Ivo Tartaglia

Ivo Tartaglia

Data i miejsce urodzenia	6 lutego 1880 Split
Data i miejsce śmierci	3 kwietnia 1949 Lepoglava
Burmistrz Splitu
Okres	od 1918 do 1928
Poprzednik	Josip Smodlaka
Następca	Petar Bonetti
Ban banowiny primorskiej
Okres	od 1929 do 1932
Następca	Josip Jablanović
Odznaczenia

Ivo Tartaglia, także Ivo Tartalja (ur. 6 lutego 1880 w Splicie, zm. 3 kwietnia 1949 w Lepoglavie^[1]) – chorwacki i jugosłowiański polityk, burmistrz Splitu (1920-1928), ban banowiny primorskiej (1929-1932).

Życiorys

Studiował prawo w Zagrzebiu, Pradze, Wiedniu i w Grazu. Na uniwersytecie w Grazu obronił pracę doktorską^[1]. W 1903 powrócił do Splitu i otworzył kancelarię adwokacką. W tym czasie pisał artykuły publicystyczne do czasopism wydawanych w Chorwacji (Novi list, Narodni list, Svjetlo, Pokret). Należał do założycieli Chorwackiej Partii Demokratycznej (Hrvatska demokratska stranka), pełniąc w 1905 funkcję jej sekretarza. W 1913 bronił przed sądem chorwackich działaczy narodowych. Po wybuchu I wojny światowej został internowany przez władze Austro-Węgier w Mariborze, razem z bratem Oskarem^[1]. Po zakończeniu wojny związał się z Jugosłowiańską Ligą Demokratyczną (Jugoslovenska demokratska liga). W 1918 objął stanowisko burmistrza Splitu. W 1919 organizował protesty przeciwko aneksji części Dalmacji przez Włochy. Z jego inicjatywy w 1925 powstała linia kolejowa łącząca Split z centralną Jugosławią^[1]. Zrealizował projekt elektryfikacji miasta, zmodernizował port w Splicie, a także założył teatr zawodowy i rozbudował sieć szkół. W 1926 zdobył mandat deputowanego do Skupsztiny Królestwa SHS^[1].

Po zamachu na Stjepana Radicia w 1928 wbrew stanowisku większości polityków chorwackich był zwolennikiem dalszej współpracy z dworem Aleksandra I. Po ustanowieniu dyktatury królewskiej w Jugosławii w 1929 stanął na czele banowiny primorskiej. W 1932 zrezygnował z tego stanowisko po ataku żandarmów na procesję katolików w Omišu. W latach 1939–1941 zasiadał w Senacie Królestwa Jugosławii^[1]. W 1941 po agresji na Jugosławię został internowany przez włoskie władze okupacyjne^[1].

Po przejęciu władzy przez komunistów otrzymał propozycję objęcia stanowiska w nowym rządzie^[1]. Z uwagi na chorobę serca nie podjął się tego zadania. Kiedy odmówił żądaniom władz komunistycznych, aby przekonał Ivana Meštrovicia do powrotu do Jugosławii popadł w niełaskę. Aresztowany, stanął przed sądem w Splicie oskarżony o współpracę z dyktaturą Aleksandra I. Skazany na 7 lat więzienia i konfiskatę majątku^[1]. Początkowo odbywał karę w Szybeniku, skąd został przeniesiony do więzienia w Lepoglavie, gdzie zmarł w 1949. Władze jugosłowiańskie dopiero w 1987 wyraziły zgodę, aby spoczął w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Lovrinac w Splicie.

Odznaczony Orderem św. Sawy III st., Orderem Korony Jugosłowiańskiej I i II stopnia. Do 1935 był związany z masońską lożą Pravda.

Przypisy

Bibliografia

• Momčilo Pavlović: Senatori Kraljevine Jugoslavije. Biografski leksikon. Belgrad: 2016, s. 301–302. ISBN 978-86-7403-206-0.