Helmut Nowak
| Pełne imię i nazwisko | Helmut Karol Nowak | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 20 stycznia 1938 | ||||||||||||||||
| Data i miejsce śmierci | |||||||||||||||||
| Wzrost | 171 cm | ||||||||||||||||
| Pozycja | |||||||||||||||||
| Kariera seniorska | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Helmut Karol Nowak (ur. 20 stycznia 1938 w Szombierkach, zm. 23 lutego 2020 w Bytomiu) – polski piłkarz występujący na pozycji lewoskrzydłowego napastnika i obrońcy, zawodnik Szombierek Bytom i Legii Warszawa, reprezentant Polski.
Kariera klubowa
Był wychowankiem Górnika Bytom-Szombierki, którego reprezentował w latach 1950–1958 (klub w 1957 zmienił nazwę na Szombierki Bytom). Pod koniec tego okresu występował w drużynie seniorskiej, biorącej udział w rozgrywkach II ligi. W 1959 przeniósł się do Legii Warszawa, której członkiem był do jesieni 1962. W jej barwach rozegrał 74 spotkania ligowe, jeden mecz Pucharu Polski, a także dwa spotkania Pucharu Europy. Zdobył w tych występach czternaście bramek, z czego dwanaście w lidze oraz po jednym w Pucharze Polski i Pucharze Europy. Z wojskowym klubem zdobył dwa medale mistrzostw Polski: srebrny w 1960 i brązowy w 1961. Na boisku słynął z ambicji i waleczności.
Na początku 1963 powrócił do macierzystych Szombierek i przyczynił się do wiosennego awansu tego zespołu do ekstraklasy. W barwach zielonych zagrał w najwyższej lidze 222 razy i strzelił czternaście goli. Najbardziej udany był sezon 1964/65, gdy uzyskał siedem trafień, a Szombierki sięgnęły po wicemistrzostwo Polski. Zapamiętano kwietniowy mecz bytomian z Legią, wygrany 5:4, choć jeszcze sześć minut przed końcem gospodarze przegrywali 2:4. Nowak strzelił w tym meczu dwa gole, w tym rozstrzygającego rywalizację w przedostatniej minucie[1]. Jego zespół kilkukrotnie brał też udział w rozgrywkach Pucharu Intertoto.
Karierę zakończył w 1972[2], po spadku Szombierek do II ligi.
Kariera międzynarodowa
Nowak w latach 1956–1957 dwukrotnie wystąpił w reprezentacji Polski, oba te towarzyskie spotkania rozegrano wówczas z Bułgarią. Podróżując na drugi mecz w Sofii, polska kadra z Nowakiem w składzie wystąpiła w Barcelonie jako reprezentacja Warszawy w spotkaniu inaugurującym nowy stadion Camp Nou. Gospodarze z FC Barcelona zwyciężyli w tym towarzyskim wydarzeniu 4:2[3][4].
Życie prywatne
Nosił pseudonim Unra. Z zawodu był ślusarzem i ratownikiem górniczym, skończył też kurs mechanika aparatowego. Po zakończeniu kariery sportowca proponowano mu pracę trenerską, ale nie był nią zainteresowany. Zatrudniono go zatem w dziale wentylacji kopalni Szombierki. Pracował tam dwanaście lat, przeszedł na emeryturę w 1985[5].
Zmarł w wieku 82 lat[6]. Został pochowany na cmentarzu przy kościele św. Małgorzaty w Bytomiu.
Statystyki
Klubowe
| Klub | Sezon | Liga | Liga | Puchar[b] | Europa[c][d] | Inne[e] | Suma | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mecze | Bramki | Mecze | Bramki | Mecze | Bramki | Mecze | Bramki | Mecze | Bramki | |||
| Szombierki Bytom | 1956 | II liga | — | — | ||||||||
| 1957 | II liga | — | — | |||||||||
| 1958 | II liga | — | — | — | ||||||||
| Ogólnie | 0 | — | — | — | — | |||||||
| Legia Warszawa | 1959 | I liga | — | — | — | |||||||
| 1960 | I liga | — | — | |||||||||
| 1961 | I liga | — | — | — | ||||||||
| 1962 | I liga | — | — | |||||||||
| 1962/1963 | I liga | — | — | |||||||||
| Ogólnie | 74 | 12 | 1 | 1 | 2 | 1 | — | — | 77 | 14 | ||
| Szombierki Bytom | 1962/1963 | II liga | — | — | ||||||||
| 1963/1964 | I liga | — | — | |||||||||
| 1964/1965 | I liga | — | ||||||||||
| 1965/1966 | I liga | — | ||||||||||
| 1966/1967 | I liga | — | ||||||||||
| 1967/1968 | I liga | — | — | |||||||||
| 1968/1969 | I liga | — | ||||||||||
| 1969/1970 | I liga | — | ||||||||||
| 1970/1971 | I liga | — | — | |||||||||
| 1971/1972 | I liga | — | ||||||||||
| Ogólnie | 222 | 14 | 0 | — | — | 222 | 14 | |||||
| Ogólnie w karierze | 296 | 26 | 1 | 2 | 1 | 299 | 28 | |||||
Międzynarodowe
| Polska | ||
|---|---|---|
| Rok | Mecze | Gole |
| 1956 | 1 | 0 |
| 1957 | 1 | 0 |
| Ogólnie | 2 | 0 |
Sukcesy
- Legia Warszawa
- Szombierki Bytom
- I liga Wicemistrzostwo: 1964/65
- II liga Mistrzostwo i awans do I ligi: 1962/63
- Puchar Intertoto Zwycięstwo[g]: 1969
Uwagi
- ↑ W latach 1949–1957 jako Górnik Bytom-Szombierki.
- ↑ Do sezonu 1962 włącznie mecze Pucharu Polski rozgrywanego systemem jesień-wiosna przypisano rozgrywkom ligowym zgodnie z rokiem kalendarzowym.
- ↑ Uwzględniono: Puchar Europy – 2 (1).
- ↑ Do sezonu 1962 włącznie mecze Pucharu Europy rozgrywanego systemem jesień-wiosna przypisano rozgrywkom ligowym zgodnie z rokiem kalendarzowym.
- ↑ Uwzględniono: Puchar Intertoto.
- ↑ Uwzględniono: Baraż o 5. miejsce – 2 (0).
- ↑ W grupie 2, rozgrywano tylko fazę grupową (dziewięć grup).
Przypisy
- ↑ 1965-04-25 Szombierki Bytom - Legia Warszawa 5-4 (pol.). wikiliga.pl. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Marek Garus: Nie żyje były reprezentant Polski. Był bohaterem pamiętnego meczu z Legią (pol.). sport.radiozet.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-02-26].
- ↑ Wywiad FCBarca.com. Uczestnicy meczu na otwarcie Camp Nou w 1957 (pol.). fcbarca.com, 2015-09-24. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Damian Pechman: Polacy otworzyli Camp Nou. 60 lat temu zagrali z Barceloną (pol.). sport.tvp.pl, 2017-09-24. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Paweł Czado: Zmarł Helmut Nowak, znakomity napastnik Szombierek Bytom z lat 60. (pol.). katowice.wyborcza.pl, 2020-02-24. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Helmut Nowak nie żyje (pol.). 90minut.pl, 2020-02-24. [dostęp 2020-02-24].
Bibliografia
- Andrzej Gowarzewski, Zbigniew Mucha, Bożena Lidia Szmel: Legia najlepsza jest... Prawie 100 lat prawdziwej historii. Katowice: Wydawnictwo GiA, 2013, s. 88-342. ISBN 978-83-88232-37-4.
- Andrzej Gowarzewski: Mistrzostwa Polski. Ludzie (1945-1962). 100 lat prawdziwej historii (3). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2017, s. 132.
Linki zewnętrzne
- Helmut Nowak w bazie Worldfootball.net (ang.)
- Helmut Nowak w bazie Wikiliga.pl (pol.)
- Helmut Nowak, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [online] [dostęp 2020-11-24].
- Helmut Nowak w bazie Eu-football.info (ang.)
- Helmut Nowak w bazie Legia.net (pol.)
Media użyte na tej stronie
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).