Incydent 28 lutego

Tłum szturmuje biuro monopolu tytoniowego w Tajpej 28 lutego 1947

Incydent 28 lutego (chiń. 二二八事件; pinyin: Ér’èrbā Shìjiàn) – zamieszki spowodowane represyjną polityką Kuomintangu wobec mieszkańców Tajwanu, które miały miejsce w 1947 roku.

Geneza

Radykalna polityka nacjonalistów chińskich wobec ludności japońskiej (do 13 kwietnia 1946 wysiedlono z Tajwanu 488 tys. Japończyków, w tym 166 tys. żołnierzy) znajdowała odbicie również w ich postępowaniu wobec Tajwańczyków, których w większości uważali za kolaborantów[1]. Odbierano im majątki, niszczono należące do nich gospodarstwa rolne i fabryki[1]. Jednocześnie we władzach okupacyjnych występowała na ogromną skalę korupcja.

Wydarzenia

27 lutego 1947 policjanci z biura monopolu alkoholowego i tytoniowego podczas kontroli w Danshui brutalnie pobili 40-letnią Tajwankę Lin Jiangmai (林江邁)[2], oskarżoną o szmuglowanie papierosów. Na miejscu zebrał się wzburzony tłum. Doszło do przepychanek, w trakcie których policjanci śmiertelnie postrzelili Tajwańczyka.

Następnego dnia demonstranci wdarli się do oddziału biura monopolu tytoniowego w Tajpej, a następnie ruszyli pod urząd władz prowincji z żądaniem demokratyzacji życia publicznego. Zgromadzeni na dachu budynku żołnierze otworzyli ogień z broni maszynowej do tłumu. Zabito i ciężko raniono kilkadziesiąt osób.

Reakcja władz

Tajwański cywil zastrzelony przez kuomintangowskich żołnierzy

Po wydarzeniach z 28 lutego doszło do powszechnego strajku na Tajwanie. Zamknięte zostały sklepy, szkoły i fabryki. 1 marca wybuchły zamieszki w Tajpej. Utworzona została rada samorządowa mająca reprezentować interesy Tajwańczyków. Wysunięto żądania reform politycznych. Gubernator Tajwanu, Chen Yi, wyraził zgodę na utworzenie Komisji dla zażegnania Incydentu 28 lutego.

W odpowiedzi na zajścia na Tajwanie władze kuomintangowskie skierowały na wyspę żandarmerię wojskową i 11 tysięcy żołnierzy z XXI Dywizji. Po wylądowaniu w portach Keelung i Kaohsiung żołnierze otworzyli ogień do napotkanych Tajwańczyków, następnie podobne zajścia miały miejsce w innych częściach wyspy, Tajpej i Pingdong. Podczas trwającej miesiąc pacyfikacji Tajwanu zginęło według oficjalnych danych Kuomintangu 28 tysięcy Tajwańczyków. Wśród zabitych znalazło się wielu przedstawicieli miejscowej elity intelektualnej[3]. Czystki przerwała dopiero interwencja rządu amerykańskiego u Czang Kaj-szeka. 22 kwietnia gubernator Chen Yi został zdymisjonowany[4].

Dziedzictwo

Incydent 28 lutego doprowadził do utrzymującego się do dzisiaj podziału między rdzennymi mieszkańcami Tajwanu (benshengren) a uciekinierami z kontynentu (waishengren)[3].

Do czasu demokratyzacji Tajwanu w latach 80. XX wieku i zniesienia stanu wyjątkowego w 1987 zakazana była jakakolwiek pamięć o wydarzeniach z 28 lutego 1947. W listopadzie 1947 w Hongkongu tajwańscy emigranci założyli Demokratyczną Ligę Autonomii Tajwanu.

W 1987 r. na Tajwanie powstało Stowarzyszenie Pokojowej Promocji 28 lutego, domagające się ujawnienia prawdy o tamtych wydarzeniach i ustanowienia 28 lutego dniem pamięci narodowej. W lutym 1989 w Tajpej odsłonięto pomnik ofiar masakry, a w 1990 tajwański parlament po raz pierwszy uczcił ich pamięć.

Przypisy

  1. ↑ a b John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996, s. 315. ISBN 83-85893-79-2.
  2. ↑ Maria Roman Sławiński: Historia Tajwanu. Warszawa: Elipsa, 2001, s. 93. ISBN 83-7151-477-8.
  3. ↑ a b Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 236. ISBN 83-88542-68-0.
  4. ↑ Maria Roman Sławiński: Historia Tajwanu. Warszawa: Elipsa, 2001, s. 94. ISBN 83-7151-477-8.

Bibliografia

  • Encyklopedia historyczna świata. Tom X. Kraków: Wyd. Opres, 2002. ISBN 83-85909-72-9.

Media użyte na tej stronie

228 Incident h.jpg
Taipei Branch of the Bureau of Monopoly, was occupied by angry crowd.