Heinrich Johann Nepomuk von Crantz

patrz: podpis
Strona tytułowa dzieła Crantza Classis cruciformium emendata cum figuris aeneis in necessarium instit. rei herbariae supplementum (1769)

Heinrich Johann Nepomuk von Crantz (ur. 1722, zm. 1799) – austriacki lekarz położnik i botanik, jeden z pionierów położnictwa wiedeńskiego, wieloletni wykładowca fizjologii i materia medica na Uniwersytecie Wiedeńskim.

Życiorys

Urodził się 25 listopada 1722 w Roodt-sur-Eisch w Luksemburgu, gdzie jego ojciec Pierre był właścicielem ziemskim.

Studiował w Wiedniu u Gerarda van Swieten (1700–1772) i jako pierwszy z jego studentów otrzymał w 1750 doktorat na Uniwersytecie Wiedeńskim. Następnie wyjechał w podróż naukową do Paryża i Londynu, gdzie studiował położnictwo u André Levreta (1703–1780) i Nicolasa Puzos (1686–1753). W 1754 powrócił do Wiednia, gdzie został wykładowcą (łac. lector artis obstetriciae, dosł. nauczyciel sztuki położnictwa) w tamtejszym szpitalu Sankt Marx. Jako naukowiec i jeden z pionierów wiedeńskiego położnictwa zalecał, wzorem Levreta, stosowanie szczypiec w miejsce dotychczas popularnych ostrych narzędzi chirurgicznych, promował także edukację położniczą. Opublikował cenioną monografię na temat pęknięcia macicy[1].

Był dwukrotnie żonaty, pierwszą żoną była Anna Susanne Petrasch z Wiednia (zm. 1769), drugą została aktorka teatralna Magdalena de Tremon (1748–1809). Z obu małżeństw doczekał się dwóch synów i córki[1].

Po śmierci Melchiora Störcka w 1756, Cranz przejął jego katedrę fizjologii i materia medica na uniwersytecie, natomiast swoje dotychczasowe stanowisko przekazał Valentinowi Lebmacherowi. Prowadził rozległe badania w dziedzinie chemii, botaniki i właściwości źródeł wód mineralnych, jednak pozostał znany przede wszystkim jako położnik[1].

W 1774 przeszedł na emeryturę i wyjechał do własnej posiadłości w Judenburgu w Styrii, gdzie zmarł 18 stycznia 1799[1].

Rodzaj roślinny Crantzia (ostrojowate) został nazwany na jego cześć przez Thomasa Nuttalla[2].

Dzieła

Dzieła jego autorstwa to m.in.[2]:

Przypisy

  1. a b c d Leopold Schönbauer, Crantz, Heinrich Johann Nepomuk Edler von, Deutsche Biographie [dostęp 2017-12-04] (niem.).
  2. a b Umberto Quattrocchi, CRC World Dictionary of Plant Names: Common Names, Scientific Names, Eponyms, Synonyms, and Etymology, CRC Press, 17 listopada 1999, s. 632, ISBN 978-0-8493-2675-2 [dostęp 2017-12-04] (ang.).

Media użyte na tej stronie