Język chwarszyjski
 | Ten artykuł od 2010-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| Obszar | |||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | od ok. 100 do maks. 500 osób (?) | ||
| Pismo/alfabet | brak piśmiennictwa | ||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||
| Ethnologue | 6b zagrożony↗ | ||
| Kody języka | |||
| Kod ISO 639-3↗ | khv | ||
| IETF | khv | ||
| Glottolog | khva1239 | ||
| Ethnologue | khv | ||
| WALS | khv | ||
| SIL | KHV | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język chwarszyjski (nazwa własna Kedaes hikwa) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez maks. 500 osób w południowym Dagestanie. Język chwarszyjski należy do języków didojskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich.
Dane mówiące o liczbie osób posługujących się tym językiem nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Według statystyk w 1926 r. języka tego używało 1019 osób. W późniejszym czasie użytkownicy chwarszyjskiego uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z roku 1958 podawały liczbę 1800 użytkowników języka, dane, za rok 1967 donosiły o ponad 1 tys., natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi zaledwie 128 osób, w tym tylko 107 w Dagestanie. Tak niską liczbę użytkowników chwarszyjskiego tłumaczy się tym, iż przypuszczalnie większość Chwarszów podała podczas spisu narodowość awarską.
Językiem chwarszyjskim posługuje się ludność we wsi Chwarszi w południowodagestańskim okręgu cumadyjskim. Od nazwy tej wsi pochodzi też nazwa języka.
Język chwarszyjski nie wykształcił piśmiennictwa. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest język awarski, jako największy język literacki Dagestanu. Wśród ludności rozpowszechniony jest także rosyjski, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej.
Chwarszyjski jest językiem ergatywnym. Ze względu na historię tego języka widoczne są wpływy języka awarskiego, tureckiego, arabskiego, gruzińskiego oraz rosyjskiego.
Ze względu na niewielką liczbę użytkowników języka, a także z powodu obniżania się prestiżu języka wśród jego użytkowników, uważa się, iż grozi mu wymarcie w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat.
Linki zewnętrzne
- Khvarshi, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], Dallas: SIL International [dostęp 2011-05-11] (ang.).