I wojna opiumowa

I wojna opiumowa
wojny opiumowe
Ilustracja
Żelazna fregata HEIC „Nemesis”, pod dowództwem W. H. Halla, wraz z łodziami z okrętów „Sulphur”, „Calliope”, „Larne” i „Starling” niszczy chińskie dżonki w Zatoce Ansona, 7 stycznia 1841. Było to jedno z pierwszych starć w pierwszej wojnie opiumowej w Chinach.
Czas

18 marca 183929 sierpnia 1842

Miejsce

Chiny

Wynik

zwycięstwo Brytyjczyków,
traktat nankiński

Strony konfliktu
Wielka BrytaniaDynastia Qing
Dowódcy
Charles Elliot
George Elliot
James Bremer
Hugh Gough
Henry Pottinger
William Parker
Daoguang
Lin Zexu
Guan Tianpei
Siły
19 tys. żołnierzynieznane
Straty
69 zabitych
451 rannych
18 tys. – 20 tys. zabitych, rannych, zaginionych lub pojmanych
brak współrzędnych

Pierwsza wojna opiumowa znana także jako I wojna chińsko-brytyjska (1839-1842) została rozegrana między Wielką Brytanią a chińską dynastią Qing.

Na początku XIX wieku panujący w Chinach Mandżurowie (dynastia Qing), kierując się własnymi zyskami, ograniczyli handel z zagranicą do kilku monopolistycznych organizacji kupieckich, znajdujących się pod ich nadzorem. Protestowali przeciwko temu kupcy europejscy, zwłaszcza brytyjscy i francuscy, którzy działali w ramach ekspansywnych Kompanii Wschodnioindyjskich. Proponowali oni przede wszystkim otwarcie wielkiego chińskiego rynku zbytu dla swych towarów. Kupując w dużych ilościach herbatę, jedwab, ryż i wytwory rzemiosła, musieli płacić za te towary srebrem, z braku zgody na wwóz do Chin własnych towarów. Dla zrównoważenia więc bilansu płatniczego, kupcy angielscy zaczęli do Chin dostarczać w dużych ilościach opium z upraw w Indiach Brytyjskich. Palenie opium bardzo się w Chinach rozpowszechniło, mimo szkodliwego działania na zdrowie palących, a handel nim przybrał formę kontrabandy.

Na polecenie cesarza Daoguanga, jego specjalny wysłannik w Kantonie, Lin Zexu, nakazał blokadę faktorii angielskich i zniszczył 20 tys. skrzyń z zarekwirowanym opium. Zmieszał je z wapnem, solą i wodą. W tej postaci wyrzucił je do morza. Niszczenie narkotyku trwało 22 dni. Rząd Wlk. Brytanii uznał to za pretekst do wszczęcia karnej wojny (1839-1842) przeciwko Chinom. Eskadra okrętów brytyjskich zaatakowała Kanton, a oddziały desantowe piechoty zajęły ten port, później także szereg innych miast przybrzeżnych, łącznie z Szanghajem. Rząd Qingów musiał skapitulować, gdyż Brytyjczycy dysponowali znacznie nowocześniejszym uzbrojeniem, któremu Chińczycy nie potrafili się przeciwstawić.

Finałem wojny było podpisanie traktatu nankińskiego.

Media użyte na tej stronie

Destroying Chinese war junks, by E. Duncan (1843).jpg
The East India Company iron steam ship Nemesis, commanded by Lieutenant W. H. Hall, with boats from the Sulphur, Calliope, Larne and Starling, destroying the Chinese war junks in Anson's Bay, on 7 January 1841.
An engagement in the First Opium War (1839-42), showing the ‘Nemesis’ (right background, in starboard broadside view) attacking a fleet of Chinese war junks in the middle ground. The war junk third from the left is shown being destroyed with splinters flying up into the air. Two rowing boats with Chinese passengers watch from the left foreground. Various men can be seen overboard and clinging on to debris throughout the scene. The lettering below includes lists of dimensions. PAH8193 and PAH8893 are additional copies, both hand-coloured, and the print is from an oil painting by Duncan presented to the Williamson Art Gallery at Birkenhead in 1925, with another showing Prince Albert visiting iron ships off Woolwich Dockyard. They were a gift from Alderman J.W.P. Laird, one of the Birkenhead shipbuilding family who built the 'Nemesis' and others of the vessels shown in them. On 7 January 1841, the 'Nemesis' of the Bombay Marine (the East India Company's naval service), commanded by William Hutcheon Hall, with boats from the ‘Sulphur’, ‘Calliope’, ‘Larne’ and ‘Starling’, destroyed Chinese war junks in Anson's Bay, Chuenpee, near the Bocca Tigris forts guarding the mouth of the Pearl River up to Canton. British forces then captured the forts themselves. Hall was a Royal Naval master at the time. He had steam experience and had been privately engaged by John Laird to command the 'Nemesis', which the latter had built experimentally as the first fully iron warship, and was so successful in it in China that in 1841 he was specially commissioned as a Naval lieutenant. He went on to later Royal Naval service as a captain in the Crimean War and was a retired admiral at his death in 1875. His portrait (BHC2733) and papers are also in the Museum collection.