Horyzont
Horyzont (stgr. ὁρίζων (κύκλος) horízōn (kýklos), dosł. „(krąg) oddzielający”[1]) – okrąg powstały w wyniku przecięcia sfery niebieskiej na dwie części, wyznaczający granicę między przestrzenią widoczną dla obserwacji a zasłoniętą przez Ziemię.
Płaszczyzna horyzontu jest zawsze prostopadła do lokalnej osi pionu. Ze względu na odchylenie kształtu Ziemi od kuli, oś pionu nie pokrywa się z osią łączącą środek Ziemi z obserwatorem, z wyjątkiem równika i biegunów ziemskich.
Wyróżnia się trzy zasadnicze typy horyzontu:
- horyzont astronomiczny – okrąg wielki na sferze niebieskiej, którego płaszczyzna jest prostopadła do osi pionu
- horyzont prawdziwy – okrąg będący częścią wspólną podstawy stożka o wierzchołku na wysokości oka obserwatora i powierzchni Ziemi. Horyzont prawdziwy jest obniżony względem horyzontu astronomicznego o kąt:
gdzie R jest promieniem Ziemi, a h wysokością obserwatora.
Odległość horyzontu prawdziwego od obserwatora można obliczyć, stosując (ścisłą) zależność:
gdzie h to wysokość obserwatora, a R to promień Ziemi.
Dla małych h, podstawiając za R promień Ziemi i przyjmując, że (2R+h) jest w przybliżeniu równe 2R, dostajemy przybliżony wzór:
gdzie h jest wyrażone w metrach, a d w kilometrach. - horyzont topograficzny – uwzględnia elementy topografii miejsca obserwacji. Ten rodzaj horyzontu zwykle nie jest już okręgiem.
Wielkość obniżenia horyzontu prawdziwego dla przeciętnego obserwatora jest niewielka i wynosi od 2 do 3 minut łuku, jest więc trudna do zauważenia. Podczas lotu samolotem na trasie międzykontynentalnej obniżenie to sięga już 3 stopni.
Termin „horyzont” jest często mylony z terminem „widnokrąg”. Mówiąc, że coś widzimy na horyzoncie, w rzeczywistości mamy na myśli widnokrąg.
Zobacz też
- horyzont radiowy
- wertykał
Przypisy
- ↑ Henry George Liddell, Robert Scott: A Greek-English lexicon. Wydanie poprawione i rozszerzone przez Henry’ego Stuarta Jonesa przy współpracy Rodericka McKenziego. Oxford: Clarendon Press, 1940. [dostęp 2018-11-18].
Bibliografia
- Jan Flis: Szkolny słownik geograficzny. Warszawa: WSiP, 1986, s. 17.
Media użyte na tej stronie
View of the Space Shuttle Endeavour’s payload bay with the remote manipulator system (RMS) robotic arm in lower right frame. The blackness of space, Earth’s moon (upper right frame), and a thin slice of Earth’s horizon which runs vertically across the photograph, form the backdrop for this photograph.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Pawel pres~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
trzy zasadnicze rodzaje horyzontów