Henryk Stażewski

Henryk Stażewski
Data i miejsce urodzenia

9 stycznia 1894
Warszawa

Data i miejsce śmierci

10 czerwca 1988
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

malarstwo


Grób Henryka Stażewskiego na Cmentarzu wojskowym na Powązkach

Henryk Stażewski (ur. 9 stycznia 1894 w Warszawie, zm. 10 czerwca 1988 w Warszawie) – polski malarz związany z kierunkami awangardowymi, przedstawiciel konstruktywizmu. W swojej twórczości poświęcił się abstrakcji geometrycznej.

Życiorys

Studia artystyczne odbył w latach 1913–1919 w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowni Stanisława Lentza. Związał się z pierwszym polskim ugrupowaniem awangardowym założonym w 1917, nazwanym Ekspresjoniści polscy, zaś w 1919 przemianowanym na Formiści. Zadebiutował w 1920, pokazując swe prace wraz z formistami w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. W 1921 prezentował swe obrazy wraz z Mieczysławem Szczuką w awangardowym Polskim Klubie Artystycznym. W 1922 wziął udział w ekspozycji formistów F 9 w warszawskim Salonie Czesława Garlińskiego. W 1923 uczestniczył w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie i Międzynarodowej Wystawie Nowej Sztuki w Łodzi, które to wydarzenia zainicjowały ruch konstruktywistyczny w Polsce. Był członkiem założycielem grupy kubistów, konstruktywistów i suprematystów „Blok” (1924–1926) oraz ugrupowań, które rozszerzyły założenia programowe Bloku – Praesens (1926–1929) i a.r. (1929–1936); zajmował się też redagowaniem czasopism „Blok” i „Praesens", które utrzymywały liczne międzynarodowe kontakty z innymi awangardowymi ugrupowaniami, m.in. z holenderskim De Stijl. W pracach i teoriach Stażewskiego z okresu międzywojennego widoczne są bezpośrednie wpływy holenderskich artystów, takich jak Piet Mondriaan czy Theo van Doesburg[1]. W 1965 r. brał udział w I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu. Do dzisiaj w przestrzeni miasta można oglądać jego realizację[2].

Wraz z m.in. Edwardem Krasińskim i Tadeuszem Kantorem był współtwórcą warszawskiej Galerii Foksal. Jego prace znajdują się m.in. w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, Galerii Zachęta, Muzeum Sztuki w Łodzi. Jednym z jego uczniów był Roman Orłow.

Zniszczonemu trzęsieniem ziemi w 1963 Skopje podarował obraz, który stał się częścią stałej międzynarodowej ekspozycji[3].

Od 1970 mieszkał wspólnie z Edwardem Krasińskim w pracowni na ostatnim piętrze bloku przy ul. Świerczewskiego (obecnie al. „Solidarności”) w Warszawie. Po śmierci Stażewskiego, w 1988, Krasiński mieszkał tam do końca swojego życia (2004). Od 2007 mieści się tam Instytut Awangardy[4].

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera K-2-23)[5].

Galeria

Przypisy

  1. Michał Wenderski, Cultural Mobility in the Interwar Avant-Garde Art Network: Poland, Belgium and the Netherlands, Routledge, 2018, ISBN 978-1-138-49354-4.
  2. OTWARTA GALERIA - BIENNALE FORM PRZESTRZENNYCH – Moje Mapy Google, Google My Maps [dostęp 2022-01-22].
  3. Agnieszka Sabor, Miasto – mimo wszystko, „Plus-Minus” (32 (1377)), Rzeczpospolita, 10 sierpnia 2019, s. 27, ISSN 350-063X.
  4. Instytut Awangardy, miejsce artysty [dostęp 2022-03-26] (ang.).
  5. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Kompozycja pionowa nieograniczona, Henryk Stażewski, Wrocław 1970.tif
Autor: photo: Michał Diament, depicted work: Henryk Stażewski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Instalacja świetlna Henryka Stażewski, pt. "Kompozycja pionowa nieograniczona" ("Dziewięć promieni światła na niebie"), zaprezentowaną we Wrocławiu 9 maja 1970 w ramach Sympozjum Plastycznego "Wrocław '70".
Stażewski H 1985.JPG
Autor:
Henryk Stażewski
, Licencja: CC BY-SA 3.0
"Bez tytułu" (1985) by Henryk Stażewski, from the permanent collection of Zachęta National Gallery of Art (Warsaw, Poland)
Henryk Stażewski grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Henryka Stażewskiego na Cmentarzu wojskowym na Powązkach
Henryk Stażewski Kompozycja pionowa nieograniczona 5.tif
Autor: fot.: Michał Diament, Licencja: CC BY-SA 4.0
Instalacja świetlna Henryka Stażewski, pt. "Kompozycja pionowa nieograniczona" ("Dziewięć promieni światła na niebie"), zaprezentowaną we Wrocławiu 9 maja 1970 w ramach Sympozjum Plastycznego "Wrocław '70". Fot. Michał Diament, 1970, kolekcja Muzeum Współczesnego Wrocław, archiwum Sympozjum Plastycznego Wrocław '70