Heike monogatari

Ilustracja z eposu
Plakat z filmowej adaptacji utworu z 1955 roku

Heike monogatari (jap. 平家物語) – anonimowy japoński epos rycerski z gatunku gunki-monogatari, opowiadający o rywalizacji rodów Taira (Heike) i Minamoto (Genji) w XII-wiecznej Japonii[1].

Epos opisuje długi ciąg wydarzeń, których kulminacją była toczona w latach 1180–1185 wojna Gempei[1][2]. Można go podzielić na trzy wyraźnie odrębne części. Główną postacią pierwszej części utworu jest Kiyomori Taira, w drugiej i trzeciej na pierwszy plan wysuwają się przedstawiciele rodu Minamoto: Yoshinaka, Yoritomo i Yoshitsune. Finalnym elementem narracji jest bitwa w zatoce Dan-no-Ura, która zakończyła się ostateczną klęską rodu Taira[3]. W utworze silnie podkreślono wątki wypływające z myśli buddyjskiej: nietrwałość rzeczy i sprawiedliwą odpłatę za popełnione czyny[2].

Utwór zachował się w około 80 wariantach, różniących się długością. Część z nich przeznaczona jest do czytania, część natomiast do melorecytacji. Niemożliwe jest wskazanie konkretnego autora, a utwór najprawdopodobniej rozwijał się stopniowo na drodze kompilacji różnych tekstów[1]. Zasadniczy zrąb eposu datowany jest na okres między 1202 a 1221 rokiem[3], najbardziej znana wersja przeznaczona do melorecytacji pochodzi natomiast z 1371 roku[1][3]. Przepełniony ideałami moralnymi charakterystycznymi dla klasy samurajów tekst Heike monogatari stanowił przez wieki źródło natchnienia dla innych pisarzy, adaptowany był na potrzeby teatru nō i kabuki, a współcześnie przenoszony na ekrany[1][3].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Japan at War: An Encyclopedia. edited by Louis G. Perez. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2013, s. 115. ISBN 978-1-59884-741-3.
  2. ↑ a b William E. Deal: Handbook to Life in Medieval and Early Modern Japan. Oxford: Oxford University Press, 2006, s. 253. ISBN 978-0-19-533126-4.
  3. ↑ a b c d Louis Frédéric: Japan Encyclopedia. Cambridge: Belknap Press, 2000, s. 305. ISBN 0-674-01753-6.

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

Shin heike monogatari poster.jpg
1955 Japanese movie poster for 1955 Japanese movie Tales of the Taira Clan aka Taira Clan Saga (新・平家物語 Shin Heike monogatari.)