Ján Režňák

Ján Režňák

32 zwycięstwa
Data i miejsce urodzenia	14 kwietnia 1919 Jablonica
Data i miejsce śmierci	19 września 2007 Martin
Przebieg służby
Lata służby	1940–1951
Siły zbrojne	Słowackie Siły Powietrzne (1940–1944) Czechosłowackie Lotnictwo Wojskowe (1945–1948)
Jednostki	13. Staffel Jagdgeschwader 52 (13/JG 52)
Stanowiska	zastępca dowódcy lotniska Trenčianske Biskupice (1945) instruktor Szkoły Lotniczej w Ołomuńcu (1945–1948)
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa front wschodni
Późniejsza praca	szef pilotażu na lotnisku Považská Bystrica (1948–1951) projektant w Pieszczanach (1951–1979)
Odznaczenia

Ján Režňák (ur. 14 kwietnia 1919 w Jablonicy, zm. 19 września 2007 w Martinie) – pilot słowacki, as myśliwski z okresu II wojny światowej. Pilot sił powietrznych I Republiki Słowacji z największą liczbą zestrzeleń. Uzyskał 32 potwierdzone zwycięstwa z wszystkich 220, jakie ogółem w czasie II wojny światowej odnieśli piloci słowaccy.

Życiorys

Pochodził z rodziny rzemieślniczej. Był synem stolarza.

Po skończeniu szkoły średniej w Senicy rozpoczął kurs pilota na lotnisku aeroklubowym w Vojnarach. Następnie został przyjęty do Szkoły Pilotażu przy 3. Pułku Lotniczym Czechosłowackiego Lotnictwa Wojskowego w Spiskiej Nowej Wsi. Po utworzeniu Republiki Słowacji jako kadet odbył szkolenie pilota myśliwskiego w Pieszczanach.

W 1940 roku rozpoczął służbę w Słowackich Siłach Powietrznych. W 1941 roku jako pilot 13. Eskadry Myśliwskiej został skierowany na Front Wschodni. Swój chrzest bojowy przeszedł na samolocie Avia B-534 29 lipca 1941 roku, gdy pomyłkowo wdał się w pościg za samolotami węgierskimi Fiat CR 32. Miesiąc później powrócił na Słowację.

Od sierpnia 1941 roku latał na samolotach Messerschmitt Bf 109. W 1942 roku odbył przeszkolenie w jednostkach Luftwaffe. W 1943 roku powrócił do służby na froncie.

17 stycznia 1943 roku dokonał swojego pierwszego zwycięstwa lotniczego. Nad miejscowością Smolenskaja zestrzelił samolot radziecki Polikarpow I-153. Tego samego dnia został też po raz pierwszy trafiony przez przeciwnika. Mimo ciężkiego uszkodzenia samolotu Messerschmitt Bf 109E Režňákowi udało się doprowadzić go na lotnisko i wylądować. 17 lutego 1943 roku podczas lotu samolotem Arado Ar 66 awaryjnie lądował na Morzu Azowskim. Mimo zimy udało mu się przetrwać w lodowatej wodzie i dryfując na krze doczekać przybycia łodzi ratunkowej.

30 czerwca 1943 roku nad wsią Sławjanskaja pilotując Messerchmitta Bf 109G-4 zestrzelił samolot Ławoczkin ŁaGG-3. Było to jego ostatnie potwierdzone zwycięstwo w II wojnie światowej. W lipcu 1943 roku Ján Režňák powrócił na Słowację. W 1944 roku służył w 13. Eskadrze Myśliwskiej na lotnisku Vajnorach, a następnie w Pieszczanach. W tym czasie jego jednostka zajmowała się zwalczaniem bombowców amerykańskich. Po wybuchu powstania słowackiego znalazł się w strefie okupowanej przez wojska niemieckie. Odmówił wstąpienia do Luftwaffe, za co został poddany nadzorowi i pozbawiony prawa opuszczania Pieszczan.

Po zakończeniu II wojny światowej wstąpił do Czechosłowackiego Lotnictwa Wojskowego. Od 1945 roku był instruktorem pilotażu. W 1948 roku z powodu swojej przeszłości, jako jeden z nielicznych byłych pilotów Słowackich Sił Powietrznych, został usunięty z wojska czechosłowackiego i zdegradowany. Rozpoczął pracę w aeroklubie jako instruktor. W ramach represji ze strony władz komunistycznych Czechosłowacji w 1951 roku pozbawiono go licencji pilota. Musiał zmienić pracę. Do emerytury, na którą przeszedł w 1979 roku pracował w biurze projektowym w Pieszczanach.

Po 1989 roku podjął starania o rehabilitację. Do końca życia mieszkał w Pieszczanach.

W czasie II wojny światowej odbył łącznie 193 loty bojowe. Odniósł 32 zwycięstwa zweryfikowane jako pewne i 3 jako prawdopodobne.

Odznaczenia

• Order Krzyża Zwycięstwa
• Krzyż Zasługi Wojskowej
• Złoty Medal za Bohaterstwo
• Medal „Za bohaterstwo” kl. II
• Medal „Za bohaterstwo” kl. III
• Odznaka Pilota Wojskowego
• Krzyż Niemiecki w Złocie – III Rzesza
• Krzyż Żelazny I Klasy – III Rzesza
• Krzyż Żelazny II Klasy – III Rzesza
• Złota Odznaka Pilota Frontowego Luftwaffe – III Rzesza
• Order Korony Króla Zwonimira – Chorwacja

Bibliografia

• Zbigniew Lalak, Jiří Rajlich, Zachary Stojczew: Sojusznicy Luftwaffe. Część 1. Books International. ISBN 83-906942-0-4.

Linki zewnętrzne

• Miro Barič: Takmer zabudnuté slovenské eso. www.obroda.sk. [dostęp 2009-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 lutego 2008)]. (słow.).
• Peter Kacúr: Slovenské eso č. 1: Ján Režňák. www.druhasvetova.sk, 13 lipca 2007. [dostęp 2009-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 listopada 2010)]. (słow.).
• Philippe Saintes: Jan Reznak. Les Chevaliers du Ciel. [dostęp 2009-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (31 grudnia 2008)]. (fr.).
• Ján Režňák. www.topsid.com. [dostęp 2009-08-02]. (słow.).