Józef Heldenburg

Józef Heldenburg
Josef Schneider de Heldenburg
Ilustracja
Józef Heldenburg (styczeń 1908)
Data i miejsce urodzenia

1849
Czerwonogród

Data śmierci

1921

Miejsce spoczynku

Cmentarz Główny w Przemyślu

Zawód, zajęcie

prokurator, sędzia

Narodowość

Polska

Rodzice

Ignacy, Wiktoria

Małżeństwo

Gabriela

Krewni i powinowaci

Wiktor Schneider de Heldenburg (bratanek)

Faksymile
Odznaczenia
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Józef Schneider de Heldenburg (ur. 1849 w Czerwonogrodzie, zm. 1921) – polski prawnik, prokurator, sędzia.

Życiorys

Józef Schneider de Heldenburg urodził się w Czerwonogrodzie w 1849[1]. Pochodził z austriackiego rodu Schneider von Heldenburg[1]. Był wnukiem margrabiego Magnusa Schneidera juniora[1], synem Ignaza, pol. Ignacego Heldenburga (prawnik, od 1855 mandatariusz w Czortkowie[2], notariusz w Monasterzyskach) i Wiktorii Dunin-Kozickiej herbu Łabędź[1]. Był bratem Wincentego (powstaniec styczniowy), Karola, Maksymiliana i Marii (po mężu Żdżańska)[1].

Po ukończeniu studiów prawniczych w okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej wstąpił do służby wymiaru sprawiedliwości Austro-Węgier w 1872[3]. Od tego roku był auskultantem wschodniej Galicji C. K. Wyższego Sądu Krajowego we Lwowie[4], od około 1874 był auskultantem przydzielony do C. K. Prokuratorii Państwa we Lwowie[5], od około 1875 był auskultantem w C. K. Sądzie Powiatowym w Cieszanowie[6]. Od około 1876 był adjunktem i sędzią dla spraw drobnych w C. K. Sądzie Powiatowym w Łopatynie[7]. Z posady adiunkta sądu powiatowego w Łopatynie w grudniu 1883 został mianowany adiunktem sądowym we Lwowie[8][9]. Od około 1884 był adiunktem przy C. K. Sądzie Krajowym we Lwowie[10]. Z tej posady w maju 1885 został mianowany na stanowisko zastępcą prokuratora w Brzeżanach[11] i pełnił je w kolejnych latach[12]. W sierpniu 1887 w charakterze zastępcy prokuratora został przeniesiony z Brzeżan do Lwowa[13][14] i sprawował stanowisko zastępcy C. K. Prokuratora we Lwowie[15]. Jako substytut prokuratorii we Lwowie w kwietniu 1892 został mianowany prokuratorem przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku[16]. Stanowisko piastował w kolejnych latach[17][18] (jego zastępcą był Adolf Czerwiński do 1895, a następnie Wacław Szomek)[19][3]. We wrześniu 1897 został mianowany wiceprezydentem C. K. Sądu Obwodowego w Brzeżanach[20][21][22] i pełnił urząd w następnych latach[23]. Od około 1902 do około 1907 był wiceprezydentem C. K. Sądu Obwodowego w Złoczowie[1][24][25][26][27][3]. W styczniu 1908 odbyło się jego pożegnanie w Złoczowie w związku z przejściem na emeryturę, spowodowaną stanem zdrowia[3]. Był także wiceprezydentem C. K. Sądu Obwodowego we Lwowie[1][28]. Był sędzią stanu, otrzymał tytuł c. k. radcy dworu[1]. Przed 1907 został odznaczony austro-węgierskim Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[25].

Był aktywny na polu zawodowym, społecznym i kulturalnym[1]. Był członkiem Towarzystwa Prawniczego we Lwowie, z którego występował w 1885 oraz w 1892[29][30][31][32], a 19 stycznia 1895 został wybrany członkiem wydział Towarzystwa Prawniczego w Sanoku[33]. Był członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[34]. Był członkiem sanockiego biura powiatowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicji[35]. W czerwcu 1896 został wybrany członkiem wydziału Towarzystwa Pomocy Naukowej w Sanoku[36], następnie wybrany przewodniczącym tego gremium[37]. Był działaczem Kółka Dramatyczno-Muzycznego w Sanoku, w którym 9 listopada 1895 został wybrany członkiem wydziału[38], a 20 stycznia 1897 został wybrany prezesem tegoż[39]. W listopadzie 1895 został wybrany członkiem wydziału Towarzystwa Kasyna w Sanoku[40]. Podczas pracy w Brzeżanach był zastępcą przewodniczącego koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych[41][42]. Należał do towarzystw wspierających oświatę i sztukę we Lwowie i na obszarze Galicji[1]. Był członkiem Zjednoczonego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie[43]. W 1907 został członkiem założycielem Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej we Lwowie[28][44][45].

Od 1892 był żonaty z wdową Gabrielą, córką Mikołaja Zielińskiego pochodzącą z Załoźców, primo voto Tołpaszewską (zmarła w Sanoku 22 lutego 1895 w wieku 46 lat na atak serca)[1][46][47]. Józef ożenił się powtórnie, poślubiając wdowę Franciszkę z Dziuniewiczów Zollnerową (1857-1935). Pod jego opieką wychowywał się osierocony bratanek Wiktor Schneider de Heldenburg (1880-1941)[1]. Jako emerytowany radca dworu zamieszkiwał we Lwowie: przy ulicy Bonifratrów 2 (1909)[48], przy ulicy S. Wyspiańskiego 11a (1912)[49]. Po wybuchu I wojny światowej w 1914 wraz z osobą towarzyszącą przebywał w Rodaun koło Wiedniu[50]. W 1919 wraz z Franciszką Heldenburg przekazał biżuterię na rzecz Skarbu Polskiego[51].

Józef Schneider de Heldenburg zmarł w 1921[52] i został pochowany w grobowcu rodzin Jabłońskich, Seifert, Zollner na Cmentarzu Głównym w Przemyślu (kwatera 10B, rząd 4, miejsce 22)[1][53]. Był spowinowacony z Heleną z Seifertów Jabłońską, autorką Dziennika z oblężonego Przemyśla (1914–1915).

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m Maria Wiktoria Radwan: Rodzina Schneider von (de) Heldenburg. radwan.org.pl. [dostęp 2017-08-20]. Maria Wiktoria Radwan: Józef Schneider de Heldenburg. radwan.org.pl. [dostęp 2017-10-09].
  2. Monarchya austriacka. Rzecz urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 230, s. 917, 8 października 1855. 
  3. a b c d Pożegnanie zasłużonego urzędnika. „Nowości Illustrowane”. Nr 4, s. 8, 25 stycznia 1908. 
  4. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1873. Lwów: 1873, s. 98.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1874. Lwów: 1874, s. 102.
  5. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1875. Lwów: 1875, s. 100, 102, 183.
  6. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1876. Lwów: 1876, s. 99, 105.
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1877. Lwów: 1877, s. 99.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1878. Lwów: 1878, s. 88.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879. Lwów: 1879, s. 86.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1880. Lwów: 1880, s. 86.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1881. Lwów: 1881, s. 86.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1882. Lwów: 1882, s. 87.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1883. Lwów: 1883, s. 88.
  8. Wiadomości urzędowe. Mianowania. „Przegląd Sądowy i Administracyjny”. Nr 52, s. 417, 26 grudnia 1883. 
  9. W Szematyzmie z 1885 nie figurował. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 754.
  10. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 53.
  11. Kronika miejscowa i zamiejscowa. Mianowania. „Gazeta Narodowa”. Nr 115, s. 3, 21 maja 1885. 
  12. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 137.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 137.
  13. Wiadomości urzędowe. Przeniesienia. „Urzędnik w Połączeniu z Prawnikiem”. Nr 15, s. 120, 10 sierpnia 1887. 
  14. Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 181, s. 1, 10 sierpnia 1887. 
  15. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 151.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 151.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 151.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 151.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 151.
  16. Kronika. Mianowania. „Gazeta Przemyska”. Nr 33, s. 2, 21 kwietnia 1892. 
  17. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 153.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 152.
    Z izby sądowej. „Gazeta Sanocka”. Nr 11, s. 3, 27 maja 1895. 
  18. Kronika. Jubileusz p. radcy Towarnickiego. „Gazeta Sanocka”. Nr 37, s. 3, 15 grudnia 1895. 
  19. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 152.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 152.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 153.
  20. Mianowania w sądach Galicyi i Bukowiny. „Nowa Reforma”. Nr 208, s. 1, 14 września 1897. 
  21. Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 209, s. 1, 14 września 1897. 
  22. Mianowania w sądownictwie. „Słowo Polskie”. Nr 214, s. 3, 14 września 1897. 
  23. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 104.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 101.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 85.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 85.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 88.
  24. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 132.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 132.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 132.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 149.
    Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 149.
  25. a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1907. Wiedeń: 1907, s. 826.
  26. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 149.
  27. Nie figuruje już w indeksie Szematyzmu z 1909 roku, zob. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 1909.
  28. a b Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1919. Lwów: 1920, s. 18.
  29. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Prawniczego we Lwowie z czynności w Roku 1885. Lwów: 1885, s. 11.
  30. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Prawniczego we Lwowie z czynności w Roku 1890. Lwów: 1890, s. 19.
  31. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Prawniczego we Lwowie z czynności w Roku 1891. Lwów: 1891, s. 33.
  32. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa Prawniczego we Lwowie z czynności w Roku 1892. Lwów: 1893, s. 106.
  33. Kronika. Walne zgromadzenie „Towarzystwa Prawniczego”. „Gazeta Sanocka”. Nr 3, s. 4, 3 lutego 1895. 
  34. Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dwunastego roku jej istnienia, tj. 1897. s. 8.
  35. Piętnaste sprawozdanie roczne z czynności Krajowego Stowarz. Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicyi za rok 1894. Lwów: 1895, s. 75.
  36. Kronika. Towarz. „Pomocy Naukowej” w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 64, s. 3-4, 21 czerwca 1896. 
  37. Kronika. Odezwa. „Gazeta Sanocka”. Nr 87, s. 3-4, 29 listopada 1896. 
  38. Kronika. Kółko Dramatyczno-Muzyczne w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 33, s. 3, 17 listopada 1895. 
  39. Kółko dramat.-muzyczne w Sanoku. „Gazeta Sanocka”. Nr 95, s. 3, 24 stycznia 1897. 
  40. Kronika. „Gazeta Sanocka”. Nr 32, s. 3, 10 listopada 1905. 
  41. Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych za czas od 26. maja 1901 do 18. maja 1902. Koło brzeżańskie. „Muzeum. Czasopismo Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych”. 7-8, s. 8, 1902. 
  42. Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych za czas od 18. maja 1902 do 30. maja 1903. Koło brzeżańskie. „Muzeum. Czasopismo Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych”. Z. 6-7, s. 8, 1903. 
  43. Sprawozdanie Dyrekcyi Zjednoczonego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie za rok 1890. Kraków: 1891, s. 45.
  44. Wiadomości bieżące. Z Towarzystwa dla popierania nauki polskiej we Lwowie. „Słowo Polskie”. Nr 286, s. 6, 22 czerwca 1907. 
  45. Sprawozdanie Wydziału Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej za rok 1908. Lwów: 1909, s. 25.
  46. Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 227 (poz. 26).
  47. Kronika. Z życia towarzyskiego. „Gazeta Sanocka”. Nr 5, s. 3, 3 marca 1895. 
  48. Skorowidz adresowy król. stoł. miasta Lwowa. Rocznik 2. Rok 1910. Lwów: 1909, s. 221.
  49. Księga adresowa Król. Stoł. Miasta Lwowa. Rocznik 17. 1913. Lwów: 1912, s. 154.
  50. Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 1. Lwów. Wiedeń: 1915, s. 78.
  51. Dary na Skarb polski. „Gazeta Lwowska”. Nr 70, s. 5, 25 marca 1919. 
  52. Helena z Seifertów Jabłońska, Dziennik z oblężonego Przemyśla: 1914-1915, s. 41, Południowo-Wschodni Instytut Nauk. w Przemyślu 1994
  53. Wyszukiwarka miejsca pochówku w Przemyślu. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2017-08-20].

Media użyte na tej stronie

AT-T weiss-rot spange BAR.svg
Biało-czerwona baretka dla różnych tyrolskich odznaczeń – Austria.
Signature of Józef Heldenburg (1896).jpg
Podpis Józefa Heldenburga (1896)
Józef Heldenburg (1908).jpg
Józef Heldenburg (1908)