Herb Charkowa

Herb Charkowa

Herb Charkowa – jeden z oficjalnych symboli Charkowa.

Wygląd i symbolika

Herb ustanowiony został uchwałą Charkowskiej Rady Miejskiej z dnia 14 września 1995 r.[1] Ustęp drugi dodatku do niniejszej uchwały opisuje wygląd herbu:

Herb miasta stanowi tarcza heraldyczna typu francuskiego (czterokątna, zaostrzona u dołu). Na zielonym polu tarczy przedstawione są skrzyżowane ze sobą róg obfitości (napełniony bogactwami natury i ukwiecony) oraz kaduceusz (złota laska ze srebrnymi skrzydłami), spowity przez węże w kolorze srebrnym. Zielony kolor w heraldyce symbolizuje nadzieję, radość, dostatek. Róg obfitości symbolizuje bogactwa naturalne. Kaduceusz jest stałym atrybutem boga Merkurego, który w starożytności uważany był za patrona handlarzy, wędrowców, posłańców. Węże okręcające kaduceusz symbolizują mądrość.

Historia

Symbolika Charkowa była kilkukrotnie zmieniana w trakcie dziejów miasta. Opis pierwszego herbu Charkowa spotykany jest w źródłach z lat 60. XVIII w.:

Miasto z dawien dawna używa w herbie naciągnięty łuk ze strzałą, a czy nadany miastu ten herb przez poprzednich właścicieli czy wprowadzony obyczajem narodu – pewnych wiadomości o tym brak[2].

W 1780 roku utworzono Namiestnictwo Charkowskie, składające się z 15 powiatów. 21 września 1781 roku na Katarzyna II zatwierdziła herby miast znajdujących się w granicach tej jednostki administracyjnej, w tym centrum administracyjnego tej jednostki – Charkowa. Większość herbów stanowiły nowe projekty, niezwiązane z wcześniejszą symboliką poszczególnych miejscowości[3]. Od tego momentu na herbie Charkowa widniały róg obfitości i kaduceusz w zielonym polu tarczy[4]. Herb ten stał się równocześnie symbolem Namiestnictwa Charkowskiego. W późniejszych latach tę jednostkę administracyjną przemianowywano na gubernię ukraińsko-słobodzką (od 1796) oraz gubernię charkowską (od 1835). Motyw kaduceusza i rogu obfitości skrzyżowanych na kształt litery Х (od pierwszej litery w nazwie miasta) stał się również elementem herbów innych miejscowości tego regionu.

Na mocy ukazu Aleksandra II z dnia 5 lipca 1878 r. dotychczasowy herb guberni charkowskiej (a jednocześnie Charkowa jako stolicy tej guberni) został zastąpiony nowym projektem autorstwa barona Bernharda von Köhne. Przedstawiał on tarczę herbową dwudzielną w pas. W dolnym srebrnym polu tarczy oderwany koński łeb z czerwonymi oczyma i jęzorem, symbolizujący znamienite stadniny guberni. W węższym górnym czerwonym polu – pomiędzy dwiema bizantyjskimi monetami, oznaczającymi handel i bogactwo – złota sześciopromienna gwiazda, symbolizująca znajdujący się w mieście uniwersytet. Tarcza herbowa otoczona była przez liście dębowe przewiązane błękitną wstążką Orderu św. Andrzeja Pierwszego Powołania i uwieńczona koroną imperatorską. Herb miasta – zgodnie z ówczesną rosyjską praktyką heraldyczną – był tożsamy z herbem guberni, z drobną modyfikacją w postaci zwieńczenia go koroną miejską, zamiast imperatorskiej[5].

Nowy projekt nie został zaakceptowany przez mieszkańców. Na prośbę kręgów szlacheckich Charkowa 21 maja 1887 r. przywrócono poprzedni herb miasta i guberni, pozostawiając jednak przy nim dotychczasowe ozdoby i koronę imperatorską[6]. Herb ten przetrwał aż do czasów radzieckich.

W latach 1917-1968 ani Charków, ani obwód charkowski nie miały własnej symboliki[7].

Herb Charkowa w latach (1968-1995)

W 1968 roku symbolem Charkowa stał się nowy herb na tarczy trójdzielnej w pas. Na najszerszym dolnym białym polu widniał złoty kłos (symbol dostatku i urodzajności pól regionu) na tle orbit elektronu (symbol nauki i nawiązanie do faktu, iż to właśnie w Charkowie po raz pierwszy w ZSRR dokonano rozszczepienia jądra atomowego[7]). Na środkowym niebieskim polu umieszczono nazwę miasta w języku rosyjskim. Na górnym czerwonym polu widniało koło zębate, symbol przemysłu. Wszystko to wedle pomysłu autora (Jewhena Jehorowa) symbolizować miało „wysokorozwinięty przemysł i rolnictwo, naukę i kulturę Charkowszczyzny[8]”. Zastosowany na herbie biały kolor symbolizować miał pokój, połączenie koloru czerwonego i niebieskiego nawiązywać miało do kolorystyki flagi Ukraińskiej SRR[7].

14 września 1995 w Charkowie przywrócono historyczny herb sprzed czasów radzieckich. Po raz trzeci w historii symbolem miasta stała się tarcza z kaduceuszem i rogiem obfitości.

Nawiązania do herbu

Nawiązania do herbu Charkowa znajdują się również w herbach szeregu innych miejscowości i rejonów położonych w obwodzie charkowskim. Jest on również elementem flagi Charkowa oraz herbu obwodu charkowskiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. Riszennia 9 sesiji 22 skłykannia miśkoji rady wid 14.09.1995 № 89/03.
  2. M. Gorlienski, Chronogieograficzeskoje opisanije goroda Charkowa, [w:] Materiały dla istorii i byta Char’kowskoj i otczasti Kurskoj i Woronieżskoj gubiernii w XVI-XVIII st., Charków 1890, t. 2, s. 214.
  3. A. Greczyło, Ukrajinśka miśka herałdyka, Kyjiw-Lwiw 1998, s. 69-70.
  4. A. Greczyło, Ukrajinśka miśka herałdyka, Kyjiw-Lwiw 1998, s. 70.
  5. a b Saratow I.E., Gierby g. Char’kowa wriemion Rossijskoj Impierii (1781-1917 gg.), „Nauka i tiechnika” 2008, nr 6, s. 61-64.
  6. P. von Vinkler, Gierby gorodow, gubiernij, obłastiej i posadow Rossijskoj Impierii, wniesionnyje w Połnoje Sobranije Zakonow s 1649 po 1900 god, Sankt-Pietierburg 1900, s. XXIX.
  7. a b c Historia symboliki regionu na portalu Charkowskiej Obwodowej Administracji Państwowej (ukr.). [dostęp 2012-12-27].
  8. A. Greczyło, Ukrajinśka miśka herałdyka, Kyjiw-Lwiw 1998, s. 133.

Media użyte na tej stronie

COA of Kharkiv Oblast.svg
Coat of Arms of Kharkiv Oblast, Ukraine. 1999
Герб Дергачей.png
Герб Дергачей
Coat of Arms of Balakliyskiy Raion in Kharkiv Oblast.png
Прапор Балаклійського району
Coat of arms of Kharkiv.svg
Coat or arms of Kharkov. 1999
Kharkiv gub 1878.gif
Герб Харьковской губернии образца 1878 г. Современный рисунок, цвет обрамления сине-жёлтый, в оригинале был лазурно-золотой.
Kharkiv-town-flag.svg
Autor: Лобачев Владимир, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Kharkiv since 1995

Selected color system:

Yellow Pantone: 109 C

RGB: 255-222-0

Hex: #FFDE00

CMYK: 0-10-100-0

Green Pantone: 354 CVS 2X

RGB: 0-146-70

Hex: #009246

CMYK: 100-0-100-0

light green Pantone: 360C

RGB: 96-198-89

Hex: #60С659

CMYK: 66-0-86-0

Orange Pantone: 137C

RGB: 244-159-36

Hex: #F49F24

CMYK: 0-44-95-0

Red Pantone: 485C RGB: 213-43-30 Hex: #D52B1E

CMYK: 0-95-100-6
Харьков наместничество 1781 из Винклера.jpg

Kharkov City official herb 1781.

Герб города Харькова, центра Харьковского наместничества, 1781 года с официальным описанием в Гербовнике Винклера.
Flag of Kharkiv Oblast.svg
Flag of Kharkov Oblast, Ukraine
Kupyansk-herb.png
Герб міста Куп'янськ — місто у Харківській області, районний центр Куп'янського району.
GerbLubotina.jpg
Coat of Arms of Lubotin, Kharkov oblast Ukraine
SovietHerbOfKharkov2.svg
A Version of the Soviet coat of arms of Kharkov.
Coat of arms of Nova vodolaga.png
Coat of arms of Nova vodolaga