Halberstädter Flugzeug-Werke

Halberstädter Flugzeugwerke G.m.b.H.
Państwo Rzesza Niemiecka
SiedzibaHalberstadt
Data założenia1911
Data likwidacji1926
Forma prawnaGmbH
brak współrzędnych

Halberstädter Flugzeugwerke G.m.b.H., zwana zwykle Halberstadt – niemiecki producent samolotów z pierwszej połowy XX w., najbardziej znany z maszyn obserwacyjnych produkowanych dla lotnictwa niemieckiego w czasie I wojny światowej.

Założony w lutym 1911 roku w Halberstadt pod nazwą Deutsche Bristol Werke Flugzeug-Gesellschaft mbH jako niemiecki oddział British and Colonial Aeroplane Company of Bristol[1], początkowo produkując wersje samolotów Bristol Boxkite i Bristol Coanda[2] (prawdopodobnie także Bristol Prier[3]), a z niemieckich maszyn – Taube[2][3]. Umowa z Bristolem została rozwiązana 23 czerwca 1914 roku[1] i przedsiębiorstwo zostało przekształcone w Halberstädter Flugzeug-Werke GmbH[4]; na początku I wojny światowej wytwarzało samolot A.II (licencyjny Fokker A.I, dwumiejscowa wersja Fokker E.I)[2]. W końcu 1915 roku zbudowało dwupłatowy myśliwiec D.I, rozwinięty następnie w ulepszoną wersję D.II[2]. Wprowadzona w 1916 roku konstrukcja ta była jednym z pierwszych „klasycznych” myśliwców I wojny światowej – jednomiejscowych dwupłatów z silnikiem ciągnącym, uzbrojonych w zsynchronizowany karabin maszynowy. Mimo dobrej zwrotności, nie dorównywał maszynom francuskim i został wycofany z frontu zachodniego po pół roku[5]; w 1917 roku służył na mniej odpowiedzialnych odcinkach, a pod koniec tego roku, 25 sztuk kolejnej wersji, D.V., zostało zbudowanych dla lotnictwa tureckiego[6]

Równolegle, przedsiębiorstwo budowało maszyny obserwacyjne – począwszy od wyjściowego treningowego samolotu Halberstadt B.I główny konstruktor firmy Karl Theis stworzył serię dwupłatowych samolotów, klasy B i C, wśród nich B.II i C.V. Także dwumiejscowe były najważniejsze dla przedsiębiorstwa – szturmowe CL.II i CL.IV[4]. Te ostatnie wywodziły się od maszyn obserwacyjnych klasy C (CL oznacza leichte C – lekki [samolot klasy] C), ale były mniejsze, szybsze i bardziej zwrotne. Początkowo projektowane jako rozpoznawcze, okazały się bardzo skuteczne jako maszyny bliskiego wsparcia i były organizowane w dywizjony uderzeniowe – Schlachstaffel (później także większe jednostki). Maszyny CL.IV były także produkowane przez Luft-Fahrzeug-Gesellschaft, pod oznaczeniem Halb. CL.IV (Rol)[2].

Według M. Sharpe’a samoloty Halberstadt nie wyróżniały się szczególnie – ani pod względem osiągów ani rozwiązań konstrukcyjnych – ale stanowiły istotne uzupełnienie bojowej siły lotnictwa Państw Centralnych[7].

  • Myśliwiec Halberstadt D.II

  • Samolot wsparcia CL.II w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

  • CL.IV w charakterystycznym, wielopolowym kamuflażu

  • Jedyny dwusilnikowy bombowiec Halberstadt (prototyp)

Przypisy

  1. ↑ a b David Mondey: The Complete Illustrated Encyclopedia of the World’s Aircraft. Secaucus, NJ: Chartwell Books Inc, 1978, s. 144. ISBN 0-89009-771-2.
  2. ↑ a b c d e W.M. Lamberton: Fighter Aircraft of the 1914–1918 War. Letchworth: Harleyford Publ., 1964, s. 132–134. ISBN 0-8306-8350-X.
  3. ↑ a b Stanley Spooner (red.). The 1916 Halberstadt Biplane. „Flight International Magazine”. IX (18 (432)), s. 315–320, 1913-11-08. Reed Business Information Ltd (ang.). 
  4. ↑ a b Bill Gunston: World encyclopaedia of aircraft manufacturers: from the pioneers to the present day. Annapolis, Md: Naval Institute Press, 1993, s. 137. ISBN 1-55750-939-5. (ang.)
  5. ↑ Tomasz Goworek: Samoloty myśliwskie pierwszej wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, s. 51–53. ISBN 83-206-0689-6.
  6. ↑ Вячеслав Кондратьев. Истребители Первой мировой. Самолеты Германии и Австро-Венгрии. „Крылья Родины”, s. 30, 1996. ISSN 0130-2701. 
  7. ↑ Mike Sharpe: Biplanes, triplanes and seaplanes. London: Brown Books, 2000, s. 209. ISBN 1-897884-68-0. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Halberstadt D.II perspective drawing.jpg
Autor: Sletch, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vue Halberstadt D.II
Halberstadt G.I - Ray Wagner Collection Image (21255304190).jpg
PictionID:43639752 - Catalog:16_004695 - Title:Halberstadt G.I Nowarra photo - Filename:16_004695.TIF - - - - - - - Image from the Ray Wagner Collection. Ray Wagner was Archivist at the San Diego Air and Space Museum for several years and is an author of several books on aviation --- ---Please Tag these images so that the information can be permanently stored with the digital file.---Repository: San Diego Air and Space Museum
Flag of Germany (3-2 aspect ratio).svg
Flaga Niemiec o proporcjach 3:2
Halberstadt CL.II '15459-17' (14205021538).jpg
Autor: Alan Wilson , Licencja: CC BY-SA 2.0

This is the sole surviving example of the 900 Halberstadt CL.II aircraft built. The type was a successful two-seat escort fighter ground attack aircraft. This machine served as the personal mount of the C-in-C of the German military aviation, general Gerth von Hoeppner. Until 1943 it was exhibited at the German Aviation Collection, but was then moved to Poland for safety. It was at this time that the wings were lost, as they were for many of the collections aeroplanes. Found in 1945, in 1963 it moved to Krakow, where the restored fuselage is now on display in the 'WW1' hangar at the Muzeum Lotnictwa Polskiego. Krakow, Poland.

23-8-2013.
Halberstadt CL.IV National Museum of the USAF, top view.jpg
Autor: Cliff from I now live in Arlington, VA (Outside Washington DC), USA, Licencja: CC BY 2.0
Halberstadt CL.IV in National Museum of the USAF top view.