Honorowi Obywatele Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa

POL Kraków COA.svg

Honorowi Obywatele Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa – osoby, które otrzymały tytuł honorowego obywatelstwa Krakowa, będący najwyższym miejskim wyróżnieniem. Nadaje się go obywatelom Polski i cudzoziemcom za zasługi dla miasta, za całokształt dokonań lub postawę życiową stanowiącą wzór do naśladowania dla Krakowian.

Pierwsze tytułu honorowego obywatelstwa Krakowa przyznane zostały 28 maja 1818 roku przez Senat Rządzący Wolnego Miasta Krakowa, a nie dopiero w 1850 roku, jak powtarza się w literaturze[1].

W latach 1818–2022 wyróżnienie to przyznano 115 osobom. Ponadto mocą uchwały Rady Miasta Krakowa z 2015 roku do grona honorowych obywateli Krakowa włączonych zostało 31 honorowych obywatele Podgórza, którzy otrzymali to wyróżnienie w latach 1867–1914, tj. przed przyłączeniem Podgórza do Krakowa[2].

Kandydatów do tego wyróżnienia zgłasza Komisji Głównej Prezydent lub Przewodniczący Rady Miasta z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek grupy co najmniej 5 radnych lub grupy mieszkańców Krakowa liczącej co najmniej 4000 osób. Propozycje rozpatruje Komisja Główna, w przypadku zatwierdzenia przedstawia swój wniosek Radzie Miasta, która po wysłuchaniu uzasadnienia przystępuje do głosowania. Akt nadania Honorowego Obywatelstwa wręczany jest na uroczystej, specjalnie zwołanej sesji Rady Miasta. Kopia aktu przekazywana jest do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. Rada Miasta Krakowa może przyznać do czterech tytułów Honorowego Obywatela w ciągu kadencji Rady[3].

Honorowi Obywatele Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa

Wyróżnienia przyznane w Krakowie

Honorowy ObywatelData nadaniaUwagi
Joanis Kapodistrias28 maja 1818
Ignacy Sobolewski
Henryk Lubomirski6 lipca 1818
Carl Arnold17 lipca 1818
Józef Sweerts-Spork12 sierpnia 1818
Ignacy Miączyński
Ernest Wilhelm von Reibnitz
Fryderyk August Filip d'Auvray17 lutego 1819
Adam Bojanowicz
Franciszek Koss
Klemens Kołaczkowski
Jerzy Arnold
Marcin Klemensowski
Emanuel Lipowski
Emmerich von Blagoevich
Fryderyk Adolf Boscamp
Jan Nepomucen Mettich
Franciszek von Hannekart
Jan von Rothkirch und Panthen
Ferdynand Leo von Pressen
Leopold Herbert
Adolf Marin
Wolfgang von Zollem
Józef Hauke28 września 1819
Wilhelm von Pflügl17 sierpnia 1833
August von Forckenbeck
Ludwik Tęgoborski
Franciszek Lorenz5 października 1835
Otto Emil von Hartmann14 lipca 1843
Andrzej Ettmayer d’Adelsburggrudzień 1850
Henryk Jarosław Clam-Martinicmaj 1857
Andrzej Seidler-Wiślański4 listopada 1858
Fryderyk Wukasowicz3 maja 1860
Adam Potocki18 listopada 1861
Józef Dietl
Franciszek Jan Smolka
Anton Rygerprzed 19 kwietnia 1863
Richard Belcredi18 października 1866
Agenor Gołuchowski3 stycznia 1867
Ludwik Possinger-Choborski3 grudnia 1868
Ludwik Kajetan Rulikowski14 października 1869
Władysław Czartoryski7 października 1880
Mikołaj Zyblikiewicz1 lutego 1881
Józef Majer25 maja 1881
Jan Matejko18 października 188223 maja 1892 zwrócił dyplom
Oktaw Pietruski1 kwietnia 1886
Henryk Kieszkowski1 maja 1886
Julian Dunajewski2 czerwca 1887
Franciszek Jan Smolka16 października 1888Tytuł nadany po raz drugi
Paweł Popiel6 maja 1890
Feliks Szlachtowski2 lutego 1894
Kazimierz Badeni17 grudnia 1894
Maciej Jakubowski6 lutego 1908
Władysław Żeleński23 listopada 1912
Tadeusz Rutowski18 lutego 1917
Władysław Bandurski28 stycznia 1932
Józef Piłsudski3 października 1933
Adam Stefan Sapieha12 czerwca 1937
Ludwik Solski28 kwietnia 1951
Iwan Stiepanowicz Koniew23 kwietnia 19558 maja 1992 uchwałą Rady Miasta tytuł został odebrany
Józef Cyrankiewicz26 kwietnia 19618 maja 1992 uchwałą Rady Miasta tytuł został odebrany
Ludvík Svoboda2 września 19698 maja 1992 uchwałą Rady Miasta tytuł został odebrany
Michał Żymierski27 kwietnia 19818 maja 1992 uchwałą Rady Miasta tytuł został odebrany
Henryk Jabłoński5 stycznia 19888 maja 1992 uchwałą Rady Miasta tytuł został odebrany
Sławomir Mrożek15 czerwca 1990
Lech Wałęsa24 sierpnia 1990
Margaret Thatcher27 września 1991
Edward Raczyński14 maja 1993
Wacław Jędrzejewicz
Stanisław Maczek
Adam Bień
Bror Hansson
Czesław Miłosz15 października 1993
Piotr Skrzynecki22 kwietnia 1994
George Bush27 maja 1994
Ronald Reagan
Siergiej Kowaliow24 maja 1995
Zdzisław Peszkowski20 marca 1996
Hank Brown23 października 1996
Edward Moskal9 stycznia 1997
Stanisław Lem29 stycznia 1997
Ryszard Kukliński7 maja 1997
Wisława Szymborska10 listopada 1997
Ryszard Kaczorowski22 października 1999
Bohdan Zieliński13 stycznia 1999
Norman Davies31 marca 1999
Adam Studziński28 kwietnia 1999
Jan Nowak-Jeziorański7 listopada 2001
Zbigniew Brzeziński
István Kovács21 maja 2003
Tomasz Pawłowski15 października 2004
Albin Małysiak22 czerwca 2005
Friedrich Magirius3 października 2005
Marian Jaworski8 czerwca 2006
Danuta Michałowska27 lutego 2008
Bolesław Nieczuja-Ostrowski28 maja 2008
Stanisław Dziwisz22 kwietnia 2009
Gabriel Turowski14 września 2011
Mieczysław Tomaszewski11 lipca 2012
Władysław Bartoszewski19 grudnia 2012
Krzysztof Penderecki12 czerwca 2013
Władysław Stróżewski25 września 2013
Stanisław Juchnowicz25 września 2013
Ryszard Horowitz26 marca 2014
Leopold Kozłowski-Kleinman26 marca 2014
Jerzy Bryła21 maja 2014
Adam Macedoński10 września 2014
Jerzy Buzek8 lipca 2015
Biserca Rajčić25 kwietnia 2018
Janusz Skalski
Antoni Dziatkowiak8 maja 2019[4]
Andrzej Mleczko9 czerwca 2021
Olga Tokarczuk
Wanda Półtawska11 maja 2022[5]
Jerzy Trela

Tytułów honorowego obywatela Krakowa pozbawiono: Iwana Koniewa, Józefa Cyrankiewicza, Ludwika Svobodę, Henryka Jabłońskiego i Michała „Rolę” Żymierskiego[6].

Wyróżnienia przyznane w Podgórzu

Dyplom honorowego obywatelstwa miasta Podgórza dla Leopolda Płazińskiego, 1879
Honorowy ObywatelData nadaniaUwagi
Fryderyk Zoll (starszy)17 stycznia 1867
Aleksander Siedlecki6 września 1867
Edward Serscheń14 marca 1870
Piotr Smolarski11 sierpnia 1871
Michał Hofmann19 kwietnia 1872
Ferdynand Seeling de Saulenfels23 lutego 1875
Leopold Płaziński16 stycznia 1879
Paweł Kirschner20 marca 1882
Antoni Nowaczyński15 listopada 1882
Feliks Pino von Friedenthal28 września 1883
Maciej von Pischof
Jan Wilhelm Poschacher von Arelshöh19 listopada 1883
Oktaw Pietruski13 kwietnia 1886
Henryk Kronhelm de Nordheim20 grudnia 1886
Agnieszka Jałbrzykowska1 sierpania 1887
Emil Serkowski20 grudnia 1888
Leon Kurykowski19 stycznia 1893
Jan Kostrzewski26 lipca 1893
Józef Kownacki
Adam Stanisław Sapieha22 listopada 1894
Kazimierz Badeni9 maja 1895
Wojciech Bednarski8 października 1896
Edward Starzeński16 lutego 1899
Nikodem Garbaczyński15 lutego 1900
Leon Piniński26 lutego 1903
Franciszek Maryewski3 marca 1910
Stanisław Marcin Badeni27 czerwca 1912
Witold Mora-Korytowski17 marca 1913
Juliusz Leo
Kazimierz Gałecki

Przypisy

  1. Honorowi obywatele miasta Krakowa (1818-2021) i laureaci medalu „Cracoviae Merenti” (1993-2021). Oprac. Bogdan Kasprzyk. Kraków: 2022, s. 95.
  2. Uchwała nr XVIIIK/319/15 Rady Miasta Krakowa z dn. 4 czerwca 2015 r. w sprawie przywrócenia pamięci Honorowych Obywateli Królewskiego Wolnego Miasta Podgórza z lat 1867—1914.
  3. Uchwała Nr LXXXV/1836/17 Rady Miasta Krakowa z dnia 14 czerwca 2017 r.. [dostęp 2021-12-30].
  4. Piotr Tymczak: Kraków. Prof. Antoni Dziatkowiak został honorowym obywatelem Krakowa. dziennikpolski24.pl, 2019-06-05. [dostęp 2022-05-16].
  5. Wanda Półtawska i Jerzy Trela honorowymi obywatelami Krakowa. Decyzja wzbudziła sprzeciw części radnych (pol.). deon.pl. [dostęp 2022-05-11].
  6. Tamara Barriga: Niechciani honorowi obywatele. Miasta zmagają się z przeszłością. tvn24.pl, 6 kwietnia 2015. [dostęp 2016-03-23].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Dyplom honorowego obywatelstwa miasta Podgórza dla Leopolda Płazińskiego.jpg
Autor: niezany, Licencja: CC0
Dyplom honorowego obywatelstwa miasta Podgórza dla Leopolda Płazińskiego