Hanna Orthwein

Hanna Orthwein
Data i miejsce urodzenia

23 marca 1916
Warszawa

Data i miejsce śmierci

9 lipca 1968
Warszawa

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

ceramika
wzornictwo przemysłowe

Hanna Orthwein (ur. 23 marca 1916 w Warszawie, zm. 9 lipca 1968 tamże)[1] – polska artystka plastyk, ceramiczka i projektantka przemysłowa.

W 1925 roku rozpoczęła edukację w prywatnej szkole żeńskiej przy ulicy Wiejskiej 5 w Warszawie[2]. Kształciła się w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie (lata 1935–1937), następnie w Szkole Sztuk Pięknych im. Blanki Mercère w Warszawie (1937–1939)[1][3]. Ponadto w latach 1936–1937 uczęszczała na kurs ceramiki na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie[1]. W latach 1939–1944 brała udział w działaniach konspiracyjnych i Powstaniu Warszawskim.[2] Po jego zakończeniu znalazła się w obozie jenieckim mieszczącym się w dzisiejszych Łambinowicach, jednakże kilkukrotnie była przenoszona do innych obozów. W obozie znaleźli się również siostra i ojciec Hanny. Rodzina Orthwein otrzymała propozycję podpisania ugody, która zapewniłaby jej ochronę, jednak ze względów patriotycznych została odrzucona[2]. Studiowała po wojnie, w latach 1948–1951, w Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni ceramicznej Julii Kotarbińskiej[1][3]. W czerwcu 1951 na podstawie jej ceramicznych rzeźb przyjęto ją do Związku Polskich Artystów Plastyków[2].

Uprawiała rzeźbę ceramiczną i wzornictwo przemysłowe. W okresie 1956–1966 pracowała jako projektantka w Zakładzie Ceramiki Instytutu Wzornictwa Przemysłowego[1]. Wraz z Henrykiem Jędrasiakiem, Mieczysławem Naruszewiczem i Lubomirem Tomaszewskim tworzyła zespół, któremu powierzono zaprojektowanie nowoczesnej rzeźby kameralnej[4]. Efekty ich prac znane są jako figurki ćmielowskie[5]. 33 modele z tego zbioru zidentyfikowano jako prace H. Orthwein[3]. Są to formy przedstawiające głównie świat zwierzęcy, mające charakter zarówno zwarty (Jeż, Żyrafa), jak i przeprute ażurami (Gibbon, Sowa[6])[7]. Artystka projektowała również dzbany i wazony ceramiczne (Kormoran), kafle malowane i biżuterię[1].

Prace artystki znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie[8], Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, muzeum w Toruniu[1].

Nagrody i odznaczenia[a]

  • 1957 – I nagroda na Wystawie Pamiątkarstwa Warmii i Mazur
  • 1961 – nagroda Ministra Kultury i Sztuki za współpracę z przemysłem

Wystawy zbiorowe[b]

  • 1952 – I Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej, Zachęta
  • 1954 – I Ogólnopolska Wystawa Ceramiki i Szkła Artystycznego, Wrocław
  • 1958 – Wystawa Porcelany Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, Kordegarda
  • 1960 – II Ogólnopolska Wystawa Ceramiki i Szkła Artystycznego, Wrocław
  • 1963 – Polnisches Glass und Keramik, Berlin
  • 1963 – Wystawa Szkła i Ceramiki, Sofia
  • 1963 – Wystawa Biżuterii Artystycznej, Moskwa
  • 1969 – XXV-lecie PRL — Ceramika i Szkło, Wrocław
  • 1969 – Wzornictwo w Przemyśle Szklarskim i Ceramicznym, IWP

Uwagi

  1. ↑ Listę nagród i odznaczeń, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP.
  2. ↑ Listę wystaw, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie opracowania Słownik artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Słownik artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP. Warszawa: Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków, 1972, s. 411.
  2. ↑ a b c d Wyjątkowe polskie projektantki XX wieku. Hanna Orthwein, Minerva, 27 lipca 2020 [dostęp 2020-08-03] (pol.).
  3. ↑ a b c Banaś 2011 ↓, s. 239.
  4. ↑ Banaś 2011 ↓, s. 54.
  5. ↑ Hübner-Wojciechowska 2014 ↓, s. 284.
  6. ↑ Hübner-Wojciechowska 2014 ↓, s. 283.
  7. ↑ Banaś 2011 ↓, s. 56,61.
  8. ↑ Anna Demska, Anna Frąckiewicz, Anna Maga: Chcemy być nowocześni. Polski design 1955–1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 2011, s. 91. ISBN 978-83-7100-898-6.

Bibliografia

  • Barbara Banaś: Polski new look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60. Wrocław: Studio Baka, 2011. ISBN 978-83-933926-0-5.
  • Joanna Hübner-Wojciechowska: Lata 60. XX wieku. Sztuka użytkowa. Warszawa: Arkady, 2014. ISBN 978-83-213-4856-8.