Hans-Gösta Pehrsson

Hans-Gösta Pehrsson
ilustracja
Hauptsturmführer Hauptsturmführer
Data i miejsce urodzenia

10 października 1910
Karlskrona

Data i miejsce śmierci

16 marca 1974
Sztokholm

Przebieg służby
Lata służby

1941–1945

Siły zbrojne

Waffen-SS

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1939) II Klasy Czarna odznaka za rany (III Rzesza)

Hans-Gösta Pehrsson (ur. 10 października 1910 w Karlskronie, zm. 16 marca 1974 w Sztokholmie) – szwedzki ochotnik w Waffen-SS, dowódca plutonu 3 kompanii 3 batalionu SS-Panzer-Aufklärungs Abteilung 11 11 Ochotniczej Dywizji Grenadierów Pancernych SS "Nordland", 3 kompanii, a następnie zastępca 3 batalionu dywizji podczas II wojny światowej.

Życiorys

W okresie przedwojennym pracował w firmie chemicznej w Kopenhadze. Po zajęciu Danii przez wojska niemieckie wstąpił ochotniczo we wrześniu 1941 r. do Waffen-SS. Służył we Frikorps Danmark na froncie wschodnim, biorąc udział w ciężkich walkach pod Leningradem i w rejonie jeziora Ilmień. W 1942 r. został podoficerem, obejmując dowództwo plutonu karabinów maszynowych. Pod koniec tego roku skierowano go do szkoły oficerskiej Waffen-SS w Bad Tölz, którą ukończył wiosną 1943 r. w stopniu SS-Untersturmführera. Dostał przydział do 11 Ochotniczej Dywizji Grenadierów Pancernych SS „Nordland” jako dowódca plutonu 3 kompanii 3 batalionu SS-Panzer-Aufklärungs Abteilung 11. W kwietniu tego roku objął dowództwo kompanii, nazywanej szwedzką ze względu na większość Szwedów w jej składzie.

Do końca 1944 r. walczył na obszarze Łotwy w rejonie Dorpatu, Rygi, Dyneburga i Priekule. 27 października kompania została prawie całkowicie zniszczona w ciężkich walkach na strategicznych wzgórzach koło Priekule. Hans-Gösta Pehrsson dowodził resztkami 3 kompanii podczas odwrotu z Kurlandii przez Pomorze i Szczecin aż do ostatnich walk o Berlin. W kwietniu 1945 r. w randze SS-Hauptsturmführera został zastępcą dowódcy 3 batalionu i jednocześnie szefem oddziału bezpieczeństwa w sztabie dywizji.

Podczas ostatnich tygodni wojny próbował skontaktować się ze szwedzką ambasadą, aby uratować swoich ludzi, ale bez skutku. Został z tego powodu oskarżony o niesubordynację i aresztowany, ale zwolniono go po kilku dniach. W pierwszych dniach maja rozkazał ostatnim ocalałym żołnierzom jego starej kompanii próbować ucieczki na zachód. Jednakże krótko po tym znaleźli się oni pod ciężkim ogniem sowieckim. Samochód, którym jechał Hans-Gösta Pehrsson, został trafiony, w wyniku czego został on ranny, a jego kierowca SS-Unterscharführer Ragnar Johansson zabity. Udało mu się mimo tego ukryć w jednym z mieszkań, gdzie przesiedział przez 2 dni. Następnie próbował zdobyć cywilne ubranie od napotkanej kobiety, ale przyprowadziła ona żołnierzy sowieckich, którzy go aresztowali i zabrali do obozu jenieckiego. Szczęśliwie zmienił on mundur Waffen-SS na uniform Wehrmachtu, dzięki czemu nie został rozstrzelany. Udało mu się zbiec z obozu, po czym przebrał się za cywila i ponownie ukrył w jednym z mieszkań w Berlinie. Przypadkowo spotkał starego towarzysza broni Erika Wallina, także Szweda z Waffen-SS i wspólnie przedostali się do brytyjskiej strefy okupacyjnej miasta.

Po pewnym czasie powrócili przez Danię do Szwecji. Hans-Gösta Pehrsson pracował jako sprzedawca w Sztokholmie, gdzie zmarł w 1974 r.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

SS-Hauptsturmführer collar.svg
Autor: Rama, Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
Rang insignia of the SS/Waffen-SS, here universal collar patches to the CO-rank “SS-Hauptsturmfuehrer” until 1945.
DEU Wound Badge 1939 Black BAR.png
Autor: Mboro, Licencja: CC BY 3.0
Umowna baretka: Odznaka za Rany (Verwundetenabzeichen) – Czarna (1939; typ 2.) – III Rzesza.
Narvafronten, 1944 - Narvafront010.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bildet er hentet fra Arkivverket.

Den svenske offiseren Hans-Gösta Pehrsson ved Bunkerstrasse i nærheten av Narva. Foto fra Narvafronten, tilhørende landssviksak med domsnummer 2506, Oslo Politikammer.

  • Arkivinstitusjon : Riksarkivet
  • Arkivnavn : Landssvikarkivet
  • Sted : Estland, Ukjent, Ukjent, Narva
  • Emneord: Narvafronten, Menn, Soldater, Frontkjempere, Andre verdenskrig, 2. verdenskrig
  • Avbildet:
DEU EK 2 Klasse BAR.svg
Baretka: Krzyż Żelazny II Klasy 1935-1945 (III Rzesza).