Hrabstwo Kyburga

Hrabstwo Kyburga – hrabstwo wchodzące w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego, istniejące w średniowieczu na terenach obecnej północnej Szwajcarii.

Herb hrabiów Kyburga do 1264
Herb hrabiów Kyburga od 1264
Herby hrabiów Kyburga przed 1264 i po 1264
(c) Marco Zanoli, CC BY-SA 4.0
Państwa feudalne na ziemiach obecnej Szwajcarii w XIII w., terytorium hrabstwa Kyburga w 1200 w kolorze żółtym, nabytki do 1264 – żółte pasy
Ziemie szwajcarskie podczas wojny domowej w połowie XV w., terytorium hrabstwa Kyburga jako zależne od Zurycha (różowe pasy)

Historia

Nazwa hrabstwa pochodzi od zamku Kyburg, który po raz pierwszy jest wzmiankowany pod datą 1027. W połowie XI w. trafił w ręce rodu hrabiowskiego z Dillingen[1][2]. Pod datą 1096 spotykamy pierwszą wzmiankę o tytułowaniu się jego właścicieli hrabiami Kyburga[2]. W 1180 dobra zostały podzielone pomiędzy dwie linie rodu: szwabską z Dillingen i kyburską. W 1218 hrabiowie Kyburga znacznie powiększyli swoje ziemie uczestnicząc z podziale dziedzictwa po książętach Zähringen[1][2] (m.in. uzyskali miasta Burgdorf, Thun i Fryburg). To znacznie poszerzyło ich strefę wpływów i pozwoliło im zakładać klasztory i miasta (m.in. Diessenhofen, Winterthur, Zug, Baden, Frauenfeld, Aarau)[2].

Ród hrabiów Kyburga wygasł w 1264 i hrabstwo przypadło Habsburgom[1][2]. Przed wyborem na króla Niemiec w 1273 często przebywał tu Rudolf I Habsburg, którego matka pochodziła z rodu hrabiów Kyburga. Z czasem hrabstwo znalazło się na uboczu władztwa Habsburgów i od drugiej połowy XIV w. było przedmiotem zastawów[2]. W 1419 wygasła kyburska linia Habsburgów[1]. W 1424 hrabstwo jako zastaw przejęło miasto Zurych. Podczas wojny domowej sprzymierzony z Habsburgami Zurych w 1442 zwrócił im większość hrabstwa, jednak już w 1452 ponownie rejon został zastawiony na rzecz miasta i odtąd stanowiło przez wieki główny element dóbr ziemskich Zurychu. Jednak tytułem hrabiów Kyburga posługiwali się cesarze z rodu Habsburgów aż do 1918[2].

Przypisy

  1. a b c d Kiburg. W: Gerhard Köbler: Historisches Lexikon der Deutschen Länder: Die deutschen Territorien vom Mittelalter bis zur Gegenwart. Wyd. 7. München: C. H. Beck, 2007, s. 333–334. ISBN 978-3-406-54986-1. [dostęp 2020-04-09].
  2. a b c d e f g Ueli Müller: Kyburg (Grafschaft, Burg). W: Historisches Lexikon der Schweiz [on-line]. 2008-11-06. [dostęp 2020-04-09].

Media użyte na tej stronie

Wappen Kyburgerr.svg
Autor: sidonius 17:26, 12 February 2007 (UTC), Licencja: CC BY-SA 2.5
Das ältere Wappen der Grafschaft Kyburg Grafschaft Kyburg
Schweiz Frühmia Adel.svg
(c) Marco Zanoli, CC BY-SA 4.0
Feudalherrschaften des Hochadels in der heutigen Schweiz um 1200. Die Grenzen der Gebiete geben nur den ungefähren Machtbereich der Adelsgeschlechter der Zähringer, Habsburger, Kyburger und Savoyer wieder. Achtung, diese Karte ist falsch und sollte nicht verwendet werden, da svg die Schraffuren nicht korrekt abbildet. Unten die korrekte Version im PNG-Format
Karte Alter Zuerichkrieg.png
Autor: Marco Zanoli (sidonius 20:10, 23 August 2006 (UTC)), Licencja: CC BY-SA 4.0
Der Alte Zürichkrieg 1436–1450
Wappen Vogtei Thurgau.svg
Autor: sidonius 17:26, 12 February 2007 (UTC), Licencja: CC BY-SA 2.5
Coat of arms of the counts of Neu-Kyburg (House Habsburg) and the condominium of Thurgau in the Old Swiss Confederacy