schloss Pompon Rouge. W 1991 Roland Rowiński napisał scenariusz do filmu Obywatel świata na podstawie noweli Ciechowskiego.

Od połowy lat 90. Ciechowski powoli stabilizował swoje życie osobiste i karierę muzyczną. Wydał składankową płytę solową pt. Selekcja i tom wierszy Wokół niej, a z zespołem nagrał płytę pt. Republika marzeń. W 1996 pod nazwą „Grzegorz z Ciechowa” wydał płytę pt. OjDADAna z muzyką nawiązującą do polskiego folkloru, zawierającą m.in. utwór „Piejo kury, piejo”.

Udzielał się też jako producent płytowy. Współpracował nad albumami m.in. Kayah, Kasi Kowalskiej, Justyny Steczkowskiej, Marcina Rozynka, Krzysztofa Antkowiaka i Katarzyny Groniec.

W 1998 została wydana przedostatnia płyta Republiki pt. Masakra, zawierająca przeboje, takie jak „Mamona”, „Raz na milion lat” czy „Odchodząc”. Później ukazały się tylko wznowienia dawnych nagrań oraz muzyka Ciechowskiego do filmu Wiedźmin (2001). Nagrania do nowej płyty grupy przerwała niespodziewana śmierć Ciechowskiego. Kilka gotowych piosenek, w tym „Śmierć na pięć”, wydano w następnym roku na płycie pt. Republika. Zespół zakończył działalność koncertem o nazwie „Kombinat”, który odbył się w ramach 23. Przeglądu Piosenki Aktorskiej 16 marca 2002^[9].

Archiwalne nagrania Ciechowskiego i grupy Republika ukazały się po jego śmierci w kilku obszernych wydawnictwach płytowych. Album z koncertem zespołu, zarejestrowanym w 1998 w studiu Programu Trzeciego, dołączono 7 listopada 2007^[10] do dziennika „Rzeczpospolita”. Od kilku lat odbywają się w Tczewie festiwale jego muzyki In memoriam. Toruń przyznaje nagrodę artystyczną jego imienia.

Pod koniec lata 2007 przygotowano książkę o Obywatelu G.C. pt. „Grzegorz Ciechowski 1957–2001. Wybitny artysta rodem z Tczewa”, którą zredagował jego szkolny kolega, poseł Jan Kulas. Książka ukazała się w 50. rocznicę urodzin muzyka.

Śmierć i pochówek

Zmarł niespodziewanie w sobotę, 22 grudnia 2001 w szpitalu w Warszawie^[11], po przeprowadzonej w trybie nagłym operacji tętniaka serca. Tuż przed tym zabiegiem spisał testament^[12].

4 stycznia 2002^[13][14] urnę z jego prochami złożono na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 17, rząd 5)^[15].

Nagrody

W 2002 otrzymał za album Wiedźmin Orła w kategorii „Najlepsza muzyka”^[16].

Corocznie, podczas koncertu pamięci Grzegorza Ciechowskiego w Klubie Studenckim Od Nowa na toruńskich Bielanach, przyznawana jest specjalna nagroda jego imienia dla młodych, utalentowanych muzyków.

Prezydent Aleksander Kwaśniewski odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[13][14].

12 września 2009 na Międzynarodowym Festiwalu Producentów Muzycznych Soundedit '09 otrzymał pośmiertnie nagrodę „Człowiek ze Złotym Uchem”^[17]. Statuetkę w imieniu zmarłego producenta odebrała jego córka, Weronika Ciechowska^[17].

Upamiętnienie

• We wrześniu 2013 imieniem Grzegorza Ciechowskiego nazwano skwer w warszawskiej dzielnicy Targówek^[18].
• Jego zespół Republika został uhonorowany w Toruniu w Piernikowej Alei Gwiazd, specjalną płytą mosiężną na trotuarze na Rynku Staromiejskim.
• W grudniu 2014 Narodowy Bank Polski wyemitował srebrne monety kolekcjonerskie poświęcone Grzegorzowi Ciechowskiemu – tradycyjną okrągłą oraz w kwadratową – w kształcie opakowania płyty CD. Ukazały się one w serii „Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej” w nakładzie 30 tys. sztuk każda^[19].
• Parowóz jako zabytek pomalowany w czarno-białe pasy, znajdujący się w Tczewie, mieście rodzinnym Grzegorza Ciechowskiego^[20].
• Od 29 czerwca 2012 Amfiteatr w Tczewie nosi imię Grzegorza Ciechowskiego^[21].
• Od 15 grudnia 2016 plac przed Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu nosi imię Grzegorza Ciechowskiego^[22].
• 26 czerwca 2018 jednej z ulic na Ratajach w Poznaniu (jeszcze niewybudowanej) nadano imię Grzegorza Ciechowskiego^[23].
• Na wydanej 3 sierpnia 2020 roku płycie Białasa H8M5, w utworze Inwazja zostały wykorzystane słowa Grzegorza Ciechowskiego Inwazja spadnie na kraj z piosenki Noc wampira Republiki.
• w grudniu 2020 na szczycie budynku UMK przy ul. Reja 25 powstał mural upamiętniający Grzegorza Ciechowskiego^[24].
• w 2021 r. jako „Grzegorz C” został wspomniany w coverze utworu „Czas Ołowiu” grupy Razem Robimy Dobro.
• Piosenki Grzegorza Ciechowskiego zostały wykorzystane przez Teatr Muzyczny w Poznaniu do stworzenia spektaklu muzycznego Kombinat^[25], w reżyserii Wojciecha Kościelniaka.

Życie prywatne

W latach 70. ożenił się z Jolantą Muchlińską. Rozstał się z nią przez romans z aktorką i reżyserką Małgorzatą Potocką, z którą związany był od końca 1985 do 1994^[26], miał z nią córkę Weronikę. W 1994 jego żoną została Anna Wędrowska^[27], z którą miał troje dzieci: Helenę (ur. 1995), Brunona (ur. 1996) i Józefinę (ur. 2002, już po śmierci artysty).

Dyskografia

Jako Obywatel G.C.

• 1986: Obywatel G.C.
• 1988: Tak! Tak!
• 1989: Citizen G.C. (EP)
• 1989: Stan strachu (ścieżka dźwiękowa)
• 1992: Obywatel świata
• 1993: Selekcja
• 2007: Gwiazdy polskiej muzyki lat 80.

Jako Grzegorz z Ciechowa

• 1996: ojDADAna

Jako on sam

• 1991: Schloss Pompon Rouge (ścieżka dźwiękowa)
• 2001: Wiedźmin (ścieżka dźwiękowa)
• 2004: Kolekcja – 10-płytowa antologia dokumentująca solową działalność artysty

Inne wydawnictwa

• 2005: Republique – muzyka Grzegorza Ciechowskiego w aranżacji Stefana Sendeckiego wykonywana przez Kwartet Śląski
• 2007: Grzegorz Ciechowski 1957–2001 Wybitny artysta rodem z Tczewa – książka pod redakcją Jana Kulasa
• 2010: Ciechowski. Moja krew – największe przeboje Ciechowskiego i Republiki wykonane przez Kasię Kowalską w studiu imienia Agnieszki Osieckiej

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Grzegorza Ciechowskiego
• Grzegorz Ciechowski w bazie Archiwum Polskiego Rocka