Hipolit Stupnicki

Hipolit Stupnicki
Data i miejsce urodzenia15 sierpnia 1806
Niskołyzy
Data i miejsce śmierci17 października 1878
Lwów
Narodowośćpolska

Hipolit Stupnicki (ur. 15 sierpnia 1806, zm. 17 października 1878 we Lwowie) – polski dziennikarz i wydawca.

Pomnik nagrobny Hipolita Stupnickiego

Życiorys

Urodził się 15 sierpnia 1806[1]. Był jednym z najbardziej zasłużonych dziennikarzy i wydawców w Galicji pod zaborem austriackim[2]. W czasie zastoju wydawania periodyków prasowych po 1848, podjął inicjatywę stworzenia czasopisma i w 1850 uzyskał w tym zakresie wsparcie od namiestnika Galicji, Agenora Gołuchowskiego oraz arcybiskupa Łukasza Baranieckiego[2][3]. Od 1851 wydawał tygodnik ilustrowany „Przyjaciel Domowy”, który przez pewien czas był jednym z nielicznych czasopism w Galicji[2][4][5]. Do wydań czasopisma załączano dodatki jak Poczet królów Polskich czy Odsiecz Wiednia[2]. Czasopismo było wydawane w sposób ciągły do 1867, a w późniejszych latach Stupnicki wznowił jego wydawanie jako dwutygodnik (1871 i od 1877)[2]. Ponadto wydawał osiem innych periodyków[3]. Zapoczątkował „Przegląd Powszechny[2][5]. Od 1862 wraz z Leszkiem Wiszniewskim wydawał „Gazetę Narodową[2]. Stworzył także „Gazetę Wiejską”[2][4]. Był również autorem wydawnictw zwartych jak Herbarz Polski i skorowidze galicyjskie[3]. Wydawał też kalendarze, przedruki starszych wydawnictw, ryciny, pieśni, tablice chronologiczne[2].

Uczestniczył w powstaniu styczniowym 1863[1]. Był czynny w swojej działalności do ostatnich tygodni życia[2], m.in. sprawując funkcję właściciela i odpowiedzialnego redaktora „Przyjaciela Domowego”[6]. Mimo wielu nakładów pracy i poświęcenia jego działalność nie zapewniła mu stabilizacji finansowej i do końca pozostawał w trudnych warunkach materialnych[2][3][4].

Po oskarżeniu przez działacza wystawy moskiewskiej Pawlewicza za treści opublikowane w artykule w Kronice na łamach „Gazety Lwowskie” został skazany przez sąd 27 września 1867 za przestępstwo obrazy honoru na karę 6 miesięcy aresztu i 100 złr. grzywny[7].

Zmarł 17 października 1878 we Lwowie[2][3]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie 19 października 1878, a nad grobem przemawiali Tadeusz Romanowicz i ks. Stanisław Stojałowski[8][9] (nagrobek znajduje się w polu 60)[10][5].

We wspomnieniu na łamach „Kuriera Warszawskiego” napisano, iż był to człowiek rzadkiej przedsiębiorczości, niezłamanej niczym energii, pracy wytrwałej nigdy nie ustającej[3].

Po śmierci Hipolita Stupnickiego właścicielem i odpowiedzialnym redaktorem „Przyjaciela Domowego” został jego syn, Karol Stupnicki[4][11].

Publikacje

Autor

Wydawca

Przypisy

  1. a b Józef Białynia Chołodecki: Cmentarzyska i groby naszych bohaterów z lat 1794-1864 na terenie wschodniej Małopolski. Lwów: 1928, s. 36.
  2. a b c d e f g h i j k l Kronika. † Hipolit Stupnicki. „Gazeta Lwowska”. Nr 258, s. 4, 19 października 1878. 
  3. a b c d e f Kronika telegraficzna. „Kurier Warszawski”. Nr 237, s. 4, 10 (22) października 1878. 
  4. a b c d Karol Stupnicki. † Hipolit Stupnicki. „Przyjaciel Domowy”. Nr 21, s. 161, 1 listopada 1878. 
  5. a b c Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 368. ISBN 83-04-02817-4.
  6. Informacja. „Przyjaciel Domowy”. Nr 20, s. 160, 15 października 1878. 
  7. Kronika. Dwa wyroki w dwóch procesach sądowych. „Gazeta Narodowa”. Nr 225, s. 6, 29 września 1867. 
  8. Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 259, s. 3, 21 października 1878. 
  9. Mowa wygłoszona nad grobem ś. p. Hipolit Stupnickiego przez ks. prałata Stojałowskiego. „Przyjaciel Domowy”. Nr 21, s. 162-162, 1 listopada 1878. 
  10. Aleksander Medyński: Ilustrowany przewodnik po cmentarzu Łyczakowskim. lwow.home.pl. [dostęp 2020-04-26].
  11. Informacja. „Przyjaciel Domowy”. Nr 21, s. 168, 1 listopada 1878. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Пам'ятник на могилі І.Ступницького..jpg
Autor: Igor Monchuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Пам'ятник на могилі І.Ступницького.Личаківський цвинтар , поле № 60.