Józef Niemirowicz Szczytt (ur. ok. 1769–zm. przed 1833)

Józef Niemirowicz-Szczytt
ilustracja
Herb
Jastrzębiec
Rodzina

Niemirowiczowie-Szczyttowie herbu Jastrzębiec

Ojciec

Krzysztof Niemirowicz-Szczytt

Matka

hr. Józefa Butler

Żona

Teresa Sielawa
ks. Tekla Drucka-Lubecka

Dzieci

z Teresą Sielawianką
Krystyna Niemirowicz-Szczytt
x ks. Hieronim Drucki-Lubecki
z ks. Teklą Drucką-Lubecką
Krzysztof Niemirowicz-Szczytt
x Ewa Karaffa-Korbutt
Józefa Niemirowicz-Szczytt
Teresa Niemirowicz-Szczytt

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)

Józef Niemirowicz-Szczytt (Józef Szczytt Niemirowicz / Józef Szczytt) herbu Jastrzębiec (ok.1769[1] – przed 1833[2]) – komisarz cywilno-wojskowy (1790), marszałek dawidgródzki (1795)[1], marszałek mozyrski (1802-1805)[3], sędzia graniczny piński (1818,1819)[4][5], prezydent sądu granicznego pow. pińskiego (1820-1823)[6][7][8][9].

Kawaler Orderu Św. Stanisława (1793[1]).

Syn starosty witagolskiego Krzysztofa Niemirowicza-Szczytta i Józefy z hr. Butlerów. Brat Ludwiki za Filipem Nereuszem Olizarem i Anny za Michałem Despotem-Zenowiczem, marszałkiem guberni mińskiej i pow. borysowskiego.

Dziedzic rozległych dóbr kożangródzkich (ok. 25 tys. ha w poł. XIX w.) i dóbr w pow. oszmiańskim, w tym Żemłosławia (który w 1806 sprzedał sędziemu mozyrskiemu Antoniemu Kieniewiczowi)[10]. Po bezpotomnej śmierci swojego stryja, kasztelana brzeskolitewskiego Józefa Niemirowicza-Szczytta, odziedziczył jego dobra, w tym Bostyń[11]. Do 1800 roku w pow. oszmiańskim do Niemirowiczów-Szczyttów należały dobra Wialbutów, Giedejki, Krzyżelewszczyzna (Grzymałowszczyzna), Kozarezy. W 1800 roku marszałek Józef Niemirowicz-Szczytt sprzedał Wialbutów Oktawiuszowi i Wiktorii z hr. Potockich hr. de Choiseul Gouffier. Choiseul w 1806 r. dokupił od marszałka Józefa Niemirowicza-Szczytta Giedejki, a w 1807 Grzymałowszczyznę[12].

Fundator wraz z drugą żoną Teklą z ks. Druckich-Lubeckich cerkwi unickiej pw. św. Mikołaja Cudotwórcy w Kożangródku (1818)[13].

Działał dobroczynnie. Finansował uczniom naukę w szkole w Pińsku[14][15].

Dwukrotnie żonaty.

Wpierw z Teresą Sielawą, córką dziedzica majątków Zabołocie i Pyszno Józefa (Józefata) Sielawy i Marianny z Reytanów I voto Rdułtowskiej (siostry Tadeusza Reytana)[16]. Teresa z Sielawów Niemirowiczowa-Szczyttowa była przyrodnią siostrą Justyny Rdułtowskiej, żony Adama Rzewuskiego (rodziców pisarza Henryka Rzewuskiego)[17]. Józef Niemirowicz-Szczytt z Teresą z Sielawów miał córkę:

Drugą żoną była ks. Tekla Drucka-Lubecka z Łunina, córka kasztelana i marszałka pińskiego Franciszka Druckiego-Lubeckiego i Genowefy z Olizarów-Wołczkiewiczów, siostra ministra Franciszka Ksawerego Druckiego Lubeckiego, z którą miał:

  • Krzysztofa ożenionego z Ewą Karaffa-Korbutt;
  • Józefę (1812-1883[18]), pannę;
  • Teresę, zmarłą w młodości.

Etnograf, pedagog i poeta Romuald Zienkiewicz (1811–1868), mieszkający w latach 40. XIX w. w Łuninie u Krystyny z Niemirowiczów-Szczyttów ks. Druckiej-Lubeckiej, utrwalił w swojej poezji pamięć o rodzinach Niemirowiczów-Szczyttów i ks. Druckich-Lubeckich, a w szczególności o Józefie i jego bliskich: Krystynie i jej dzieciach, Józefie, Teresie i Krzysztofie Niemirowiczach-Szczyttach[19].

Przypisy

  1. a b c C. Malewski, Rodziny szlacheckie na Litwie w XIX wieku. Powiaty lidzki, oszmiański i wileński, Warszawa 2016, s. 351, 808
  2. Kuryer Litewski nr 10 z 1833 roku, s. 6-8
  3. Ałfawitnyj spisok dworianskim rodam Minskoj gubernii, wniesiennym w dworianskuju rodosłownuju knigu po 1-je ilula 1903 goda s priłożeniem spiska gubernskim i ujezdnym priedwoditielam i deputatam dworianstwa, a także sekretariam deputatskogo sobranija, Minsk 1903, s. 142
  4. Kalendarzyk Polityczny na rok 1818 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, Wilno 1818, s. 199
  5. Kalendarzyk Polityczny na rok 1819 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, Wilno 1819, s. 255
  6. Kalendarzyk Polityczny na rok 1820 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, Wilno 1820, s. 256
  7. Kalendarzyk Polityczny na rok 1821 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, Wilno 1821, s. 254
  8. Kalendarzyk Polityczny na rok 1822 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, Wilno 1822, s. 270
  9. Kalendarzyk Polityczny na rok 1823 dla Wydziału Uniwersytetu Imperatorskiego Wileńskiego, Wilno 1823, s. 276
  10. C. Jankowski, Powiat Oszmiański, Petersburg 1898, s. 168–169.
  11. Andrzej Haratym, Szczytt Niemirowicz Józef [w:] Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 195, 2011, s. 562-563
  12. C. Jankowski, Powiat oszmiański: materjały do dziejów ziemi i ludzi, Cz. 1, 1896, s. 174
  13. Васіль Туміловіч. Кажан-Гарадок 500-гадовы.
  14. Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce, Tom 10, PAU, 1904, s. 498.
  15. Nauka polska, jej potrzeby, organizacja i rozwój, 1925, s. 272.
  16. T. Żychliński, Złota Księga Szlachty Polskiej, Rocznik VII, Poznań 1885, s. 201
  17. Pamiętnik Literacki, tom 75, 1984, s. 195
  18. Pinsk Old Cementary, Indexing Historic Graves in Belarus. graves.by [dostęp 2021-05-25]
  19. R. Zienkiewicz, Próbki rymowe, Wilno, 1856.

Bibliografia

  • T. Żychliński, Złota Księga Szlachty Polskiej, Rocznik IV, Poznań 1882, s. 365: Niemirowiczowie-Szczyttowie h. Jastrzębiec

Media użyte na tej stronie

Jastrzębiec herb.svg
Autor:
Tadeusz Gajl – projekt graficzny – Herb Jastrzebiec.jpg
Bastianow (Bastian) – wersja wektorowa
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb Jastrzębiec
POL Order Świętego Stanisława BAR.svg
Baretka: Order Świętego Stanisława (Polska)