Ildefons Żbikowski

Ildefons Żbikowski
Tygrys
starszy sierżant starszy sierżant
Data i miejsce urodzenia

17 sierpnia 1925
Bartołdy

Data i miejsce śmierci

25 lutego 1950
Osyski

Przebieg służby
Siły zbrojne

Sign (cross) of Narodowe Siły Zbrojne (NSZ) at plaque in Sanok.jpg Narodowe Siły Zbrojne
Narodowe Zjednoczenie Wojskowe

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce

Ildefons Żbikowski ps. „Tygrys”, (ur. 17 sierpnia 1925 w Bartołdach[1], zm. 25 lutego 1950 w Osyskach[1]) – starszy sierżant, członek NZW i NSZ, żołnierz podziemia antykomunistycznego.

Życiorys

Jego rodzice – Leon i Feliksa, z d. Ossowska prowadzili gospodarstwo rolne o powierzchni 12 ha w miejscowości Bartołdy[1].

Przed II wojną światową ukończył pięć klas szkoły powszechnej, pracował w gospodarstwie rolnym rodziców[1]. W okresie II wojny światowej należał do Narodowych Sił Zbrojnych (być może od 1944)[1]. W 1945 był członkiem partyzanckich oddziałów Romana Dziemieszkiewicza i Czesława Czaplickiego. Uczestniczył w ataku na areszt Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krasnosielcu (1 maja 1945) oraz rozbiciu posterunków Milicji Obywatelskiej w Jednorożcu, Pęczkach i Krzynowłodze Wielkiej. Po rozwiązaniu w sierpniu 1945 oddziału Cz. Czaplickiego powrócił do cywilnego życia i rozpoczął naukę w gimnazjum mechanicznym w Iłowie[1].

Latem 1947 nawiązał kontakt z oddziałem Mieczysława Dziemieszkiewicza, wchodzącym w skład Narodowego Zjednoczenia Wojskowego i wstąpił do niego 17 września 1947. Uczestniczył w większości akcji bojowych oddziału, od początku 1948 był dowódcą jednego z patroli. 28 kwietnia 1948 dowódca udzielił mu pochwały za dzielność w pracy konspiracyjnej, 28 sierpnia 1948 został awansowany do stopnia sierżanta. Brał udział w walkach z oddziałami MO, a także wykonywaniu wyroków śmierci na współpracownikach UB oraz działaczach komunistycznych. M.in. 12 lipca 1948 dowodził poddziałem w walce, w czasie której zginął Tadeusz Mazurowski, szef Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Ciechanowie[1].

25 lutego 1950 razem ze swoim patrolem został w miejscowości Osyski otoczony przez oddział Grupy Operacyjnej UB i KBW. Nastąpiło to w wyniku denuncjacji przez byłego żołnierza podziemia. Podczas walki zginęli wszyscy partyzanci (poza I. Żbikowskim także Józef Niski ps. „Brzoza”, Henryk Niedziałkowski ps. „Huragan” i Władysław Bukowski ps. „Zapora”), a także dwóch żołnierzy KBW[1]. Według raportu dowództwa GO KBW jeden z partyzantów krzyknął przed śmiercią "My giniemy za Polskę Narodową, a wy za co, komuniści"[1].

Jego rodziców i rodzeństwo wysiedlono we wrześniu 1950 z rodzinnej miejscowości, a ich gospodarstwo przejęło państwo. On sam został pośmiertnie (30 października 1950) awansowany do stopnia starszego sierżanta[1].

Upamiętnienie

W Zielonej Ciechanowskiej znajduje się pomnik upamiętniający żołnierzy wyklętych ziemi przasnyskiej i ciechanowskiej[2].

W filmie Historia Roja w postać Ildefonsa Żbikowskiego wcielił się Piotr Domalewski[3].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j Konspiracja i opór społeczny 1944-1956. Słownik biograficzny. Tom IV, wyd. Instytut Pamięci Narodowej, Kraków-Warszawa-Wrocław 2010, s. 698-700 (biogram autorstwa Kazimierza Krajewskiego i Tomasza Łabuszewskiego)
  2. "Rój" i jego żołnierze, dzieje.pl [dostęp 2022-06-30] (pol.).
  3. Historia Roja - obsada, aktorzy - Telemagazyn.pl, www.telemagazyn.pl [dostęp 2022-06-30] (pol.).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet st sierz 38.svg
Naramiennik starszego sierżanta Wojska Polskiego (1938-39).
Sign (cross) of Narodowe Siły Zbrojne (NSZ) at plaque in Sanok.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Znak Narodowych Siły Zbrojnych (NSZ) na tablicy pamiątkowej w Sanoku