Herakles Farnezyjski

Herakles Farnezyjski
Ilustracja
Autor

Glykon z Aten

Data powstania

IIIII wiek

Medium

Marmur

Wymiary

3,17 metra

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Neapol

Lokalizacja

Narodowe Muzeum Archeologiczne

Herakles Farnezyjski (Herakles Farnese) – datowana na II lub III wiek marmurowa rzeźba przedstawiająca Heraklesa, będąca kopią niezachowanego brązowego oryginału dłuta Lizypa z IV wieku p.n.e.[1][2] Obecnie znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Archeologicznego w Neapolu[1][2][3].

Rzeźba została wykonana przez Glykona z Aten, o czym zaświadcza autograf autora wyryty na postumencie[1][3]. Pierwotnie zdobiła Termy Karakalli w Rzymie, tam też została odkryta w latach 40. XVI wieku podczas prac wykopaliskowych zleconych przez papieża Pawła III[1]. Renowacji rzeźby podjął się Guglielmo Della Porta, polecony do tego zadania przez Michała Anioła. Odtworzył on brakujące partie: lewą rękę i nogi postaci oraz uzupełnił pomniejsze ubytki. Oryginalne nogi Heraklesa zostały odnalezione kilka lat później, jednak wróciły one na swoje miejsce dopiero pod koniec XVIII wieku[1]. Odrestaurowana rzeźba stała się własnością rodu Farnese i przez długie lata stanowiła ozdobę dziedzińca Palazzo Farnese. W 1787 przeniesiono ją do Neapolu[1].

Mierząca 3,17 metra wysokości rzeźba przedstawia odpoczywającego herosa, wspartego o swoją maczugę[2]. Potężna muskulatura i realizm postaci były cenione, szczególnie przez artystów doby baroku[1][3]. Inspirowali się nią między innymi Perino del Vaga, Annibale Carracci i Peter Paul Rubens, a sama rzeźba doczekała się licznych kopii[1]. Jedna z nich znajduje się w Pałacu Na Wyspie w Łazienkach Królewskich[4], inna w Pałacu Tyszkiewczów-Potockich na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie[5].

Przypisy

  1. a b c d e f g h Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. edited by Nancy Thomson de Grummond. London: Routledge, 1996, s. 430-431. ISBN 1-884964-80-X.
  2. a b c Herakles Farnese, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2018-10-03].
  3. a b c The Oxford Handbook of Roman Sculpture. edited by Elise A. Friedland, Melanie Grunow Sobocinski. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 249-250. ISBN 978-0-19-992182-9.
  4. Herkules Farnese (pol.). Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. [dostęp 2018-10-03].
  5. Hubert Kowalski, Antyczne tradycje w dekoracji rzeźbiarskiej gmachów Uniwersytetu Warszawskiego przy Krakowskim Przedmieściu, s. 66, Warszawa, 2008.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Herakles Farnese MAN Napoli Inv6001 n01.jpg
Autor: Glycon of Athens (copy), Lysippos (original type), Licencja: CC BY 2.5
Statue of Herakles at rest carrying fruit in his right hand. Roman copy of the Imperial era after a Greek original of the Early Hellenistic era; the left forearm is restored in plaster.