Jałówka (gmina Michałowo)

Jałówka
	wieś
	; Cerkiew prawosławna pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Jałówce
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
Gmina	Michałowo
Sołectwo	Jałówka
Liczba ludności (2011)	305
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	16-050
Tablice rejestracyjne	BIA
SIMC	0034312
	Położenie na mapie gminy Michałowo Jałówka
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Jałówka
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Jałówka
	Położenie na mapie powiatu białostockiego Jałówka
	53°00′19″N 23°54′19″E/53,005278 23,905278

Nieoficjalny herb wsi Jałówka

Droga przez wieś

Jałówka – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Michałowo^[7]^[6].

Wieś jest siedzibą sołectwa Jałówka w skład którego wchodzą: Jałówka, Kondratki, Kituryki, Mostowlany-Kolonia, Dublany, Gonczary^[8].

Jałówka uzyskała lokację miejską w 1545 roku, zdegradowana przed 1897 rokiem^[9]. W II RP siedziba gminy Jałówka w powiecie wołkowyskim. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.

Historia

Prawa miejskie (magdeburskie) otrzymała w 1545 roku, za czasów króla Zygmunta I Starego. Miasto królewskie położone w końcu XVIII wieku w starostwie niegrodowym jałowskim w powiecie wołkowyskim województwa nowogródzkiego^[10].

W czasie powstania styczniowego miejsce zgrupowań powstańców – patriotów. Przed II wojną światową miasteczko, zamieszkiwane przez ok. 4000 osób, z tego połowę stanowiła ludność żydowska. Funkcjonowały dwie parafie (dwa kościoły) rzymskokatolickie – Przemienienia Pańskiego i św. Antoniego (obecnie w ruinie), dwie synagogi oraz cerkiew prawosławna. Od sierpnia 1941 do lipca 1944 roku znajdował się tam areszt niemieckiej żandarmerii, w którym przetrzymywano mieszkańców Jałówki i okolicznych wsi, których następnie wywożono na roboty przymusowe do III Rzeszy, obozów koncentracyjnych i więzień^[11]. Jesienią 1942 roku ludność żydowską wywieziono do obozu przejściowego w Wołkowysku^[12].

Po 1945 roku w Jałówce znajdowała się strażnica WOP.

Do dziś zachował się miejski układ przestrzenny Jałówki z rynkiem – parkiem w centrum.

Zabytki

rozplanowanie przestrzenne d. miasta – obecnej wsi, XVI, nr rej.: A-345 z 19.06.1986
ruiny kościoła pw. św. Antoniego, 1910–15, nr rej.: j.w.
cmentarz grzebalny, XIX, nr rej.: j.w.
kościół par. pw. Przemienienia Pańskiego, ul. Kościelna 1, 1859, 1922, nr rej.: A-5 z 25.11.1999
zespół cerkwi prawosławnej, nr rej.:A-69 z 20.07.2002 :
- cerkiew par. pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, 1956–1960
- dzwonnica – kaplica pw. Świętych Równych Apostołom Konstantyna i Heleny, 1990
- cmentarz cerkiewny
- ogrodzenie (mur) z bramą i furtką^[13]

Obiekty sakralne

Zobacz też

Cmentarz żydowski w Jałówce

Przypisy

↑ Uchwała nr VI/25/90 Rady Gminy w Michałowie z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie podziału Gminy Michałowo na sołectwa, 28 grudnia 1990 .
↑ Uchwała nr VII/66/07 Rady Gminy Michałowo z dnia 18 kwietnia 2007 r. w sprawie połączenia sołectw. „Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego”. Nr 120, poz. 1094, s. 10729, 2007-05-24. Wojewoda Podlaski. [dostęp 2014-10-30].
↑ Wieś Jałówka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2014, s. 363 [zarchiwizowane 2014-10-31] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 692, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-10-09].
↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Strona gminy, sołtysi
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 34-35.
↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 97.
↑ Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 202. ISBN 83-01-00065-1.
↑ Yitzak Arad: Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps. Bloomington: Indiana University Press, 1999, s. 397. ISBN 978-0-253-21305-1.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 8 [dostęp 2014-10-09] .

Linki zewnętrzne

Jałówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 388 .
Historia i dzień dzisiejszy, zdjęcia wsi
Historia Żydów w Jałówce. sztetl.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. na portalu Wirtualny Sztetl

[UGM_VI/25/90-1] Uchwała nr VI/25/90 Rady Gminy w Michałowie z dnia 28 grudnia 1990 r. w sprawie podziału Gminy Michałowo na sołectwa, 28 grudnia 1990 .

[DzUWP_120/2007-2] Uchwała nr VII/66/07 Rady Gminy Michałowo z dnia 18 kwietnia 2007 r. w sprawie połączenia sołectw. „Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego”. Nr 120, poz. 1094, s. 10729, 2007-05-24. Wojewoda Podlaski. [dostęp 2014-10-30].

[pwl-3] Wieś Jałówka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-03-24] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[nsp-4] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..

[poczta-5] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2014, s. 363 [zarchiwizowane 2014-10-31] .

[Dz.U._29/2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 692, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-10-09].

[teryt-7] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[sol-8] Strona gminy, sołtysi

[9] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 34-35.

[10] Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 97.

[11] Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 202. ISBN 83-01-00065-1.

[12] Yitzak Arad: Belzec, Sobibor, Treblinka. The Operation Reinhard Death Camps. Bloomington: Indiana University Press, 1999, s. 397. ISBN 978-0-253-21305-1.

[NID-13] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 8 [dostęp 2014-10-09] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Wsie	Bachury Bagniuki Barszczewo Bieńdziuga Bołtryki Bondary Budy Cisówka Ciwoniuki Dublany Garbary Gonczary Hieronimowo Hoźna Jałówka Juszkowy Gród Kazimierowo Kituryki Kobylanka Koleśne Kondratki Kopce Krugły Lasek Krukowszczyzna Krynica Kuryły Leonowicze Lewsze Maciejkowa Góra Majdan Mościska Nowa Łuplanka Nowa Wola Nowe Kuchmy Nowosady Odnoga-Kuźmy Oziabły Pieńki Planty Potoka Romanowo Rudnia Rybaki Sokole Stara Łuplanka Stare Kuchmy Supruny Suszcza Szymki Tanica Dolna Tanica Górna Tokarowszczyzna Topolany Tylwica Zajma Zaleszany
Kolonie	Brzezina Gorbacze Julianka Kalitnik Kamienny Bród Kokotowo Kowalowy Gród Kuchmy-Kuce Kuchmy-Pietruki Michałowo-Kolonia Mostowlany-Kolonia Osiedle Bondary Pieńki-Kolonia Pólko Sacharki Tylwica-Kolonia Tylwica-Majątek
Osada	Żednia
Osady leśne	Borsukowizna Kokotowo Marynka Stanek Świnobród
Integralne cz. miejscowości	Hrudek Rochental Wierch-Topolany Wyręby

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne