Józef Rolski (nauczyciel)

Józef Rolski

Józef Rolski (lata 30.)
Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1883 Słobódka Bołszowiecka
Data i miejsce śmierci	25 listopada 1967 Sanok
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Sanoku
Zawód, zajęcie	nauczyciel
Narodowość	polska
Małżeństwo	Antonina
Dzieci	Eustachy, Irena
Krewni i powinowaci	Izydora Hermanowska

Józef Rolski

sierżant
Data i miejsce urodzenia	28 stycznia 1883 Słobódka Bołszowiecka
Data śmierci	25 listopada 1967
Przebieg służby
Lata służby	1914–1918
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier, Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	85 Pułk Piechoty Austro-Węgier, 1 Pułk Piechoty, 5 Pułk Piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
Odznaczenia

Józef Rolski (ur. 28 stycznia 1883 w Słobódce Bołszowieckiej, zm. 25 listopada 1967 w Sanoku) – polski nauczyciel, żołnierz Legionów Polskich, polityk.

Grobowiec rodziny Rolskich w Sanoku

Życiorys

Urodził się 19^[1] lub 28 stycznia 1883 w Słobódce Bołszowieckiej^[2]. Był synem Michała i Honoraty z domu Hil^[1]. Kształcił się w C. K. I Gimnazjum w Stanisławowie, gdzie w 1902 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości^[2]. Ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego w 1907. Został nauczycielem matematyki i fizyki, a także uzyskał kwalifikację nauczania gimnastyki i instruktażu obrony przeciwgazowej. Został powołany do służby wojskowej w c. i k. armii w szeregach 85 pułku piechoty. Był zatrudniony jako nauczyciel w gimnazjach w Brodach, Złoczowie, Trembowli i Sanoku. W tym mieście był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1912)^[3] oraz od 1913 Związku Strzeleckiego. 23 marca 1912 został wybrany członkiem wydziału koła Towarzystwa Szkoły Ludowej w Sanoku^[4]. Jako delegat sanockiego koła TSL 3 marca 1914 założył czytelnię w Jaćmierzu^[5]. Został działaczem ruchu ludowego w Sanoku^[6]. Od 1910 do 1911 był nauczycielem języka polskiego w C. K Gimnazjum w Trembowli^[7], skąd 27 stycznia 1912 został przeniesiony do C. K. Gimnazjum Męskiego w Sanoku^[8], gdzie do 18 lipca 1913 był zastępcą nauczyciela, wykładając matematykę^[9][10]. 9 maja 1913 został członkiem komitetu powiatowego Polskiego Stronnictwa Ludowego w Sanoku^[11]. W 1914 został zatrudniony na stanowisku buchalter w Towarzystwie Asekuracyjnym we Lwowie.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich 4 sierpnia 1914. Służył w szeregach 4 kompanii (dowódca Władysław Dragat) I batalionu 1 pułku piechoty w składzie I Brygady. Walczył w bitwie pod Laskami. Po rekonwalescencji spowodowanej chorobą służył w 1915 w 8 kompanii (dowódca Henryk Krok-Paszkowski) II batalionu oraz w prowianturze 5 pułku piechoty w składzie I Brygady. Na początku 1916 ponownie przebywał na leczeniu. Następnie objął funkcję kierownika ewidencji w 1 kompanii uzupełnień Legionów Polskich w Kozienicach i Dęblinie, później był kierownikiem biura werbunkowego w Zaklikowie. W Legionach służył w stopniu sierżanta. Został superarbitrowany ze służby 17 lipca 1917, zatwierdzony 26 września 1917.

Podczas pracy na stanowisku nauczyciela w Schodnicy i Borysławiu był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej od listopada 1918 do czerwca 1919. W II Rzeczypospolitej pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Państwowym w Stanisławowie, skąd z dniem 22 stycznia 1931 został przeniesiony do Państwowego Gimnazjum Męskiego w Sanoku, gdzie wykładał matematykę, fizykę i chemię, był opiekunem Bratniej Pomocy Uczniów^{[12][13][14][15][16][17][18][19][20]}. Wśród uczniów sanockiego gimnazjum zyskał przydomek „Klapik”^[21]. Ponadto od 1931 był nauczycielem matematyki w Prywatnym Polskim Gimnazjum Żeńskim im. Emilii Plater w Sanoku^[22]. Rozporządzeniem Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego z 24 maja 1933 otrzymał zezwolenie na objęcie kierownictwa Miejskiego Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Sanoku w roku szkolnym 1933/1934 w formie zajęcia ubocznego, a rozporządzeniem KOSL z 9 stycznia 1934 został zaszeregowany do grupy VII w zawodzie^[23], po czym rozporządzeniem KOSL z 6 grudnia 1934 został zaszeregowany do grupy VI w zawodzie, w okresie od 16 marca do 16 maja 1935 przebywał na urlopie^[24]. Od 1932 do 1934 pełnił funkcję dyrektora Miejskiego Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Sanoku^[25][26][27] W okresie międzywojennym w Sanoku zamieszkiwał przy ulicy Zamkowej 15. Był działaczem BBWR w Sanoku^[28] i pełnił funkcję kierownika sekretariatu powiatowego oddziału partii^[29]. Był członkiem oddziału Związku Legionistów Polskich w Sanoku, w którym angażował się w działalność kronikarską oraz został korespondentem czasopisma „Wola i Czyn”^[30].

Po 1945 mieszkał przy ulicy Walerego Wróblewskiego 7^[1] w Sanoku (później ulica Generała Władysława Sikorskiego)^[31].

Zmarł 25 listopada 1967 w Sanoku^[1][32]. Został pochowany w grobowcu rodziny Rolskich na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku.

Jego żoną była Antonina Maria z domu Hermanowska (1880-1965^[33][1]), z którą miał syna Eustachego (1915-1999, inżynier^[34][35][36]) i córkę Irenę Stefanię (1915-2003^[37]). Jego szwagierką była Izydora Hermanowska, także nauczycielka.

Odznaczenia i ordery

• Krzyż Niepodległości^[38]
• Krzyż I Brygady „Za wierną służbę” (nr 4574)
• Srebrna Odznaka LOPP (13 maja 1933)

Przypisy

Bibliografia

• Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995. ISBN 83-86077-57-3.
• Żołnierze Niepodległości. Józef Rolski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2020-05-02].
• Józef Rolski. geni.com. [dostęp 2017-02-24].