Język ladakhi

ལ༌དྭགས༌སྐད༌
la-dwags-skad
Obszar

Indie (Ladakh, Zanskar); Chiny (Tybet),

Liczba mówiących

ok. 130 tysięcy

Pismo/alfabet

tybetańskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
UNESCO2 wrażliwy
Ethnologue5 rozwojowy
Kody języka
Kod ISO 639-1bo
Kod ISO 639-2sit
Kod ISO 639-3lbj
IETFlbj
Glottologlada1244
Ethnologuelbj
WALSlad
SILLBJ
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język ladakhijęzyk z rodziny chińsko-tybetańskiej używany przez ponad 100 tysięcy osób (1997) w regionie Ladakh (indyjski stan Dżammu i Kaszmir) oraz około 12 tysięcy osób w przygranicznych rejonach Chin[2]. Jest blisko spokrewniony z tybetańskim, oraz zapisywany alfabetem tybetańskim, z tego względu bywa niekiedy klasyfikowany wraz z balti i purig jako archaiczny zachodni dialekt języka tybetańskiego, chociaż ladakhi i standardowy tybetański nie są wzajemnie zrozumiałe[3]. Archaiczność języka ladakhi polega między innymi na tym, że wymawia się wiele spółgłosek, które są co prawda zapisywane, ale nieme we współczesnym języku tybetańskim. Tak więc wymowa ladakhi jest znacznie bliższa pisowni języka tybetańskiego niż standardowy język tybetański i inne jego dialekty.

Dialekty

Język ladakhi posiada kilka dialektów:

  • Lehskat – odmiana uważana za standardową (ladakhi właściwy), używana w stolicy Ladakhu (Leh) oraz dla komunikacji międzydialektalnej, w Leh nadawane są programy radiowe w tej odmianie;
  • Shamskat – używany na północny zachód od Leh;
  • Stotskat – używany w Dolinie rzeki Indus
  • Nubra – używany na północy

Większość dialektów ladakhi, w przeciwieństwie do języka tybetańskiego, nie posiada tonów, z wyjątkiem stotskat i odmian używanych w Górnym Ladakhu. Dialekty używane w Górnym Ladakhu oraz w Zanskarze uważane są za pośrednie między ladakhi a centralnym tybetańskim.

Przypisy

  1. Alfred Franciszek Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 75, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  2. Ethnologue report for language code: lbj
  3. Tournadre N., Dorje S.: Manual of Standard Tibetan, Snow Lion Publications 2003, str 28

Bibliografia

  • Alfred Franciszek Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
  • Sanyuta Koshal, Ladakhi Phonetic Reader, Mysore, Central Institute of Indian Languages, 1976.
  • Sanyuta Koshal, Ladakhi Grammar, Delhi, Motilal Banarsidass, 1979.

Linki zewnętrzne