Helene Lange
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 9 kwietnia 1848 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 13 maja 1930 |
Helene Lange (ur. 9 kwietnia 1848 w Oldenburgu; zm. 13 maja 1930 w Berlinie) – niemiecka polityczka (NPD), pedagożka i obrończyni praw kobiet. W latach 1919–1921 była członkinią hamburskiej rady miejskiej.
Życiorys
Pochodziła ze średniej wielkości rodziny z Oldenburga. Jej rodzicami byli Johanne tom Dieck i biznesmen Carl Theodor Lange. Gdy miała 6 lat, zmarła jej matka, a w 1864 ojciec. W 1865 mieszkała w domu pastora i pisarza Maxa Eiferta w Eningen pod Achalm. Tutaj, mając doświadczenie liberalnego wychowania przez ojca, po raz pierwszy doświadczyła podporządkowania kobiet mężczyznom i świadomego wykluczenia ich z dyskursu intelektualnego. Czas spędzony w parafii w Eningen był dla Lange formującym doświadczeniem, jeśli chodzi o jej przyszłość jako działaczki na rzecz praw kobiet.
Lange spędziła rok 1866 w domu dziadka w Oldenburgu bez dalszej możliwości edukacji. Była samouczką, która przygotowywała się do egzaminu nauczycielskiego, który bez trudu zdała w 1871 w Berlinie. Równocześnie pracowała jako nauczycielka w alzackiej szkole z internatem i jako wychowawczyni w rodzinie pracowników fabryki z Osnabrück. Od 1876 roku pracowała jako nauczycielka i kierowniczka klasy seminaryjnej. Ograniczenie możliwości edukacyjnych i zawodowych kobiet w Cesarstwie Niemieckim, którego sama doświadczyła, stało się punktem wyjścia dla jej zaangażowania w obywatelski ruch wyzwolenia od połowy lat 80. XIX w. Zasłynęła, gdy w 1887 wraz z pięcioma innymi kobietami złożyła petycję do pruskiego Ministerstwa Oświaty i pruskiej Izby Reprezentantów, wzywając kobiety do nauki w średnich i wyższych klasach szkół żeńskich i państwowych instytucjach szkoleniowych dla wyższych uczelni. Mimo wszystko wniosek został odrzucony.
Publikacje i ich wpływ
Jako pismo towarzyszące petycji opublikowała w 1871 Die höhere Mädchenschule und ihre Bestimmung
(Szkoły wyższe dla dziewcząt i ich postanowienie), w którym ostro skrytykowała kształcenie w wyższych szkołach. W 1890 wraz z Augustem Schmidtem i Marie Loeper-Housselle założyła ADLV (Allgemeinen Deutschen Lehrerinnenverein; Generalne Niemieckie Stowarzyszenie Nauczycieli) we Friedrichrodzie. Ponieważ dziewczęta nie mogły wówczas uczęszczać do pruskich gimnazjów, Lange zainicjowała kursy dla dziewcząt, które w 1893 zostały zastąpione kursami gimnazjalnymi. Pierwsze sześć uczennic zdało maturę w 1896[1]. W 1897 Lange odpowiedziała na artykuł Emilii Kempin-Spyri. Skrytykowała w nim Kempin-Spyru i oskarżyła o "podważanie niemieckiego ruchu kobiecego"[2].
Wyróżnienia
- w 1923 otrzymała doktorat honoris causa na uniwersytecie Eberharda Karola w Tybindze[3]
- w 1925 została wybrana przez Niemiecką Partię Demokratyczną honorową przewodniczącą[4]
- w 1928 otrzymała honorowe obywatelstwo miasta Oldenburg
- w wielu miastach istnieją szkoły imienia Heleny Lange
_Helene_Lange.JPG)
Upamiętnienia
- od 2009 Uniwersytet w Oldenburgu co roku przyznaje nagrodę Helene Lange młodym naukowcom w dziedzinie nauk przyrodniczych i technologii[5]
- jej imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Neustadt w Bremie[6].
Przypisy
- ↑ Vorstand der Vereinigung zur Veranstaltung von Gymnasialkursen für Frauen, Geschichte der Gymnasialkurse für Frauen zu Berlin, W. Moeser Buchdr., 1906 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Stephan Meder, Die Rechtsstellung der Frau um 1900 eine kommentierte Quellensammlung, Köln 2010, ISBN 978-3-412-20577-5, OCLC 646152703 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Angelika Schaser, Helene Lange und Gertrud Bäumer : eine politische Lebensgemeinschaft, Köln: Böhlau, 2000, ISBN 3-412-09100-6, OCLC 45536196 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Lothar Albertin, Konstanze Wegner, Linksliberalismus in der Weimarer Republik : die Führungsgremien der Deutschen Demokratischen Partei und der Deutschen Staatspartei 1918-1933, Düsseldorf: Drost, 1980, ISBN 3-7700-5104-1, OCLC 13008602 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Fr. Jodl, Book Review:Rede Zur Eroffnung Der Real-Kurse Fur Frauen. Helene Lange; Ueber Frauen- Und Lehrerinnen-Vereine. Helene Lange; Not. Helene Lange; Die Frauenbewegung im Bewusstsein Unserer Zeit. Helene Lange; Unsere Bestrebungen. Helene Lange, „Ethics”, 3 (2), 1893, s. 263, DOI: 10.1086/205173, ISSN 0014-1704 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Einladung zur außerordentlichen Mitgliederversammlung der agbn e. V. am 14. November 2020, „Der Notarzt”, 36 (4), 2020, s. 241–241, DOI: 10.1055/a-1187-7070, ISSN 0177-2309 [dostęp 2021-10-20].
Media użyte na tej stronie
Helene Lange (1848–1930) Photographie Atelier Elvira, Hofphotographische Anstalt München vor 1899
Autor: OTFW, Berlin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Porcelain Berlin Memorial Plaque on the house at Kunz-Buntschuh-Straße 7 in Grunewald, Germany. The house, that previously stood, where Helene Lange lived from 1901 until 1916.
Autor:
Foto by Horst Ziegenfusz The copyright of the foto is with the Historical Museum Frankfurt who decided to release these media files under cc-by-sa license during GLAM on Tour Frankfurt 2018.
The Archiv der deutschen Frauenbewegung (Archive of German Women's Movement) which is in possession of the brochure has agreed to this upload., Licencja: CC BY-SA 4.0Helene Lange, "yellow brochure" for petition "Die höhere Mädchenschule und ihre Bestimmung" (the advanced girl's school and its importance), brochure, 1887.
Photo of brochure in repository of Archiv der deutschen Frauenbewegung (Archive of German Women's Movement), Kassel. Photographer: Horst Ziegenfusz on behalf of Historisches Museum Frankfurt (Historical Museum Frankfurt).
Published in Dorothee Linnemann (ed.): Damenwahl! 100 Jahre Frauenwahlrecht. Begleitbuch zur Ausstellung. Societäts-Verlag, Frankfurt am Main 2018, ISBN 978-3-95542-306-3, p. 57.