Język kirgiski

Кыргыз тили
Obszar

Kirgistan, Federacja Rosyjska, Afganistan, Kazachstan, Tadżykistan i inne

Liczba mówiących

5 mln[1]

Pismo/alfabet

zmodyfikowana cyrylica

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowyKirgistan
Ethnologue1 narodowy
Kody języka
Kod ISO 639-1ky
Kod ISO 639-2kir
Kod ISO 639-3kir
IETFky
Glottologkirg1245
Ethnologuekir
WALSkgz
SILKIR
Występowanie
Ilustracja
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku kirgiskim
Słownik języka kirgiskiego
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kirgiski (kirg. кыргыз тили[2], قىرعىزچا, قىرعىز تىلى) – język należący do rodziny języków tureckich. Jest językiem urzędowym Kirgistanu, obok rosyjskiego. Porozumiewa się nim ok. 5 mln[1] ludzi, głównie Kirgizów w swoim kraju, ale też w Afganistanie, Chinach, Kazachstanie, Tadżykistanie, Turcji i Uzbekistanie.

Za alfabet służy językowi kirgiskiemu cyrylica rozbudowana o trzy dodatkowe litery: Ңң, Үү, Өө. Język kirgiski był zapisywany alfabetem łacińskim między 1928 a 1940 r. Od odzyskania niepodległości w 1991 r. wśród niektórych kirgiskich polityków istniał pomysł, by przywrócić język kirgiski do zapisywania łacinką, ale do tej pory nie wszedł on w życie.

Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka w języku kirgiskim[3]:

„Бардык адамдар өз беделинде жана укуктарында эркин жана тең укуктуу болуп жаралат. Алардын аң-сезими менен абийири бар жана бири-бирине бир туугандык мамиле кылууга тийиш”.

Język kirgiski, choć przeważnie zapisywany cyrylicą, dorobił się kilku adaptacji alfabetu łacińskiego.

CyrilicaALA-LCBGN/PCGNISO 9
аaaa
бbbb
вvvv
гggg
дddd
еeee
ёëyoë
жzhjž
зzzz
иiii
йĭyj
кkkk
лlll
мmmm
нnnn
ңng͡ng
оooo
өȯöô
пppp
рrrr
сsss
тttt
уuuu
үüù
фfff
хkhkhh
цts͡tsc
чchchč
шshshš
щshchshchŝ
ъ"
ыyyy
ь'
эėeè
юiu͡yuû
яia͡yaâ

Poza tymi systemami transliteracji tradycyjnie używany jest również inny, stosowany np. na znakach drogowych w Kirgistanie. Przykładowo wyraz „Чок” można zapisać jako „Czoc”.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Kyrgyz, [w:] Ethnologue: Languages of the World [online], wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2017-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
  2. К. К. Юдахин (red.): Орусча-кыргызча сөздүк/Русско-киргизский словарь. Москва: Академия Наук Киргизской ССР, 1957, s. 280. (ros.)
  3. Адам Укуктарынын Жалпы Декларациясы (kirg.). ohchr.org. [dostęp 2015-07-18].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Język kirgiski mapka.png
Autor: Infsai, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapka przedstawia gdzie mówi się po kirgisku.