Informatyka stosowana

Informatyka stosowana (ang. applied computing) – dyscyplina oraz kierunek nauczania, wiążący ze sobą kompetencje informatyczne z dogłębną znajomością potrzeb określonej praktyki. Określony podzbiór wiedzy dyscypliny informatyka jest logicznie uzupełniany wiedzą specjalistyczną. W podstawowym zakresie obejmuje praktyczne wykorzystanie narzędzi informatycznych w innych dyscyplinach w każdej dziedzinie nauk[1].

Źródła informatyki stosowanej

Już w latach 60., w chwili rozpoczęcia produkcji pierwszych komputerów UMC, pojawiło się zapotrzebowanie ze strony geodezji na specjalistyczne urządzenie obliczeń geodezyjnych. Na to zamówienie, od 1968 wyprodukowano kilkanaście specjalizowanych komputerów GEO. Podobne zapotrzebowanie przyszło z medycyny na urządzenia do analizy sygnałów EKG i EEG. W Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Informatyki Politechniki Warszawskiej w latach 1967-1986 wyprodukowano 150 sztuk maszyny ANOPS. W tych przykładach istotne były doświadczenia współpracy informatyków z geodetami oraz lekarzami.

Wraz z rozwojem informatyki taka współpraca była coraz częściej potrzebna. Co prawda na innych kierunkach studiów wprowadzano podstawy informatyki i programowania, ale była to wiedza niewystarczająca. Pojawiało się zasadne pytanie kto ma oprogramować sterownik silnika – inżynier informatyk czy inżynier mechanik? – informatyk nie miał wiedzy specjalistycznej, a mechanik informatycznej i trudno też było im się wzajemnie zrozumieć w projektowaniu algorytmu oprogramowania.

W 1999 prof. Ryszard Tadeusiewicz, wówczas Rektor AGH, na posiedzeniu Prezydium KRASP (Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych) zgłosił inicjatywę poszerzenia istniejącego zbioru kierunków kształcenia o informatykę stosowaną. Propozycja, początkowo popierana, z czasem była krytykowana, w tym przez informatyków, w zamian proponując poszerzenie nauki informatyki na innych kierunkach.

Prof. Tadeusiewicz wobec takiego braku akceptacji, w 2003 uzyskał prawa wprowadzenia kierunku informatyka stosowana na czterech wydziałach AGH. Z czasem inne uczelnie uzyskiwały podobne prawo. Pozostawało tylko dobrać odpowiedni zakres programu nauczania informatyki, łącząc go z programem studiów specjalistycznych[2].

Program informatyczny kierunku

Przykładowy program informatyczny kierunku[3]:

Tematyka informatyki stosowanej

Obecnie kilkanaście uczelni prowadzi kierunek informatyka stosowana, przy czym w wielu przypadkach nazwa kierunku przymiotnikowo określa jego tematykę. Można też wyróżnić dwie klasy relacji dyscypliny informatyka z inną dyscypliną:

  • zastosowanie informatyki wspomaga rozwój innej dyscypliny,
  • wyniki badań innej dyscypliny wspomagają rozwój informatyki.

Informatyka wspomaga inną dyscyplinę

W tym przypadku większość zastosowań informatyki polega na tworzeniu i przetwarzaniu informacji zapisanych w bazach wiedzy dotyczących danej dyscypliny, czasem dokonywaniem obliczeń oraz z wizualizacją przechowanych danych. W zaawansowanych rozwiązaniach techniki informatyczne zmieniają jakościowo dotychczasowe rozwiązania techniczne (np. zamiast siłowego czy elektronicznego układu sterującego podłączany jest sterownik z aplikacją sterującą):

  • Informatyka przemysłowa, informatyka materiałowa – zajmuje się programowaniem CNC, sterowników, projektowaniem wspomaganym komputerowo CAD, materiałoznawstwem oraz zajmuje się monitorowaniem i sterowaniem produkcją oraz modelowaniem procesów technologicznych.
  • Geoinformatyka, geoinformacja, geostatyka – zajmuje się numerycznym przetwarzaniem i analizowaniem informacji geograficznej i pomiarów geodezyjnych oraz zastosowaniami informatyki w kartografii, GPS, fotogrametrii, teledetekcji, analizie danych przestrzennych i nawigacji.
  • Informatyka ekonomiczna, informatyka gospodarcza – zajmuje się tworzeniem i zarządzaniem systemami informacyjnymi w organizacjach i przedsiębiorstwach.
  • Informatyka medyczna – zajmuje się przetwarzaniem danych medycznych oraz projektowaniem urządzeń diagnostyczno-medycznych z wykorzystaniem systemów informatycznych.
  • Bioinformatyka – obejmuje metody obliczeniowe badania i symulacji struktury, funkcji i ewolucji genów, genomów i białek oraz przetwarzaniem informacji biologicznej.
  • Neuroinformatyka – zajmuje się przetwarzaniem i przepływem informacji w systemach nerwowych oraz procesów neurologicznych.
  • Informatyka chemiczna, chemioinformatyka – zajmuje się przetwarzaniem informacji baz wiedzy związków chemicznych, między w projektowaniu leków.
  • Informatyka śledcza – dostarcza cyfrowych środków dowodowych dotyczących przestępstw popełnionych cyfrowo lub przy użyciu systemów teleinformatycznych.
  • Informatyka społeczna, socjoinformatyka – bada wpływ użytkowania produktów informatycznych na społeczeństwo i jego jednostki.

Dyscyplina wspomaga rozwój informatyki

  • Mechatronika – łączy technikę elektryczną z mechaniczną i informatyczną i między innymi dostarcza mikronapędów do dysków, drukarek, skanerów, itp.
  • Socjoinformatyka – bada wpływ zjawisk i zachowań społecznych na sposób korzystania z serwisów informatycznych oraz społecznościowych – wspomaga badania nad zwiększeniem użyteczności rozwiązań informatycznych.
  • Informatyka afektywna – zajmuje się metodami i narzędziami rozpoznawania, analizy, interpretacji i symulacji stanów emocjonalnych użytkowników komputerów – wspomaga badania nad efektywniejszymi metodami komunikacji człowiek-komputer.
  • Kognitywistyka – zajmująca się obserwacją i analizą działania zmysłów, mózgu i umysłu, w szczególności ich modelowaniem, mającym na celu projektowanie „inteligentnych” urządzeń.
  • Informatyka prawnicza – dostarcza interpretacji aktów prawnych, których zapisy powinny być uwzględnione w projektowaniu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych (ochrona danych osobowych, prywatność).

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. 2018 poz. 1818 Rozp. MNiSzW z 20.09.2018 w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz artystycznych.
  2. ↑ Tadeusiewicz ↓.
  3. ↑ Informatyka stosowana studia – kierunek studiów.

Bibliografia