H-1 (1970)

H-1

Klasa	holownik
Projekt	H-800/IV
Oznaczenie NATO	Schlepper
Historia
Stocznia	Gdyńska Stocznia Remontowa, Gdynia
Marynarka Wojenna (PRL)
Wejście do służby	30 grudnia 1970
Wycofanie ze służby	28 lutego 2005
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 185 ton pełna: 215 t
Długość	25,6 m
Szerokość	6,64 m
Zanurzenie	3,65 m
Napęd
silnik wysokoprężny o mocy 590 kW 1 śruba
Prędkość	11 węzłów
Zasięg	1500 Mm przy prędkości 9 węzłów
Sensory
radar
Załoga	17

H-1 – polski holownik z okresu zimnej wojny, jedna z dwóch jednostek projektu H-800/IV. Okręt został zbudowany w Gdyńskiej Stoczni Remontowej w Gdyni i wszedł w skład Marynarki Wojennej 30 grudnia 1970 roku. Jednostka została skreślona z listy floty po blisko 35-letnim czasie użytkowania w dniu 28 lutego 2005 roku. Oznaczenie to nosi następnie holownik H-1 Gniewko.

Projekt i budowa

Powstanie jednostek projektu H-800/IV^[a] spowodowane było z zapotrzebowaniem Marynarki Wojennej na nowe holowniki, co związane było ze znacznym wzrostem ilości okrętów^[2]. W drugiej połowie lat 60. w Gdyńskiej Stoczni Remontowej opracowano projekt holownika z silnikiem o mocy 800 KM nazwany H-800, budowany następnie na potrzeby cywilne^[2]. Marynarka Wojenna zamówiła w stoczni dwie takie jednostki, których zmodyfikowany projekt został nazwany H-800/IV (twórcą był inż. Wieczorek)^[2]. Z założenia jednostki przeznaczone były do holowania okrętów MW, udziału w akcjach ratowniczo-gaśniczych oraz holowania tarcz artyleryjskich^[2].

H-1 został zamówiony i zbudowany w Gdyńskiej Stoczni Remontowej^[2][3]. Nieznana jest data położenia stępki ani wodowania.

Dane taktyczno-techniczne

Okręt był holownikiem portowo-redowym o długości całkowitej 25,6 metra (23,16 metra między pionami), szerokości 6,64 metra i zanurzeniu maksymalnym 3,65 metra (na rufie)^[2][3]. Wysokość boczna wynosiła 3,55 metra^[2]. Wyporność standardowa wynosiła 185 ton, zaś pełna 215 ton^[2][3]. Siłownię jednostki stanowił silnik wysokoprężny SKL Magdeburg 6NVD48 o mocy 590 kW (800 KM) przy 345 obr./min, napędzający poprzez linię wałów pojedynczą śrubę napędową umieszczoną w dyszy Korta^[2][3]. Prędkość maksymalna okrętu wynosiła 11 węzłów, zaś zasięg wynosił 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów^[2][3]. Uciąg na palu miał wartość 12 Ton^[2][3]. Energię elektryczną zapewniały dwa zespoły prądotwórcze^[2].

Kadłub jednostki podzielony był na pięć przedziałów wodoszczelnych: I - skrajnik dziobowy; II - pomieszczenia załogi (dwa sześcioosobowe pomieszczenia mieszkalne, trzyosobowe pomieszczenie mieszkalne i dwuosobowe pomieszczenie mieszkalne; III - siłownia, IV - magazyn oraz V - skrajnik rufowy z maszyną sterową^[2]. W umieszczonej na pokładzie nadbudówce znajdowały się: kabina radiowa, kuchnia i jadalnia, blok sanitarny, magazyn prowiantu oraz szyb maszynowy (na dolnej kondygnacji)^[2]. Na pokładzie nawigacyjnym nadbudówki znajdowało się główne stanowisko dowodzenia, magazyn oraz szyb maszynowy przechodzący w komin^[2]. Na szczycie (pokładzie namiarowym) znajdował się maszt oraz działko wodno-pianowe, a za tylną ścianą nadbudówki na pokładzie głównym umieszczony był specjalny hak holowniczy^[2]. Jednostka wyposażona była w radar nawigacyjny SRN^[2][3].

Załoga holownika składała się z 17 osób^[2][3].

Służba

H-1 został przyjęty w skład Marynarki Wojennej 30 grudnia 1970 roku^[2][4]. Holownik został wcielony do 43. Dywizjonu Pomocniczych Jednostek Pływających Komendy Portu Wojennego Hel w ramach 9. Flotylli Obrony Wybrzeża^[2][3]. W ciągu całego okresu służby H-1 wykonywał liczne zadania: asystował okrętom na redach, wprowadzał je do portów i pomagał w manewrowaniu, a także uczestniczył w akcjach ratowniczych i transportowaniu zaopatrzenia^[3]. W czerwcu 1975 roku holownik uczestniczył w ćwiczeniach o kryptonimie Posejdon-75^[5]. W dniach 4–26 maja 1983 roku okręt wziął udział w wielkich ćwiczeniach sił Marynarki Wojennej o kryptonimie Reda-83^[6]. Holownik został skreślony z listy floty 28 lutego 2005 roku, po blisko 35-letnim okresie intensywnej eksploatacji^[3][7]. 29 lipca 2005 roku okręt został wystawiony w przetargu na sprzedaż za kwotę 55 000 złotych^[8].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jarosław Ciślak, Janusz Walczak. Kronika Polskiej Marynarki Wojennej:Sprzedaż wycofanych okrętów wojennych. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 3/2006 (57), 2006. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
• Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Wyd. I. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0.
• Witold Koszela: Okręty Floty Polskiej. T. II. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-68-9.
• Robert Rochowicz. Ostatnia parada MW PRL. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 5-6 (204), 2021. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
• Robert Rochowicz. Reda-83 – kiedyś to były ćwiczenia. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 7-8 (1999), 2020. Magnum-X. ISSN 1426-529X. 
• Mieczysław Serafin: Polska Marynarka Wojenna 1945-2007. Kronika wydarzeń. Gdynia: Zespół Redakcyjno-Wydawniczy Marynarki Wojennej, 2008. ISBN 978-83-88698-03-3.
• Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1990-91. London: Jane’s Defence Data, 1990. ISBN 0-7106-0904-3. (ang.)