Język staroruski

Język staroruski (star. rus. рѹсьскъ ѩꙁꙑкъ, translit. rusĭskŭ językŭ, zwany także językiem wschodniosłowiańskim) – język wschodniosłowiański używany od X do XV wieku, protoplasta współczesnych języków: białoruskiego, rusińskiego, ukraińskiego i rosyjskiego. Powstał w wyniku rozpadu języka prasłowiańskiego i stał się językiem literackim na Rusi. Zapisywany pierwotnie alfabetem cyrylicznym, jednak w związku ze specyfiką języka staroruskiego i jego odmiennością od języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, dużo rzadziej stosowano litery: Ѣ, Ҁ (koppa) i jusy (Ѧ, Ѫ, Ѩ i Ѭ). Zabytki piśmiennicze w głagolicy występują rzadko, często reprezentując zachodniosłowiańskie naleciałości. Po litewskich podbojach podzielił się na dwa języki: współczesny język rosyjski (na który największy wpływ miał język cerkiewnosłowiański, który był językiem obrzędowym cerkwi prawosławnej), oraz język ruski (z którego wywodzą się współczesne języki białoruski, rusiński i ukraiński, używany w Wielkim Księstwie Litewskim, na który duży wpływ wywierał język polski i łacina). Endonim języka staroruskiego, ruskiego i współczesnego rosyjskiego jest identyczny.

Język staroruski

Dialekty oraz formy literackie języka staroruskiego w końcu XIV wieku.

Najstarszy zachowany napis w języku staroruskim.

Staroruski Ewangeliarz Ostromira z XI wieku.