Józef Wojciechowski (pilot)

Józef Joachim Wojciechowski

kapitan obserwator pilot
Data i miejsce urodzenia	19 marca 1898 Lwów
Data i miejsce śmierci	30 czerwca 1943 Chartum
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego RAF
Jednostki	6 eskadra wywiadowcza 5 eskadra wywiadowcza 61 eskadra liniowa 63 eskadra towarzysząca 1 Jednostka Dostarczająca Samoloty
Stanowiska	dowódca eskadry
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia

Lotnicy 6. eskadry wywiadowczej – por. obs. Józef Wojciechowski, sierż. pil. Stefan Małaczyński, ppor. pil. Stanisław Pietruski, ppor. obs. Tomasz Turbiak

Józef Joachim Wojciechowski (ur. 19 marca 1898 we Lwowie, zm. 30 czerwca 1943 w Chartumie) – kapitan pilot obserwator Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego, gdzie 4 lutego 1920 roku otrzymał przydział do 6. eskadry wywiadowczej^[1]. W jej składzie walczył podczas wojny polsko-bolszewickiej^[2]. 9 sierpnia 1920 roku, w załodze z chor. pil. Józefem Cagaskiem, wykonał długotrwały lot wywiadowczy na trasie Brody – Leszniów – Beresteczko – Strzemilcze – Zawidcze – Łopatyn – Stanisławczyk – Kulików – Stojanów – Witków – Chołojów – Dmytrów – Radziechów – Iwanie Puste – Toporów. Na podstawie ich obserwacji wzmożonego ruchu taborów 1. Armii Konnej oraz rozlokowania biwaków oddziałów Armii Czerwonej w okolicznych lasach polskie dowództwo przewidziało zbliżającą się kolejną ofensywę Siemiona Budionnego^[3]. Należał do grona lotników, którzy wyróżnili się w zwalczaniu oddziałów 1. Armii Konnej podczas walk w dniach 16–18 sierpnia. W czasie najcięższych walk wykonywał po kilka lotów dziennie podczas których atakował z niskiej wysokości nieprzyjacielską konnicę bombami i ogniem karabinu maszynowego^[2]. Został przeniesiony do 5. eskadry wywiadowczej i w grudniu 1920 roku objął jej dowództwo^[4]. Tę funkcję sprawował do lutego 1921 roku^[2]. 28 lutego tego roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika w wojskach lotniczych w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej^[5].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w Wojsku Polskim. W sierpniu 1921 roku 5 eskadra wywiadowcza weszła w skład 2. pułku lotniczego w Krakowie, a Józef Wojciechowski objął jej dowództwo^[6]. 4 sierpnia 1923 roku wystartował w dorocznym Locie Okrężnym na trasie Warszawa – Lwów^[7]. W sierpniu 1925 roku wziął udział, pod dowództwem gen. Włodzimierza Zagórskiego, w drugim grupowym przelocie nad Alpami na dwudziestu sześciu nowo zakupionych samolotach Potez XV i Breguet XIX. Polscy piloci pokonali trasę z Paryża przez Włochy, Austrię i Czechosłowację do Polski^[8]. Następnie objął dowództwo eskadry szkolnej 2. pułku lotniczego^[9]. Od stycznia 1929 roku pełnił funkcję komendanta parku 2. pułku lotniczego^[2]. W 1930 roku objął dowództwo 61. eskadry liniowej. Pod jego dowództwem eskadra uczestniczyła w eksperymentalnych lotach nocnych^[10]. 2 listopada 1932 roku objął stanowisko dowódcy 63. eskadry towarzyszącej. W tym czasie nadzorował zmianę sprzętu eskadry z samolotów PZL Ł.2 na Lublin R.XIIIC^[11]. W lutym 1933 roku powrócił na stanowisko dowódcy 61. eskadry liniowej^[12].

Po kampanii wrześniowej przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie wstąpił do Polskich Sił Powietrznych. Otrzymał numer służbowy P-1456 i został przydzielony do brytyjskiej 1. Jednostki Dostarczającej Samoloty (ang. 1. Aircraft Delivery Unit) w Chartumie. 30 czerwca 1943 roku zginął w Chartumie podczas lotu samolotem Lockheed Hudson nr FK 618 pilotowanym przez st. sierż. Waleriana Wiktora Misiąga. Został pochowany na miejscowym cmentarzu, grób nr A 166^[13].

Ordery i odznaczenia

Za swą służbę został odznaczony^[14][15]:

• Srebrny Krzyż Virtuti Militari nr 260,
• Krzyż Walecznych dwukrotnie,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Srebrny Krzyż Zasługi – 1928^[16][17],
• Medal Lotniczy^[17],
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 32 – 11 listopada 1928 roku „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918-1920”^[18].

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
• 2. Pułk Lotniczy Kraków 1919-1929. Kraków: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, 1929. OCLC 832574371.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. I: Początki, organizacja, personel i sprzęt. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
• Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). T. II: Walka i demobilizacja. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
• Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
• Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari: 1919–1920. T. 1: Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.
• Lot okrężny 1923. „Lot Polski”. Nr 2/1923. 2, lipiec 1923. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. OCLC 611895679.