Grzegorz Leopold Seidler

Grzegorz Leopold Seidler
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 września 1913
Stanisławów

Data śmierci

28 grudnia 2004

Poseł IX kadencji Sejmu PRL
Okres

od 13 października 1985
do 3 czerwca 1989

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Grzegorz Leopold Seidler (ur. 18 września 1913 w Stanisławowie, zm. 28 grudnia 2004) – polski prawnik i historyk idei, profesor i rektor Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, członek Trybunału Stanu, poseł na Sejm PRL IX kadencji.

Życiorys

Wykształcenie i działalność naukowa

Był synem Teodora (adwokata, posła BBWR na Sejm II RP) i Eugenii z Dawidowiczów, starszym bratem Stefana (zootechnika). Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim (ukończył w 1935)[1], w 1938 na podstawie rozprawy napisanej pod kierunkiem Jerzego Landego uzyskał stopień doktora[2]. Następnie studiował filozofię na uniwersytetach w Wiedniu i Oksfordzie[1]. Po II wojnie światowej pracował jako docent na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, w 1950 podjął pracę na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (w tym samym roku został profesorem nadzwyczajnym, w 1957 profesorem zwyczajnym)[3]. W latach 1959–1969 był rektorem tej uczelni. W latach 1969–1972 kierował Instytutem Kultury Polskiej w Londynie. Od 1972 ponownie wykładowca lubelskiego uniwersytetu. Od 1973 do 1976 był pracownikiem naukowym Akademii Spraw Wewnętrznych[4]. Wykładał gościnnie na Christian-Albrechts-Universität w Kilonii (1980/81) i Care Hall w Cambridge (1981/82)[1]. Był wieloletnim redaktorem naczelnym „Annales UMCS”. Został uhonorowany doktoratem honoris causa UMCS[5] (posiadał także doktoraty honorowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie i Lock Haven University w USA). W trakcie wyjazdów zagranicznych był wykorzystywany przez Wydział II KW Milicji Obywatelskiej w Lublinie i Departament I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych do zbierania informacji interesujących Służbę Bezpieczeństwa[4]. Przekazywał informacje m.in. dotyczące Czesława Miłosza i Zbigniewa Brzezińskiego[4]. Był promotorem prac dyplomowych atakujących działalność m.in. paryskiej „Kultury”, Radia Wolna Europa i Ambasady USA w Warszawie[4][6].

Działalność polityczna

Tablica pamiątkowa w Lublinie poświęcona Marcelowi Stefańskiemu i Grzegorzowi Leopoldowi Seidlerowi

Przed wojną związany był z ruchem syndykalistycznym. Należał do Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej[6]. W 1939 uczestniczył w kampanii wrześniowej, był ranny w bitwie nad Wartą. W czasie okupacji niemieckiej przechowywał Żydów. W latach 1950–1989 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Zasiadał m.in. w uczelnianych egzekutywach POP PZPR, a w latach 1960–1969 w Komitecie Wojewódzkim partii w Lublinie (od 1967 także w jego egzekutywie). W 1982 w wystąpieniu telewizyjnym oficjalnie poparł wprowadzenie stanu wojennego[6]. Był radnym Miejskiej Rady Narodowej w Lublinie, a następnie Wojewódzkiej Rady Narodowej[6], zaś w latach 1985–1989 pełnił mandat posła na Sejm. W 1989 bez powodzenia ubiegał się o mandat senatorski z ramienia PZPR w okręgu lubelskim[6]. W latach 1989–1991 był członkiem Trybunału Stanu.

Pochowany w części ewangelickiej cmentarza przy ulicy Lipowej w Lublinie (kwatera 3-1-10)[7].

Grób prof. Grzegorza Leopolda Seidlera na cmentarzu przy ulicy Lipowej

Odznaczenia

Otrzymał wiele odznaczeń państwowych, w tym postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 12 czerwca 2003, w uznaniu wybitnych zasług dla nauki polskiej, za osiągnięcia w działalności publicznej i pracy dydaktycznej, Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski[8], a w czasach PRL był uhonorowany Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderami Sztandaru Pracy I i II klasy, Złotym Krzyżem Zasługi (1954)[9][10] oraz Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955)[11].

Upamiętnienie

W latach 2011–2013 radni Lublina m.in. z Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Platformy Obywatelskiej występowali kilkakrotnie z inicjatywami uhonorowania go nazwą ulicy, a następnie skweru w tym mieście[12][13]. W 2014 Rada Miasta nadała jego imię placowi na terenie kampusu UMCS[14]. 13 grudnia 2017 nazwa ta została zmieniona zarządzeniem wojewody lubelskiego Przemysława Czarnka w ramach wykonania ustawy dekomunizacyjnej[15].

Publikacje

Autor ponad 100 prac naukowych z dziedziny teorii państwa i prawa oraz historii myśli politycznej, m.in.:

  • Doktryny prawne imperializmu (1957)
  • Emergence of the Eastern World (Oxford 1968)
  • Przedmarksowska myśl polityczna (1974)
  • Z zagadnień filozofii prawa (Lublin 1978)
  • Two Essays in Political Theory (Pittsburgh 1979)
  • W nurcie Oświecenia (Lublin 1984)
  • Rechtssystem und Gesellschaft (Frankfurt a. Main 1985)[1].

Przypisy

  1. a b c d Nota redakcyjna z okładki „Przedmarksowska myśl polityczna”, Wydawnictwo Literackie, Kraków-Wrocław 1985.
  2. Dobrochna Minich, Koncepcja filozofii prawa Grzegorza Leopolda Seidlera. Między pozytywizmem prawniczym, „faktycznością prawa” a aksjologią. uj.edu.pl, 2016. [dostęp 2019-01-04].
  3. D. Gałaszewska-Chilczuk, „Wrogie” uniwersytety. Polityka państwa komunistycznego wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (1944–1969), Warszawa 2013.
  4. a b c d Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. ipn.gov.pl. [dostęp 2022-04-18].
  5. Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2020-08-22].
  6. a b c d e Nazwy do zmiany: ul. Seidlera Grzegorza Leopolda. ipn.gov.pl. [dostęp 2022-04-19].
  7. Informacje w serwisie Grobonet. [dostęp 2020-08-22].
  8. M.P. z 2003 r. nr 47, poz. 699.
  9. M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1589.
  10. Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 1159.
  11. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400.
  12. SLD chce ulicy Seidlera w Lublinie. kurierlubelski.pl, 11 maja 2011. [dostęp 2022-04-18].
  13. Radni nie zgodzili się na skwer im. Seidlera w Lublinie. kurierlubelski.pl, 17 października 2013. [dostęp 2022-04-18].
  14. Lublin: Będzie plac im. prof. Seidlera. PiS: On służył systemowi, który mordował ludzi. dziennikwschodni.pl, 15 maja 2014. [dostęp 2022-04-18].
  15. Wojewoda zdekomunizował ulice. lublin.uw.gov.pl, 13 grudnia 2017. [dostęp 2022-04-18].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Grzegorz Leopold Seidler.jpg
Grzegorz Leopold Seidler (1913-2004)
Lublin-110821-110-plaque-to-M-Stefanski-and-G-Seidler.jpg
Autor: Grzegorz W. Tężycki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lublin (Polska), okolice Pl. Litewskiego. Tablica pamiątkowa poświęcona rotarianom – Marcelowi Stefańskiemu i Grzegorzowi Leopoldowi Seidlerowi.
POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
Grób prof. Grzegorza Leopolda Seidlera.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób prof. Grzegorza Leopolda Seidlera na cmentarzu przy ulicy Lipowej