IV Kielecki Batalion Etapowy
| Historia | |
| Państwo |  II Rzeczpospolita |
|---|---|
| Sformowanie | 1919 |
| Rozformowanie | 1921 |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Wilno Iwieniec Baranowicze |
| Formacja | Bataliony Etapowe |
| Podległość | Dowództwo Okręgu Generalnego „Kielce” IVb Brygada Etapowa |
IV Kielecki batalion etapowy – oddział wojsk wartowniczych i etapowych w okresie II Rzeczypospolitej pełniący między innymi służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Formowanie batalionu rozpoczęto na przełomie 1918-1919 roku. Otrzymał on numer i nazwę Okręgu Generalnego „Kielce”, w którym powstał i kolejny numer porządkowy oznaczany cyfrą rzymską (Baon Etapowy 3.IV. Kielce[1]).
Do batalionu wcielono żołnierzy starszych wiekiem i o słabszej kondycji fizycznej. Oficerowie i podoficerowie nie mieli większego doświadczenia bojowego. Batalion nie posiadał broni ciężkiej, a broń indywidualną żołnierzy stanowiły stare karabiny różnych wzorów z niewielką ilością amunicji[2]. We wrześniu 1919 roku dowództwo batalionu stacjonowało w Wilnie[3]. W lipcu 1920 batalion pełnił służbę garnizonową w Białymstoku. Po jego opuszczeniu, będąc w podporzadkowaniu 10 Dywizji Piechoty gen. Lucjana Żeligowskiego, walczył przez kilka dni w obronie linii Narwi i poniósł duże straty. 29 lipca liczył w stanie bojowym 2 oficerów i 200 podoficerów i szeregowców. Posiadał 1 ckm[4].
W październiku 1920 zreorganizowano brygady etapowe 4 Armii. Batalion wszedł w podporządkowanie dowódcy IVb Brygady Etapowej[5]. W lutym 1921 bataliony etapowe przejęły ochronę granicy polsko-rosyjskiej[6]. Początkowo pełniły ją na linii kordonowej, a w maju zostały przesunięte bezpośrednio na linię graniczną z zadaniem zamknięcia wszystkich dróg, przejść i mostów[7].
W 1921 bataliony etapowe ochraniające granicę przekształcono w bataliony celne[8].
Służba etapowa
7 stycznia 1921 dowództwo batalionu przedyslokowane zostało do Nowogródka. 1 i 2 kompanię ulokowało w Nowogródku, 3 ke w Nowojelni, a 4 ke w Walówce. Zadaniem batalionu było ochraniać linię kolejową Baranowicze–Sielec. W tym też dniu czasowo przydzielona do batalionu kompania I Kieleckiego be odeszła do Baranowicz. Tam zluzowała posterunki IV kieleckiego be na linii kolejowej Baranowicze–Stołpce[9].
W lutym 1921 2 kompania etapowa ochraniała linię kolejową Baranowicze-Stołpce do Kołosowa. Dowództwo tej kompanii miało być przeniesione do Stołpców. Linie kolejową Baranowicze - Sielec ochraniała 1 kompania, a linie kolejową Nowojelnia-Nowogródek 3 kompania etapowa z dowództwem w Klecku[10].
14 marca 1921 batalion otrzymał zadanie przegrupować się w pełnym składzie do Iwieńca do dyspozycji tamtejszej stacji kontrolnej[11].
Żołnierze batalionu
- Dowódcy batalionu
- mjr piech. Antoni I Biskupski (od 30 III 1920[12], był 28 XII 1920[13])
- mjr piech. Józef Sorokowski (był 23 IV 1921[14][15]
- Oficerowie batalionu
- ppor. piech. Stanisław Culic
Struktura organizacyjna
| Organizacja batalionu 23 kwietnia 1921[14] | ||
|---|---|---|
| pododdział | miejsce stacjonowania | dowódca |
| dowództwo batalionu | Iwieniec | mjr Józef Sorokowski |
| 1 kompania etapowa | Iwieniec | ppor. piech. Władysław Gajewski[16] |
| 2 kompania etapowa | Iwieniec | sierż. Wietrzyński |
| 3 kompania etapowa | Rubieżewicze | ppor. piech. Jan Rapcewicz[16] |
| 4 kompania etapowa | Dudki | chor. Stefański |
Przypisy
- ↑ Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 43 z 9 maja 1920 roku, pkt 2.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 28.
- ↑ Odziemkowski 2013 ↓, s. 29.
- ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 351.
- ↑ Rozkaz organizacyjny DOE 4 A ↓, s. 2.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 22.
- ↑ Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 23.
- ↑ Dominiczak 1992 ↓, s. 64.
- ↑ Dyslokacja IV Lubelskiego be ↓, s. 2.
- ↑ Dyslokacja IV Lubelskiego be ↓, s. 6.
- ↑ odpis rozkazu Dowództwa 4 A ↓, s. 45.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 17 marca 1920 roku, s. 280. Major Antoni I Biskupski (ur. 16 września 1878 roku) został 30 marca 1920 roku przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej.
- ↑ Informacja IE 4 A ↓, s. 26.
- ↑ a b Zarządzenia organizacyjne Dowództwa 4 A ↓, s. 57.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 93.
- ↑ a b Spis oficerów 1921 ↓, s. 54.
Bibliografia
- Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. [dostęp 2018-05-08].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
- Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
- Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757.
- Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
- Janusz Odziemkowski. Organizacja i ochrona zaplecza wojsk polskich na Litwie i Białorusi (luty 1919-lipiec 1920). „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 4 (246), 2014. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281.
- Janusz Odziemkowski. Użycie batalionów etapowych i wartowniczych wojsk polskich w walkach w Galicji, na Wołyniu i Lubelszczyźnie, 11 lipca-1 września 1920 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (249), 2013. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1440-6281.
- Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych IV Lubelskiego baonu etapowego → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Rozkaz organizacyjny Dowództwa Okręgu Etapowego 4 Armii → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
- Dowództwo 4 Armii. Zarządzenia i wytyczne dotyczące spraw organizacyjnych. → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).