Hugo von Mohl

Hugo von Mohl
W nomenklaturze botanicznej: Mohl[1]
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1805
Stuttgart

Data i miejsce śmierci

1 kwietnia 1872
Tybinga

Zawód, zajęcie

botanik

Alma Mater

Uniwersytet w Tybindze

Odznaczenia
Knight Order of the Crown Württemberg..png Order.Maximilia.Art.Sciences.gif

Hugo von Mohl (ur. 8 kwietnia 1805 w Stuttgarcie, zm. 1 kwietnia 1872 w Tybindze) – botanik niemiecki, profesor uniwersytecki w Bernie i Tybindze, specjalizował się w badaniach nad budową i fizjologią komórek roślinnych, sklasyfikował tkanki roślinne na podstawie ich pochodzenia, wprowadził termin „protoplazma” dla określenia żywej zawartości komórki i jako pierwszy wyjaśnił zjawisko osmozy.

Życiorys

Hugo von Mohl urodził się 8 kwietnia 1805 roku w Stuttgarcie[2]. Jego ojciec Benjamin Ferdinand von Mohl (1766–1845) był prawnikiem i politykiem[3]. Jego starszymi braćmi byli Robert von Mohl (1799–1875), Julius Mohl (1800–1876) i Moritz Mohl (1802–1888)[3].

Po ukończeniu gimnazjum w rodzinnym mieście studiował medycynę na uniwersytecie w Tybindze (1823-1828)[2]. W 1827 roku opublikował traktat Über den Bau und das Winden der Ranken und Schlingpflanzen, a jego rozprawa doktorska dotyczyła porów komórek roślinnych[2].

Po studiach przebywał w Monachium[2]. W 1831 roku uzyskał nominację na adiunkta cesarskiego ogrodu botanicznego w Petersburgu, której nie przyjął, akceptując posadę profesora fizjologii w Bernie (1832)[3].

W 1835 roku powrócił na uniwersytet w Tybindze, obejmując profesurę botaniki[2]. W Tybindze, gdzie pracował do końca życia, przyczynił się do utworzenia pierwszego na terenie Niemiec wydziału nauk przyrodniczych w 1863 roku i został jego pierwszym dziekanem[2].

Von Mohl jako pierwszy zaobserwował zjawisko podziału komórek, najpierw u gałęzatek (1835), a następnie w aparatach szparkowych roślin kwiatowych (1838)[2]. Jego obserwacje potwierdzili inni uczeni, m.in. Franz Unger (1800–1870), Wilhelm Hofmeister (1824–1877) i Carl Wilhelm von Nägeli (1817–1891)[2]. Obaliło to teorię Matthiasa Jacoba Schleidena (1804–1881), który uogólnił rzadki przypadek powstawania wolnych komórek podczas tworzenia się bielma i postulował, że komórki powstają ze śluzowatej masy, w której wokół każdego jądra komórkowego powstaje błona komórkowa[2]. Von Mohl udowodnił również, że włókna roślinne składają się z różnych typów komórek[2]. Sklasyfikował tkanki roślinne na podstawie ich pochodzenia[4]. Wyjaśnił także powstawanie i budowę aparatów szparkowych[4].

W 1843 roku założył wraz z Diederichem von Schlechtendalem (1794–1866) czasopismo naukowe „Botanische Zeitung”, które współredagował do 1872 roku[2]. W 1843 roku w uznaniu zasług został odznaczony Orderem Korony Wirtemberskiej[5][3].

W 1846 roku wprowadził termin „protoplazma[a] dla określenia żywej zawartości komórki[2]. Odróżnił protoplazmę od wakuoli, błony komórkowej i ściany komórkowej[6]. W 1851 roku postulował, że wtórne ściany komórek roślinnych mają strukturę włóknistą[7]. Jako pierwszy wyjaśnił zjawisko osmozy[7]. Zajmował się również konstrukcją mikroskopów i w 1846 roku opublikował Mikrographie, Oder Anleitung Zur Kenntnis Und Zum Gebrauche Des Mikroskops[2].

W 1853 roku otrzymał Bawarski Order Maksymiliana za Naukę i Sztukę[8]. Zmarł nagle 1 kwietnia 1872 roku w Tybindze[3].

Publikacje

Wyniki swoich badań von Mohl przedstawiał w formie artykułów zamieszczanych w czasopismach, publikując przede wszystkim we współredagowanej przez siebie „Botanische Zeitung”[3]. Do historii naturalnej palmHistoria naturalis Palmarum (1823–1850) Carla Friedricha Philippa von Martiusa (1794–1868) napisał rozdział o anatomii pni palmowych[9]. Neue Deutsche Biographie wymienia jego następujące publikacje[2]:

  • 1827 – Über den Bau und das Winden der Ranken und Schlingpflanzen
  • 1834 – Bau und Formen der Pollenkörner
  • 1845 – Vermischte Schriften botanischen Inhalts
  • 1846 – Mikrographie, Oder Anleitung Zur Kenntnis Und Zum Gebrauche Des Mikroskops
  • 1851 – Grundzüge der Anatomie und Physiologie der Zelle

Członkostwa

Odznaczenia

Upamiętnienie

Na cześć von Mohla nazwano jeden z rodzajów szkarłatkowatych – Mohlana Martius (Phytolaccaceae)[17].

Uwagi

  1. Słowo „protoplazma” zostało wymyślone przez czeskiego fizjologa Jana Evangelistę Purkyně (1787–1869) dla określenia materiału embrionalnego znalezionego w jajach, zob. Encyclopædia Britannica ↓.

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Order.Maximilia.Art.Sciences.gif
Order of Maximilian for Art and Sciences's ribbon - Bavaria - Germany