Ivars Godmanis

Ivars Godmanis

Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1951 Ryga
Premier Łotwy
Okres	od 20 grudnia 2007 do 12 marca 2009
Przynależność polityczna	LPP/LC
Poprzednik	Aigars Kalvītis
Następca	Valdis Dombrovskis
Premier Łotwy
Okres	od 7 maja 1990 do 3 sierpnia 1993
Przynależność polityczna	Łotewski Front Ludowy
Następca	Valdis Birkavs
Odznaczenia

Ivars Godmanis (ur. 27 listopada 1951 w Rydze) – łotewski polityk i fizyk. W latach 1990–1993 pierwszy premier Łotwy po odzyskaniu przez kraj niezależności od ZSRR, minister spraw wewnętrznych w latach 2006–2007, a w okresie 2007–2009 ponownie premier Łotwy. Poseł do Parlamentu Europejskiego VII kadencji.

Życiorys

Wykształcenie i działalność zawodowa

W 1974 został absolwentem fizyki na Uniwersytecie Łotwy w Rydze ze specjalizacją fizyka ciała stałego. W 1992 uzyskał stopień doktora fizyki. W 1993 ukończył kurs zarządzania finansowego i biznesowego w Niemczech.

Po studiach został asystentem w Instytucie Fizyki Ciał Stałych na Uniwersytecie Łotwy, pracował na tej uczelni w latach 1974–1988.

Działalność polityczna 1988–2007

Pod koniec lat 80. rozpoczął działalność polityczną. Wstąpił do Łotewskiego Frontu Ludowego, w latach 1988–1990 był jego wiceprzewodniczącym. Od 7 maja 1990 do 3 sierpnia 1993 sprawował urząd premiera, działając na rzecz transformacji ekonomicznej od gospodarki centralnie planowanej do wolnorynkowej. Po rozpadzie Łotewskiego Frontu Ludowego, w 1993 wstąpił do Łotewskiej Drogi, liberalnej partii założonej w większości przez działaczy jego dotychczasowej organizacji. Następnie w okresie od 26 listopada 1998 do 16 lipca 1999 zajmował stanowisko ministra finansów.

Po wyborach parlamentarnych w 2006 Ivars Godmanis objął 7 listopada tego samego roku stanowisko ministra spraw wewnętrznych^[1] w rządzie Aigarsa Kalvītisa. Zajmował je do 20 grudnia 2007. Został przewodniczącym Łotewskiej Drogi (2004–2007) i współprzewodniczącym federacji LPP/LC (2007–2009).

Premier 2007–2009

Ivars Godmanis (z lewej) z ambasadorem USA na Łotwie

Po dymisji urzędującego premiera, Ivars Godmanis 14 grudnia 2007 został desygnowany przez prezydenta Valdisa Zatlersa na nowego szefa rządu^[2]. 20 grudnia tego samego roku Sejm zaakceptował gabinet pod jego kierownictwem stosunkiem głosów 54 do 43. 15 ministrów spośród wszystkich 19 zajmowało swoje stanowiska w poprzednim rządzie^[3].

Jesienią 2008 gabinet Ivarsa Godmanisa stanął w obliczu kryzysu ekonomicznego, skutkującego spadkiem PKB (o 4,3% w III kwartale 2008 i o 10,4% w IV kwartale tego samego roku), wzrostem bezrobocia i inflacji. Rząd przejął drugi co do wielkości bank (Parex Bank), zaciągnął pożyczkę od MFW i UE w wysokości kilku mld USD^[4]. Zapowiedział również szereg cięć budżetowych i podwyżkę podatków, co doprowadziło do masowych demonstracji w Rydze w styczniu 2009^[5].

4 lutego 2009 jego rząd przetrwał głosowanie nad wotum nieufności, zgłoszonym przez partie opozycyjne 40 do 51^[6]. 13 lutego 2009 prezydent Łotwy ogłosił, że stracił zaufanie do Ivarsa Godmanisa, a tydzień później dwie partie koalicji rządzącej (Partia Ludowa i Związek Zielonych i Rolników) zażądały jego dymisji. Tego samego dnia Ivars Godmanis złożył rezygnację rządu na ręce Valdisa Zatlersa, który ją zaakceptował^[7]. 26 lutego 2009 prezydent desygnował na stanowisko premiera Valdisa Dombrovskisa^[8], zaś partia dotychczasowego premiera przeszła do opozycji.

Działalność po odejściu z rządu

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 Ivars Godmanis został jednym z ośmiu łotewskich posłów. Mandat uzyskał z pierwszego miejsca listy LPP/LC^[9]. W PE VII kadencji przystąpił do grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, europosłem był do 2014^[10].

Życie prywatne

Rozwiedziony z żoną Ramoną, z którą ma troje dzieci^[11]. Związał się z Ilzą Pētersone, urzędnikiem państwowym i doradczynią premiera ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa^[12].

Przypisy