Gubernator (Stany Zjednoczone)
Stany Zjednoczone Ustrój i polityka Stanów Zjednoczonych Ustrój polityczny Konstytucja Władza ustawodawcza Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne |
Gubernator – w Stanach Zjednoczonych urzędnik sprawujący najwyższą władzę wykonawczą stanu lub terytorium zależnego, wybierany przez ludność.
Urząd gubernatora w Stanach Zjednoczonych wywodzi się od urzędu gubernatora w trzynastu koloniach[1].
Funkcje gubernatora
W Stanach Zjednoczonych gubernatorzy są najwyższymi urzędnikami, sprawującymi władzę wykonawczą we wszystkich pięćdziesięciu stanach i w pięciu terytoriach zależnych. Odpowiadają za wdrażanie prawa stanowego i wprowadzanie nowych programów oraz projektów ustaw. Mogą to robić, korzystając z takich narzędzi jak rozporządzenia wykonawcze, budżety wykonawcze i wnioski legislacyjne. Gubernator posiada również ograniczone prawo weta wobec ustaw przegłosowanych przez stanowe parlamenty. Większość gubernatorów ma również obowiązek powoływania sędziów stanowych, często wybieranych przez nich z listy ustanowionej przez komitety nominacyjne[2].
W 1908 powstała organizacja National Governors Association, zrzeszająca amerykańskich gubernatorów[3].
Wybór
Każdy gubernator jest wybierany w wyborach powszechnych. Jedna pełna kadencja gubernatora wynosi 4 lata we wszystkich stanach i terytoriach z wyjątkiem New Hampshire i Vermont, gdzie kadencja trwa 2 lata. W niektórych stanach istnieją ograniczenia dotyczące liczby kadencji przypadających na gubernatora, a także liczby kolejnych kadencji następujących bezpośrednio po sobie[2].
W zależności od stanu osoba ubiegająca się o urząd gubernatora musi spełnić wymogi dotyczące wieku, zamieszkania i obywatelstwa. Wymogi dotyczące minimalnego wieku mogą wynosić do 35 lat, wymogi dotyczące posiadania amerykańskiego obywatelstwa do 20 lat, a wymogi dotyczące zamieszkiwania danego stanu do 7 lat[2]. W niektórych stanach, na przykład Vermont, o urząd gubernatora mogą ubiegać się nawet dzieci. Najmłodszym kandydatem na gubernatora Vermont był ubiegający się w 2018 o nominację z ramienia Partii Demokratycznej trzynastoletni Ethan Sonneborn[4].
Procedury w razie opróżnienia urzędu
W razie opróżnienia urzędu, funkcje gubernatora sprawuje wyznaczony zastępca. W kilku stanach i terytoriach zastępcą jest przewodniczący stanowego senatu lub stanowy sekretarz stanu[2].
Wszystkie stany z wyjątkiem Oregonu zapewniają możliwość impeachmentu gubernatora[2].
Lista gubernatorów
Przypisy
- ↑ Government in England and the Colonies, Digital History (ang.).
- ↑ a b c d e Governors' Powers & Authority, National Governors Association [dostęp 2019-08-25] (ang.).
- ↑ About, National Governors Association [dostęp 2019-08-27].
- ↑ USA: 13-latek startuje w wyborach na gubernatora stanu, rp.pl [dostęp 2019-08-27] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Ssolbergj, Licencja: CC BY-SA 3.0
The greater coat of arms of the United States of America, as depicted on passports, embassies and the Great Seal.
