Jakob Sporrenberg

Jakob Sporrenberg
Ilustracja
SS-Gruppenführer SS-Gruppenführer
Data i miejsce urodzenia

16 września 1902
Düsseldorf

Data i miejsce śmierci

6 grudnia 1952
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1930–1945

Formacja

Schutzstaffel

Stanowiska

Dowódca SS i Policji w:

Główne wojny i bitwy

Aneksja Austrii,
Aneksja Kraju Sudetów,
Aneksja Kłajpedy,
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka Złota Partii (III Rzesza)
Krzyż Żelazny (1939) I Klasy Krzyż Żelazny (1939) II Klasy Krzyż Zasługi Wojennej I klasy z mieczami (III Rzesza) Krzyż Zasługi Wojennej II klasy z mieczami (III Rzesza) Лента Медали за выслугу лет НСДАП(25 лет).svg Лента Медали за выслугу лет НСДАП (15 лет).svg Лента Медали за выслугу лет НСДАП.svg Medal Pamiątkowy 13 marca 1938 Medal Pamiątkowy 1 października 1938 Medal Pamiątkowy za Powrót Kłajpedy

Jakob Sporrenberg (ur. 16 września 1902 w Düsseldorfie, zm. 6 grudnia 1952 w Warszawie) – niemiecki nazistowski zbrodniarz wojenny, SS-Gruppenführer, Wyższy Dowódca SS i Policji w Mińsku, a następnie w dystrykcie lubelskim, gdzie był odpowiedzialny za tzw. Aktion Erntefest („Akcja Dożynki”) – wymordowanie w listopadzie 1943 Polaków , Rosjan i Żydów znajdujących się w obozach koncentracyjnych na terenie dystryktu lubelskiego[1].

Życiorys

Urodzony w Düsseldorfie, w latach 1919-1921 służył jako ochotnik w niemieckiej straży granicznej Grenzschutz Ost, walczącej z powstańcami śląskimi, uczestniczył także w tłumieniu wystąpień robotników w Berlinie, Hamburgu i Chemnitz[2]. W 1924 francuskie władze okupacyjne Zagłębia Ruhry skazały go na 2 lata pozbawienia wolności za udział w nielegalnej nazistowskiej działalności politycznej (został jednak zwolniony za uiszczeniem grzywny). W 1925 Sporrenberg wstąpił (ponownie, pierwszy raz w 1922) w szeregi NSDAP i SA, z których w 1930 przeniósł się do SS. W 1933 został posłem do Reichstagu. W latach 1933–1941 był regionalnym dowódcą SS w Szlezwiku-Holsztynie (Kilonia), Wiesbaden i Prusach Wschodnich (Królewiec).

Po wybuchu II wojny światowej Sporrenberg służył na początku w brygadach SS walczących na froncie zachodnim (uzyskał wówczas stopień SS-Gruppenführera). W lipcu 1941 został mianowany wyższym dowódcą SS i Policji w Mińsku, z zadaniem zwalczania partyzantki na Białorusi. W sierpniu 1943 został wyższym dowódcą SS i Policji w dystrykcie lubelskim, gdzie bardzo mocno dał się we znaki miejscowej ludności cywilnej, stosując odpowiedzialność zbiorową i przeprowadzając masowe egzekucje. W listopadzie 1943 wraz z SS-Sturmbannführerem Hermannem Höflem kierował akcją „Dożynki”, w czasie której rozstrzelano ponad 40 tysięcy Żydów w obozach Majdanek, Trawniki i Poniatowa[3]. W 1944, czasie letniej ofensywy Armii Czerwonej o kryptonimie Bagration, otrzymał za zadanie obronę umocnień na linii Wisła-Nida w dystrykcie radomskim. W listopadzie 1944 skierowano go do Norwegii.

Władze brytyjskie aresztowały Sporrenberga 11 maja 1945, a następnie wydały go Polsce. Stanął przed polskim sądem oskarżony o dopuszczenie się licznych zbrodni wojennych i przeciw ludzkości (w tym przeprowadzenia akcji „Dożynki”). W więzieniu mokotowskim przebywał w jednej celi z dowódcą Kedywu AK, generałem Augustem Emilem Fieldorfem. Jacob Sporrenberg został skazany na karę śmierci i powieszony 6 grudnia 1952[1].

Brat Paula Sporrenberga – także zbrodniarza wojennego.

Awanse

  • SS-Sturmführer - 15 grudnia 1930
  • SS-Sturmbannführer - 21 listopada 1931
  • SS-Standartenführer - 9 listopada 1932
  • SS-Oberführer - 9 listopada 1933
  • SS-Brigadeführer - 30 stycznia 1936
  • SS-Gruppenführer - 1 stycznia 1940[4]

Odznaczenia

Przypisy

  1. a b Instytut Pamięci NarodowejP.N., Generał August Emil Fieldorf „Nil” [dostęp 2009-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2009-04-19] (pol.).
  2. Karol Grünberg, SS - czarna gwardia Hitlera. Książka i Wiedza 1984, s.206.
  3. Artur Eisenbach: Hitlerowska polityka zagłady Żydów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1961, s. 550.
  4. SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Polizei Jakob Sporrenberg, www.specialcamp11.co.uk [dostęp 2018-10-01].

Media użyte na tej stronie

DEU KVK 1 Klasse swords BAR.svg
Baretka: Wojenny Krzyż Zasługi z Mieczami I Klasy (III Rzesza).
Лента Медали за выслугу лет НСДАП (15 лет).svg
Лента Медали за выслугу лет НСДАП (15 лет)
DEU EK 1 Klasse BAR.svg
Baretka: Krzyż Żelazny I Klasy 1935-1945 (III Rzesza).
Планка Золотой партийный знак НСДАП.svg
Планка Золотой партийный знак НСДАП
SporrenbergJakob.jpg
Jakob Sporrenberg, SS-Gruppenführer
Лента Медали за выслугу лет НСДАП(25 лет).svg
Лента Медали за выслугу лет НСДАП(25 лет)
SS-Gruppenführer Collar Rank.svg
Rang insignia of the SS/Waffen-SS, here universal collar patches to the General’s rank “SS-Gruppenfuehrer” until 1945.
GER Return of Memel Commemorative Medal ribbon.svg
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 4.0
The Return of Memel Commemorative Medal ribbon bar. Nazi Germany, 1939.
Anschluss Medal Bar.PNG
Autor: Realismadder, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The ribbon bar for the Anschluss medal, awarded to German military personnel, German officials, Austrian members of the NSDAP and other austrians who participated in the annexation (Anschluss) of Austria in March 1938.
Лента Медали за выслугу лет НСДАП.svg
Лента Медали за выслугу лет НСДАП
DEU EK 2 Klasse BAR.svg
Baretka: Krzyż Żelazny II Klasy 1935-1945 (III Rzesza).
DEU KVK 2 Klasse swords BAR.svg
Baretka: Wojenny Krzyż Zasługi z Mieczami II Klasy (III Rzesza).
DEU Sudetenland Medal.jpg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka Medalu Pamiątkowego 1 października 1938