Język scots

Scots leid
Obszar

Szkocja, Irlandia Północna, Irlandia, Anglia

Liczba mówiących

1,5 mln (Szkocja)
30 tys. (Irlandia)

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
język urzędowy Szkocja
UNESCO2 wrażliwy
Ethnologue5 rozwojowy
Kody języka
Kod ISO 639-1brak
Kod ISO 639-2sco
Kod ISO 639-3sco
IETFsco
Glottologscot1243
Ethnologuesco
SILSCO
Występowanie
Ilustracja
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku scots
Słownik języka scots
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język scots (lallans, lowland scots) – język zachodniogermański (rodzina indoeuropejska), którym posługuje się prawdopodobnie około 1,5 mln mieszkańców Szkocji.

Wywodzi się on z dialektów północnoangielskich, jest zatem bardzo blisko spokrewniony z angielskim. Pojawiają się jednak rozbieżne głosy co do tego, czy jest to rzeczywiście odrębny język, czy też dialekt języka angielskiego. Za jego odrębnością socjolingwistyczną przemawia fakt, że w mowie tej powstała bogata literatura szkocka. Ponadto w wiekach XIV–XVI język scots był oficjalnym językiem Królestwa Szkocji.

Połączenie Szkocji z Anglią unią personalną, a później realną, doprowadziło do anglicyzacji regionu i umniejszenia roli języka szkockiego. Prawdopodobnie, gdyby Szkocja zachowała swoją niezależność, można by z większą pewnością mówić o „języku szkockim”, tak jak to się stało z norweskim, który uważano w XIX wieku za dialekt języka duńskiego. Świadczy to o roli utrzymania państwowości w rozwoju i statusie języka. Współcześnie wielu językoznawców skłania się ku stanowisku, że „język szkocki” jest raczej grupą powiązanych ze sobą dialektów języka angielskiego.

W ostatnich latach, w związku z utworzeniem Parlamentu Szkocji, zwiększa się rola języka szkockiego.

Można wyróżnić 4 główne dialekty szkockiego:

  • lallans – dialekt regionu Central Lowlands, najczęściej używany w literaturze,
  • dorycki (Doric) – dialekt Aberdeen i północnowschodniej Szkocji,
  • dialekt Orkadów i Szetlandów,
  • ulsterski – dialekt potomków szkockich osadników w Irlandii Północnej.

Ponadto można wyróżnić kilka lokalnych odmian tych dialektów, najczęściej zanglicyzowanych form dialektu lallans, którymi mówi się w Edynburgu, Glasgow czy Dundee.

Obecnie z ponad 1,5 mln posługujących się tym językiem, tylko nieliczni posługują się czystym szkockim; pozostali mówią raczej formami mieszanymi szkockiego i angielskiego.

Przykłady wyrażeń w języku szkockim:

Czy znasz tę kobietę?

D'ye ken, hen? (dialekt z Glasgow)
Div ye ken, quine? (dialekt dorycki)

W języku szkockim powstała powieść Irvine'a Welsha Trainspotting, na podstawie której nakręcono film pod tym samym tytułem (tam jednak bohaterowie posługiwali się językiem bardziej zbliżonym do angielskiego).

Zobacz też

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Idioma escocés.png
Autor: Fobos92, Licencja: CC BY-SA 3.0
Idioma escocés