Henryk I Ludolfing

Henryk I Ludolfing
Henryk I na rycinie
Książę Bawarii
Okres	od 947 do 955
Poprzednik	Bertold
Następca	Henryk II Kłótnik
Książę Lotaryngii
Okres	od 939 do 940
Poprzednik	Gizelbert
Następca	Otto I Lotaryński
Dane biograficzne
Dynastia	Ludolfingowie
Data i miejsce urodzenia	919/921 Nordhausen
Data i miejsce śmierci	1 listopada 955 Pöhlde
Ojciec	Henryk I Ptasznik
Matka	Matylda von Ringelheim
Żona	Judyta
Dzieci	Gerberga Jadwiga Szwabska Henryk II Kłótnik

Henryk I (ur. 919/921 w Nordhausen, zm. 1 listopada 955 w Pöhlde) – książę Bawarii z dynastii Ludolfingów (od 947 r. do śmierci). Syn Henryka I Ptasznika - króla Niemiec, młodszy brat Ottona I Wielkiego.

Życiorys

Wkrótce po wstąpieniu na tron Ottona I, w 938 r. zbuntował się przeciw niemu w sojuszu z księciem Frankonii Eberhardem i księciem Lotaryngii Giselbertem, wysuwając roszczenia do korony. W 939 r. został pokonany pod Birten i musiał opuścić Niemcy. Uciekł do Francji do króla Ludwika IV. Po zawarciu pokoju niemiecko-francuskiego pogodził się z Ottonem I uzyskując księstwo Lotaryngii. Wkrótce zostało mu ono jednak odebrane. Na Wielkanoc 941 r. usiłował zamordować Ottona I w Quedlinburgu. Spisek został odkryty. Henryk został uwięziony w Ingelheim am Rhein. Na Boże Narodzenie 941 r. we Frankfurcie nad Menem ukorzył się przed bratem i został ułaskawiony.

W 948 r. uzyskał księstwo Bawarii. W 951 r. przywiózł bratu do Pawii jako narzeczoną Adelajdę Burgundzką. W 952 powiększył swoje księstwo o tereny wokół Werony i Akwilei. Stłumił bunt Ludolfa Szwabskiego i Konrada Czerwonego. Został pochowany w klasztorze Niedermünster w Ratyzbonie, gdzie także spoczywa jego żona.

Około 938 roku poślubił Judytę, córkę Arnulfa, księcia Bawarii. Z tego małżeństwa pochodzili:

• Gerberga
• Jadwiga Szwabska (Hadwig), zm. 28 sierpnia 994, żona Burcharda III, księcia Szwabii,
• Henryk II Kłótnik, ur. 951, zm. 28 sierpnia 995.

Bibliografia

• Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 11, s. 454-457.
• Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tablica 43.

Władcy Bawarii Agilolfingowie Garibald I (548–591) Tassilo I (591–610) Garibald II (610–625) Theodo (680–716) Theodbert (716–719) Theobald (716–717/719) Tassilo II (716–719) Grimoald (716–725) Hugbert (725–736) Odylon (736–748) Tassilo III (748–788) Karolingowie Karol Wielki (788–814) Ludwik Pobożny (814–815) Lotar I (815–817) Ludwik Niemiecki (817–865) Karloman (864–880) Ludwik Młodszy (880–882) Karol Otyły (882–887) Arnulf z Karyntii (887–899) Ludwik Dziecię (900–911) Od Luitpoldingów do Wittelsbachów Luitpold (889–907) Arnulf I Zły (907–937) Eberhard (937–938) Bertold (938–947) Henryk I (947–955) Henryk II Kłótnik (955–976) Otton I (976–982) Henryk III Młodszy (982–985) Henryk II Kłótnik (985–995) Henryk II Święty (995–1005) Henryk V (1005–1026) Henryk VI (1026–1041) Henryk VII (1042–1047) Konrad I (1049–1053) Henryk VIII (1053–1054) Konrad II (1054–1055) Henryk VIII (1055–1061) Otton II (1061–1070) Welf I (1070–1077) Henryk VIII (1077–1096) Welf I (1096–1101) Welf II (1101–1120) Henryk IX Czarny (1120–1126) Henryk X Pyszny (1126–1139) Leopold IV Szczodry (1139–1141) Henryk XI Jasomirgott (1141–1156) Henryk XII Lew (1156–1180) Otton I (1180–1183) Ludwik I (1183–1231) Otton II (1231–1253) Pierwsze rozbicie Dolna Bawaria Henryk XIII (1253–1290) Otton III (1290–1312) Ludwik III (1290–1296) Stefan I (1290–1310) Henryk XIV (1310–1339) Otton IV (1310–1334) Henryk XV (1312–1333) Jan I Dziecię (1339–1340) Górna Bawaria Ludwik II (1253–1294) Rudolf I (1294–1317) Ludwik IV (1294–1347) Książęta Bawarii Ludwik IV (1340–1347) Ludwik V Brandenburski (1347–1349) Stefan II (1347–1349) Ludwik VI Rzymski (1347–1349) Wilhelm I (1347–1349) Albrecht I (1347–1349) Otto V Leniwy (1347–1349) Drugie rozbicie Górna Bawaria Ludwik V Bawarski (1349–1361) Ludwik VI Rzymski (1349–1351) Otto V Leniwy (1349–1351) Meinhard (1361–1363) Dolna Bawaria Stefan II (1349–1353) Wilhelm I (1349–1353) Albrecht I (1349–1353) Bawaria-Landshut Stefan II (1353–1375) Stefan III (1375–1392) Fryderyk (1375–1393) Jan II (1375–1392) Henryk XVI Bogaty (1393–1450) Ludwik IX Bogaty (1450–1479) Jerzy Bogaty (1479–1503) Bawaria-Straubing Wilhelm I (1353–1389) Albrecht I (1353–1404) Albrecht II (1389–1397) Wilhelm II (1404–1417) Jan III (1417–1425) Bawaria-Ingolstadt Stefan III (1392–1413) Ludwik VII Brodaty (1413–1447) Ludwik VIII (1443–1445) Bawaria-Monachium Jan II (1392–1397) Ernest (1397–1438) Wilhelm III (1397–1435) Albrecht III (1438–1460) Jan IV (1460–1463) Zygmunt (1460–1467) Albrecht IV Mądry (1463–1508) Bawaria-Dachau Zygmunt (1467–1501) Książęta Bawarii Albrecht IV Mądry (1504–1508) Wilhelm IV (1508–1550) Ludwik X (1516–1545) Albrecht V (1550–1579) Wilhelm V Pobożny (1579–1597) Maksymilian I (1597–1623) Elektorzy Bawarii Maksymilian I (1623–1651) Ferdynand Maria (1651–1679) Maksymilian II Emanuel (1679–1726) Karol I Albrecht (1726–1745) Maksymilian III Józef (1745–1777) Karol II Teodor (1777–1799) Maksymilian IV Józef (1799–1805) Królowie Bawarii Maksymilian I Józef (1805–1825) Ludwik I (1825–1848) Maksymilian II (1848–1864) Ludwik II (1864–1886) Otton I (1886–1913) Ludwik III (1913–1918)

Władcy Lotaryngii Królowie Lotaryngii Karolingowie Lotar II (855–869) Karol II Łysy (869–879, w Górnej Lotaryngii) Ludwik II Niemiecki (869–876, w Dolnej Lotaryngii) Ludwik III Młodszy (876–882, do 879 tylko w Dolnej Lotaryngii) Karol Otyły (882–887) Hugo Ślepy (antykról, 883–885) Arnulf z Karyntii (887–895) Zwentibold (895–900) Ludwik IV Dziecię (900–911) Karol IV Prostak (911–923) Welfowie Rudolf z Burgundii (923–925) Ludolfingowie Henryk I Ptasznik (925–935) Otton I Wielki (935–973) Otton II (973–983) Otton III (983–1002) Henryk II Święty (1002–1024) Dynastia salicka Konrad II (1024–1039) Książęta Lotaryngii Gebhard (903–910) Reginar (910–916) Gizelbert (925–939) Henryk I (939–940) Otto I (942–944) Konrad I (944–953) Bruno (953–965) Książęta Dolnej Lotaryngii Pierwsi książęta Godfryd I (959–964) Richar (968–972) Karolingowie Karol z Lotaryngii (976–991) Otto (991–1012) Dynastia z Verdun Godfryd II Bezdzietny (1012–1023) Gozelo I Wielki (1023–1044) Gozelo II Próżniak (1044–1046) Luksemburgowie Fryderyk I (1046–1065) Dynastia z Verdun Godfryd III Brodaty (1065–1069) Godfryd IV Garbaty (1069–1076) Dynastia salicka Konrad II (1076–1087) Dynastia z Boulogne Godfryd V (1087–1100) Dynastia limburska Henryk (1101–1106) Dynastia z Louvain Gotfryd VI Brodaty (1106–1128) Walram (1128–1139) Gotfryd VII (1139–1142) Gotfryd VIII (1142–1190) od 1190 książęta Brabancji Książęta Górnej Lotaryngii Dynastia mozelska Fryderyk I (959–978) Thierry I (978–1026) Fryderyk II (1026–1027, współregent) Fryderyk III (1027–1033) Dynastia z Verdun Gozelo I Wielki (1033–1044) Godfryd III Brodaty (1044–1047) Dynastia z Châtenois Adalbert (1047–1048) Gerard (1048–1070) Thierry II Waleczny (1070–1115) Szymon I (1115–1138) Mateusz I (1138–1176) Szymon II (1176–1205) Fryderyk I (1205–1206) Fryderyk II (1206–1213) Tybald I (1213–1220) Mateusz II (1220–1251) Fryderyk III (1251–1302) Tybald II (1302–1312) Fryderyk IV (1312–1329) Rudolf (1329–1346) Jan I (1346–1390) Karol II (1390–1431) Izabela (1431–1453) Walezjusze andegaweńscy René I (1431–1453, mąż Izabeli) Jan II (1453–1470) Mikołaj I (1470–1473) Jolanta (1473) Dynastia z Vaudémont Rene II (1473–1508) Antoni II Dobry (1508–1544) Franciszek I (1544–1545) Karol III Wielki (1545–1608) Henryk II (1608–1624) Nicole (1624–1624) Franciszek II (1624–1624) Karol IV (1624–1634) Mikołaj II (1634–1661) Karol IV (1661–1675, tytularny od 1670) okupacja francuska (1670–1698) Karol V Leopold (1675–1690, tytularny) Leopold I Józef (1690–1729, tytularny do 1698) Franciszek III Stefan (1729–1737) Leszczyńscy Stanisław Leszczyński (1737–1766)