Józef Smaga (wojskowy)

Józef Smaga

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	2 listopada 1896 Dąbrówka
Data i miejsce śmierci	9 grudnia 1982 Leningrad
Przebieg służby
Lata służby	1917–1948
Siły zbrojne	Armia Czerwona Wojskowe Siły Powietrzne Ludowe Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, rewolucja październikowa, wojna domowa w Rosji, II wojna światowa
Odznaczenia

Józef Smaga (ur. 2 listopada 1896 w Dąbrówce, zm. 9 grudnia 1982 w Leningradzie) – polski i radziecki wojskowy, generał major Armii Czerwonej, generał brygady LWP.

Życiorys

W 1908 skończył szkołę powszechną i został ślusarzem w Lublinie, w 1915 ewakuowany na wschód, pracował w Piotrogrodzie. W 1916 zwolniony z pracy i aresztowany za udział w strajkach, potem wcielony do rosyjskiej armii.

Po rewolucji lutowej 1917 wrócił do pracy i wstąpił do Gwardii Czerwonej, SDPRR(b) i SDKPiL. Podczas rewolucji październikowej brał udział w walkach o Piotrogród. W lutym 1918 walczył w obronie tego miasta. W marcu 1918 został dowódcą drużyny i plutonu w Jurjewskim Batalionie Putiłowskiej Dywizji Strzelców, a w kwietniu 1918 agitatorem-organizatorem w oddziale politycznym Zachodniej Dywizji Strzelców. Od stycznia 1919 w lotnictwie tej dywizji. Komisarz 38 Oddziału Lotniczego Frontu Zachodniego. W 1920 zdobył uprawnienia pilota wojskowego i został instruktorem w szkole pilotów w Jegoriewsku. Od października 1925 dowódca klucza w 8 Eskadrze Lotniczej w Moskwie, a od maja 1929 dowódca eskadry w 3 Wyższej Szkole Lotniczej w Orenburgu. Od lipca 1933 dowódca 23 Brygady Ciężkich Bombowców w Monino. W latach 1935–1936 słuchacz Wojskowej Akademii Lotniczej w Moskwie, następnie dowódca brygady lotniczej w Wojskowej Szkole Lotniczej Marynarki Wojennej im. Stalina. W latach 1938–1940 zwolniony w ramach czystek stalinowskich, od sierpnia 1940 zastępca dowódcy brygady lotniczej w Północnokaukaskim Okręgu Wojskowym, od maja 1941 dowódca pułku w Wojskowej Szkole Lotniczej w Krasnodarze. Na przełomie 1942/1943 brał udział w walkach z Niemcami.

W kwietniu 1944 został skierowany do służby w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR w stopniu pułkownika. 30 VII 1944 został p.o. dowódcy, a od 31 VIII dowódcą 1 Polskiej Dywizji Lotniczej. Kierował operacjami tej dywizji na przyczółku warecko-magnuszewskim i w okolicach Warszawy. 11 XI 1944 mianowany przez KRN generałem brygady; później zweryfikowany przez Radę Komisarzy Ludowych ZSRR jako generał-major Armii Czerwonej. Od 27 grudnia 1944 komendant Zjednoczonej Szkoły Lotniczej WP w Zamościu, a od 13 kwietnia 1945 – Wojskowej Szkoły Pilotów w Dęblinie. W maju 1946 odwołany ze stanowiska przez marsz. Michała Żymierskiego-Rolę za niewłaściwe kierowanie szkołą i dopuszczenie do upadku dyscypliny i nadużyć finansowych. W lipcu 1946 powrócił do ZSRR. W 1948 przeniesiony do rezerwy.

Jego imię nosiła 4 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego w Malborku i Szkoła Podstawowa w Korytowie k. Żyrardowa.

Odznaczenia

• Order Lenina (1945)^[1]
• Order Czerwonego Sztandaru (dwukrotnie w 1944)^[1]
• Order Czerwonej Gwiazdy^[1]
• Order Odrodzenia Polski III klasy (1945)^[1]
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (11 maja 1945)^[1][2]
• Złoty Krzyż Zasługi (1946)^[1]
• Medal za Warszawę 1939–1945^[1]
• medale pamiątkowe^[1]

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. III:M-S, Toruń 2010, s. 453-455.